Irena Doleżal-Nowicka

Irena Doleżal-Nowicka
Data i miejsce urodzenia	26 czerwca 1923 ; Paryż
Data i miejsce śmierci	31 marca 2017 ; Warszawa
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Dziedzina sztuki	literatura
	Odznaczenia
	Nagrody
	Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka (1990)

Irena Maria^[1] Doleżal-Nowicka (ur. 26 czerwca 1923 w Paryżu, zm. 31 marca 2017 w Warszawie) – polska tłumaczka literatury anglojęzycznej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Córka Franciszka Doleżala, ekonomisty i dyplomaty, radcy handlowego Ambasady RP w Paryżu, później przewodniczącego Komitetu Ekonomicznego Ligi Narodów^[2] oraz poetki Marii z Grąbczewskich. Od 1925 zamieszkała w Warszawie, gdy ojcu zaoferowano stanowisko wiceministra Przemysłu i Handlu^[3]. Ukończyła Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Warszawie, zaś w czasie okupacji niemieckiej zdała maturę na tajnych kompletach w 1940. Po maturze pracowała w sklepie płytowym i samodzielnie uczyła się języków, w latach 1943–1944 słuchaczka tajnego Studium Dziennikarskiego. W czasie wojny łączniczka Armii Krajowej, uczestniczka powstania warszawskiego (pseud. „Elżbieta”, „Lena”^[1], IV Zgrupowanie „Zaremba”).

Po wojnie, w latach 1945–1950 studentka filologii angielskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach podjęła pracę jako redaktorka w wydawnictwach książkowych: Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” (1951–1953), Wydawnictwach Geologicznych (1953–1956) i Instytucie Wydawniczym „Pax”(od 1956). Debiut translatorski w 1947: powieść Marthy Ostenso O rzeko, pamiętaj!. Autorka prawie 100 tłumaczeń utworów anglojęzycznych, głównie literatury kryminalnej, religijnej i z zakresu parapsychologii, m.in. autorzy: Graham Greene, Francis Clifford, James Herriot, Leslie Charteris, C.S. Lewis, Erle Stanley Gardner, Evelyn Waugh, Arthur Conan Doyle, Gerald Durrell.

W latach 1957–1958 przebywała na stypendium Fundacji Kościuszkowskiej w Anglii, zaś w 1995 na rocznym stażu w Stanach Zjednoczonych.

Członkini Związku Literatów Polskich (od 1971) i Polskiego PEN Clubu (od 1993).

Odznaczona Krzyżem Armii Krajowej przez władze emigracyjne w Londynie oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym^[1]. W 1990 wyróżniona Nagrodą im. Włodzimierza Pietrzaka za pracę translatorską.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W 1944, w czasie powstania warszawskiego poślubiła Tadeusza Nowickiego (lektora Polskiego Radia), z którym miała dwoje dzieci: Janinę (ur. 1949; po mężu Nowicka-Wierzbicka) i Wojciecha (ur. 1950). Po jego śmierci w 1963 wyszła w 1974 za mąż za Macieja Kwiatkowskiego (zm. 1994), historyka Polskiego Radia. Pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 310-6-4)^[4].

Przekłady[edytuj | edytuj kod]

