Jan Kayzer

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Kayzer
podporucznik rezerwy kawalerii podporucznik rezerwy kawalerii
Data i miejsce urodzenia

21 grudnia 1891
Chełm

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

19141940

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego
Wojsko Polskie

Formacja

Armia Wielkopolska

Jednostki

2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
powstanie wielkopolskie,
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939

Jan Kayzer (ur. 21 grudnia 1891 w Poznaniu, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – podporucznik rezerwy kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Jana i Jadwigi z Rothów[1]. Z wykształcenia agronom. Powołany do armii niemieckiej, walczył na frontach I wojny światowej. Po powrocie w rodzinne strony wziął udział w powstaniu wielkopolskim. Wstąpił do Wojska Polskiego, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

W okresie międzywojennym pracował jako powiatowy inspektor ubezpieczeń wzajemnych w Gnieźnie. Awansował do stopnia podporucznika w 1926. W 1932 był podporucznikiem rezerwy ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 102 lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii. Jednostka macierzysta: 2 pułk szwoleżerów. Podlegał pod PKU Poznań Miasto[2]. Działał w Komendzie Powiatowej WF i PW[3]

W kampanii wrześniowej wzięty do niewoli radzieckiej. Według stanu na grudzień 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 3 a 5 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[4] – lista wywózkowa bez numeru, poz. 65 z 2.04.1940[5]. Został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 15.05.1943. Przy szczątkach znaleziono kartę książeczki oficera rezerwy, certyfikat, dwie fotografie, świadectwo szczepień obozowych, wizytówki z adresem Gniezno, Warszawska 3 m 3[6][7]. Figuruje na liście AM-226-2188 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem: GARF-78-02188. Nazwisko Kayzera znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim (nr 2788!) nr 135 i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 139 (nr 2188) z 1943. Pochowany w Bratniej Mogile IV. Krewni do 2005 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. W Archiwum Robla nazwisko Kayzera z dopisanym adresem – Gniezno, ul. Warszawska, znajduje się w notatniku wśród nazwisk oficerów wraz z ich adresami (pakiet 01692-02) znalezionym przy szczątkach por. rez. Józefa Jaroszyńskiego oraz jest zakreślone na jednej z niedatowanych kart z imiennymi listami oficerów znalezionej przy szczątkach kpt. Stanisława Karońskiego (pakiet 0693-03)

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Mieszkał w Gnieźnie, na ul. Warszawskiej 3. Żonaty z Marią z Bińczowskich, miał syna Zbigniewa.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień porucznika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000, s. 257.
  2. Rocznik Oficerski Rezerw, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934, s. 124, 979.
  3. „Junak: tygodniowy ilustrowany organ Wojewódzkiego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego Poznań-Toruń” (R.2(11) Nr 28), 1930, s. 324.
  4. УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 360.
  5. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, Warszawa 1991, s. 598.
  6. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 226.
  7. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-01-17] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.