Józef Szpilecki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Szpilecki
Data i miejsce urodzenia

14 czerwca 1906
Bełz

Data śmierci

27 marca 1986

Miejsce spoczynku

Cmentarz Lipowy w Gliwicach

Zawód, zajęcie

fizyk

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor habilitowany

Edukacja

[Szkoła Podstawowa nr 8 im. Królowej Zofii w Sanoku|Gimnazjum Męskie im. Królowej Zofii w Sanoku]]

Alma Mater

Uniwersytet Jana Kazimierza

Józef Tadeusz Szpilecki (ur. 14 czerwca 1906 w Bełzie, zm. 27 marca 1986) – docent doktor habilitowany fizyki, wykładowca akademicki.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Józef Tadeusz Szpilecki urodził się 14 czerwca 1906 w Bełzie[1][2]. Był synem Władysława (starszy oficjał sądowy w Sanoku)[1].

Uczył się w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku, w którym zdał egzamin dojrzałości 15 maja 1926 w trakcie przewrotu majowego (w jego klasie byli m.in. Mieczysław Bilek, Hieronim Krebs)[2][3][4]. Na początku 1922, wskazany przez prof. Władysława Dajewskiego jako najlepszy uczeń z języka polskiego w klasie, otrzymał nagrodę książkową od ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego Antoniego Ponikowskiego podczas jego wizyty w szkole[5]. Uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z 1926 został uznany przynależnym do gminy Sanok[6].

Ukończył studia w zakresie fizyki na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie,. Podczas studiów zaangażował się w działalność Koła Matematyczno-Fizycznego Studentów UJK. Od 1931 do 1933 był przez trzy kadencje jego prezesem[7]. Został starszym asystentem i adiunktem w Katedrze Fizyki Eksperymentalnej na uniwersytecie[8]. Był wychowankiem i po wojnie jednym ze współpracowników prof. Tadeusza Malarskiego[9], któremu po śmierci poświęcił publikacje wspomnieniowe[10].

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę pracował nadal na swojej uczelni działającej już pod kontrolą sowiecką, a od 1941 podczas okupacji niemieckiej ziem polskich – niemiecką[11].

Po wojnie w ramach wysiedlenia Polaków ze Lwowa trafił do Gliwic. W stopniu doktora został asystentem w Instytucie Fizyki w Katedrze Fizyki na tamtejszej Politechnice Śląskiej[12]. W pierwszych latach powojennych został równolegle zaangażowany do Grupy Telekomunikacyjnej utworzonej w ramach Katedry Radiotechniki[13], wykładał także na Wydziale Elektrycznym (m.in. teletechnikę). Uzyskał docenturę i habilitację (recenzentem rozprawy habilitacyjnej był prof. Józef Mazur[14]). Był członkiem Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej[15]. Był autorem publikacji i prac teoretycznych z dziedziny fizyki molekularnej, w tym publikował na łamach czasopisma „Postępy Fizyki[16].

Zmarł 27 marca 1986 i został pochowany na Cmentarzu Lipowym w Gliwicach[17][18][19][20].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalog główny, rok 1921/22 (zespół 7, sygn. 82). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 343.
  2. a b XXXIX. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1925/1926. Sanok: 1926, s. 13.
  3. W sprawozdaniu szkolnym z 1926 wskazany pod nazwiskiem Szpielecki.
  4. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2014-10-09].
  5. Władysław Dajewski: Ze wspomnień polonisty. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 274.
  6. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 490 (poz. 418).
  7. Wspomnienia o Kole Matematyczno-Fizycznym Studentów Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. kielich.amu.edu.pl. [dostęp 2014-10-09].
  8. SKŁAD UNIWERSYTETU W ROKU AKADEMICKIM 1935/36. Zakład fizyki eksperymentalnej. lwow.com.pl. [dostęp 2014-10-09].
  9. Z historii polskiej radiotechniki. Profesor Tadeusz Malarski. „Biuletyn VPI”, s. 8, 10, Nr 41 – grudzień 2011. Stowarzyszenie Polskich Inżynierów i Techników w Austrii. 
  10. Lwowskie początki. iele.polsl.pl. [dostęp 2014-10-09].
  11. Zofia Mizgier: Powstanie i rozwój Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Część III. Z dziejów fizyki polskiej w okresie 1939-1945. fizyka2005.fuw.edu.pl. [dostęp 2014-10-09].
  12. Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 97.
  13. Katedra Radiotechniki. iele.polsl.pl. [dostęp 2014-10-09].
  14. Wit Gruszka: Józef Mazur. Badacz chmur i mgieł. Czeladź: 1996, s. 11.
  15. Protokół z XXII Zjazdu Delegatów i Sesji Naukowej Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej 9 – 10 października 1986, Częstochowa — Kokotek. ptmts.org.pl. [dostęp 2014-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 października 2014)].
  16. Józef Szpilecki. „Postępy Fizyki”, s. 673-690, 703-708, Tom XVIII, Zeszyt 6 z 1967. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. 
  17. Józef Szpilecki. gliwice.artlookgallery.com. [dostęp 2017-02-19].
  18. dr Józef Szpilecki. Gliwice Cmentarz Lipowy. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2014-10-09].
  19. Józef Szpilecki. nekropole.info. [dostęp 2014-10-09].
  20. Józef Szpilecki. polski-cmentarz.pl. [dostęp 2014-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 października 2014)].
  21. Mikroskop elektronowy. books.google.pl. [dostęp 2014-10-09].
  22. Wpływ przewodnictwa cieplnego na zmiany objętości w ciele kulistym dwuwarstwowym. books.google.pl. [dostęp 2014-10-09].
  23. Maria Skłodowska-Curie: w setną rocznicę urodzin : [1867-1967]. books.google.pl. [dostęp 2014-10-09].
  24. Zadania obliczeniowe z fizyki: praca zbiorowa. books.google.pl. [dostęp 2014-10-09].
  25. Zadania i zagadnienia z wybranych działów fizyki, Tom 2. books.google.pl. [dostęp 2014-10-09].
  26. Sesja naukowa z okazji 20-lecia Gliwickiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Fizycznego, 29-30. XI. 1968. books.google.pl. [dostęp 2014-10-09].