Języki w Gruzji

Urzędowym językiem w Gruzji jest język gruziński, który oficjalnie jest językiem ojczystym dla 87,6% ludności kraju. Ponadto w kraju obecne są języki kaukaskie (np. abchaski), indoeuropejskie (np. ormiański), turkijskie (np. azerbejdżański) i semickie (np. asyryjski).

Gruzja na mapie grup etnolingwistycznych Kaukazu

Języki ojczyste w Gruzji

Język	2014
gruziński (w tym megrelski, lazyjski i swański)	3 254 852
rosyjski	45 920
azerbejdżański	231 436
ormiański	144 812
abchaski	272
osetyjski	5 698
inny	30 742
nieznany	72
razem	3 713 804

Języki kartwelskie

Język gruziński

Znak drogowy w języku swańskim we wsi Twebiszi

Inne

Poza językiem gruzińskim w Gruzji obecne są także inne języki kartwelskie – lazyjski, megrelski i swański. Nie są one jednak uwzględniane w spisach narodowych, ponieważ mimo zdania językoznawców, że są one osobnymi językami, władze Gruzji traktują je jak dialekty gruzińskiego. Gruzini posługujący się gruzińskim mają jednak problemy ze zrozumieniem rodaków posługujących się np. megrelskim czy swańskim. Języki te nie są obecne w edukacji.

Języki indoeuropejskie

Rosyjski

Językiem rosyjskim w Gruzji posługuje się 1,2% populacji. Jest on też językiem Rosjan – ponad połowy (51,6%) wszystkich gruzińskich imigrantów.

Język rosyjski odgrywał ważną rolę w czasach, gdy Gruzja wchodziła w skład ZSRR. Gruzini opornie podchodzili do nauki tego języka, więc władze zdecydowały się wprowadzić w Gruzji język rosyjski jako urzędowy. 14 kwietnia 1978 roku obywatele wyrazili swój sprzeciw wobec decyzji władz sowieckich o ustanowieniu w tym kraju języka rosyjskiego językiem państwowym. W Alei Rustawelego w Tbilisi zebrały się dziesiątki tysięcy Gruzinów, którzy żądali od władz nadania językowi gruzińskiemu statusu języka państwowego. Obecnie 14 kwietnia w Gruzji obchodzony jest Dzień Języka Ojczystego.

Ormiański

Językiem ormiańskim posługuje się ormiańska mniejszość, zamieszkująca graniczący z Armenią region nazywany Dżawachetią. Ormianie w tych stronach zazwyczaj nie znają języka gruzińskiego, ale znają rosyjski. Językiem „południowego sąsiada” w Gruzji posługuje się 3,9% ludności kraju.

Języki turkijskie

Azerbejdżański

Język azerbejdżański jest oficjalnie (po gruzińskim) drugim pod względem popularności językiem ojczystym w kraju – używa go 6,2% populacji, głównie azerska diaspora. Według spisu z 2004 roku było to 231 436 z 3 713 804 mieszkańców Gruzji. Język rozwija się ze względu na to, że do Gruzji napływają emigranci z Azerbejdżanu.

Języki obce w Gruzji

W 2012 roku w jakimkolwiek stopniu język rosyjski znało 96% z 400 przebadanych osób w Tbilisi, a 66% z nich angielski. Błąd statystyczny w badaniu nie przekracza 4,8%.

Znajomość języka angielskiego i rosyjskiego w Gruzji, badanie w Tbilisi na 400 osobach, 2012

Stopień znajomości języka	Angielski	Rosyjski
Biegle	7%	36%
Dobrze	13%	29%
Średnio	28%	28%
W stopniu podstawowym	17%	3%
Brak jakiejkolwiek znajomości	34%	4%

Lekcje języka rosyjskiego w gruzińskich szkołach publicznych przestały być obowiązkowe w 2006 roku. Do 2000 roku funkcjonowało w kraju 214 rosyjskojęzycznych szkół. Według danych jeszcze z 2004 liczba uczących się w nich Rosjan wynosiła około 7 tysięcy, a pozostałe 25 tys. uczniów było etnicznymi Gruzinami. W 2012 pozostały tylko dwie takie szkoły.

Po odzyskaniu przez Gruzję niepodległości język rosyjski – choć jego popularność, szczególnie wśród młodzieży, nieustannie malała – był jednak ciągle dominującym językiem w wielu szkołach. Jednak w odróżnieniu od niektórych byłych republik ZSRR, gdzie młodzież wciąż dąży do uzyskania wykształcenia w Rosji, w Gruzji w ostatnich latach zauważa się wzrost tendencji do studiowania w Europie i Stanach Zjednoczonych.

W 2012 roku 77% absolwentów szkół średnich zdawało egzamin z języka angielskiego, a tylko 14% z rosyjskiego. Najpopularniejszymi poza nimi był język francuski i niemiecki.

Zobacz też

• języki kartwelskie
• pisma gruzińskie

Linki zewnętrzne

• Wikipedia w języku gruzińskim
• Wikipedia w języku megrelskim
• Odsetek języków w państwach i terytoriach świata