M. Ostenso: O rzeko, pamiętaj! 1947,
C. Weatherwax: Będzie nas więcej, 1952,
D. Carter: Nasze jest jutro, 1953,
B. Bhattacharya: Człowiek, który jedzie na tygrysie, 1955,
B. Harte: Ślicznotka z Sierra Nevada, 1956,
A. Bennett: Hotel Grand Babylon, 1960,
H. Raitt: Wyprawa „Koziorożec”, 1960,
E. Lanham: Morderstwo na mojej ulicy, 1964,
M. Baldwin: Wezwani i wybrani. Dziennik siostry Urszuli Auberon, zakonnicy z opactwa Świętego Krzyża we Framleghen, 1965,
N. Faulkner: Mali aktorzy, 1966,
E. O’Connor: Tańczyłem, 1966,
Leslie Charteris: Simon Templar wkracza do akcji, 1967,
Josephine Tey: Morderstwo przed teatrem, 1967,
D. Clarke Wilson: Trędowatym na ratunek, 1967,
W.M. Bekkers: Drogi ludu bożego, 1968,
E. Lanham: Podwójna pułapka, 1969,
C.S. Lewis: Rozważania o chrześcijaństwie, 1969,
Patrick Quentin: Sześć tygodni w Reno, 1969,
Erle Stanley Gardner: Pięć dni w Madison City, 1970,
E. Knight: Sam Small lata znowu. Niezwykłe przygody latającego Jorkszyrczyka, 1970,
Evelyn Waugh: Znowu w Brideshead. Bogobojne i bluźniercze wspomnienia kapitana Karola Rydera, 1970,
Francis Clifford: Można umrzeć inaczej, 1972,
Francis Clifford: Odruch litości, 1971,
Arthur Conan Doyle: Przygody Sherlocka Holmesa, 1972 (kilka opowiadań w zbiorze),
M. Kennedy: Nie w kalendarzu, 1972,
M. Allingham: Jak najwięcej grobów, 1973,
Francis Clifford: Okrutna sprawiedliwość, 1973,
Graham Greene: Moje fascynacje, 1973,
Patrick Quentin: To niemożliwe kochanie, 1973,
H. Viscardi: List do Jima, 1973,
K. Cook: Spotkamy się o ósmej, 1974,
E. Dillon: Zasadzka, 1974,
E. Lanham: Żona z orchideami, 1974,
H. Long: Moc utajona: Cabeza de Vaca. Relacja o przygodach w wędrówce od Florydy do Pacyfiku 1528–1536; Doña Marina, 1974,
D. Telfer: Noc komety, 1974,
Francis Clifford: Ale Klub nie przebacza, 1975,
Graham Greene: Konsul honorowy, 1975,
W. Macken: W poszukiwaniu ziemi sprawiedliwej, 1975,
Francis Clifford: Żegnaj Grosvenor Square, 1976,
M. Drabble: Klatka latem w ogrodzie, 1976,
E. Lanham: Pamela, 1978,
W. Macken: Milczący lud, 1978,
Francis Clifford: Powiedział twoje imię, 1979,
Francis Clifford: Różnie to bywa oraz inne opowiadania, 1979,
E. Kübler-Ross: Rozmowy o śmierci i umieraniu, 1979,
R. A. Moody: Życie po życiu, 1979,
James Herriot: Wszystkie stworzenia małe i duże…, 1980,
A. Gronowicz: Manipulanci, 1981,
I. Trobisch: Być kobietą, 1981,
Leslie Charteris: Simon Templar wkracza do akcji, 1982 (kilka opowiadań w zbiorze),
Francis Clifford: „Amigo, amigo…”, 1982,
Francis Clifford: Odwrót, 1983,
Graham Greene: Doktor Fischer z Genewy, 1984,
W. Trobisch: Kochałem dziewczynę, 1983,
P. D’Arcy: Listy do Sary, 1985,
R.P. Davis: Pilot, 1985,
Graham Greene: Dziesiąty człowiek, 1987,
H.J.M. Noumen: Dziennik z klasztoru trapistów, 1987,
D. Selvig, D. Rile: Nie piję. Poradnik dla alkoholików, ich rodzin, przyjaciół i bliskich, 1987,
K. Spink: Łańcuch miłości. Matka Teresa i jej cierpiący uczniowie, 1987,
A. Andrews: Zamek Crespin, 1989,
L. i N. Christenson: Przyjaźń, miłość, małżeństwo, 1990,
Graham Greene: Kapitan i wróg, 1990,
R. Fulghum: Wszystkiego co naprawdę trzeba wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu, 1991,
F.J. Dolphin: Biskup Indian Zachodniej Kanady. Vitalis Justyn Grandin. (1829–1902), 1993,
L. Payne: Jasne jak słońce, 1993,
B.L. Weiss: Poza czas i nieśmiertelność, 1993,
B.S. Siegel: Miłość, medycyna i cuda, 1994,
Francis Clifford: Wszyscy ludzie są teraz samotni, 1995,
James Herriot: Jeśli tylko potrafiłyby mówić, 1995,
M. Stewart: Tajemnica zamku Valmy, 1995,
I. Wilson: Krwawiący umysł. Zgłębiając zagadkowe zjawisko stygmatów, 1995,
Francis Clifford: Strach przychodzi nocą, 1996,
James Herriot: To nie powinno się zdarzyć, 1996,
Gerald Durrell: Przeciążona arka, 1997,
Thomas Gordon: Wychowanie w samodyscyplinie, 1997,
Ellis Peters: Tajemnica świętych relikwii, 1997,
Ellis Peters: O jedno ciało za dużo, 1998,
Ellis Peters: Trujący lek, 1998,
T. Carroll: Woody Allen i jego kobiety, 1999,
Ellis Peters: Jarmark świętego Piotra, 1999,
Ellis Peters: Trędowaty z hospicjum świętego Idziego, 1999,
Prawdziwa miłość, 1999,
M. Sheepshanks: Kiedy odchodzą na zawsze ci, których kochamy, 1999,
Ellis Peters: Dziewica w bryle lodu, 2000,
J.P. Walsh: Wiedza aniołów, 2000,
Ellis Peters: Wróbel w świątyni, 2001,
Ellis Peters: Nowicjusz diabła, 2001,
Ellis Peters: Okup nieboszczyka, 2002,
Ellis Peters: Pielgrzym nienawiści, 2004,
Ellis Peters: Doskonała tajemnica, 2004,

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Biogram na portalu Nowa Panorama Literatury Polskiej

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Irena Maria Doleżal. Powstańcze Biogramy. [dostęp 2020-05-24]. (pol.).
↑ Irena NOWICKA z d. DOLEŻAL. Strona rodziny Ścibor-Bogusławskich. [dostęp 2020-05-24]. (pol.).
↑ Zmarła Irena Nowicka. ZAiKS. [dostęp 2020-05-24]. (pol.).
↑ Cmentarz Stare Powązki: BRONISŁAW STANKIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10] .

[powstancze-1] Irena Maria Doleżal. Powstańcze Biogramy. [dostęp 2020-05-24]. (pol.).

[2] Irena NOWICKA z d. DOLEŻAL. Strona rodziny Ścibor-Bogusławskich. [dostęp 2020-05-24]. (pol.).

[zaiks-3] Zmarła Irena Nowicka. ZAiKS. [dostęp 2020-05-24]. (pol.).

[4] Cmentarz Stare Powązki: BRONISŁAW STANKIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10] .

[1]

[2]

[3]

[4]