Kazimierz Swoszowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Swoszowski
Ilustracja
porucznik pilot porucznik pilot
Data i miejsce urodzenia

12 września 1893
Osławica, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

4 lutego 1920
Berezowica Wielka, Polska

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier,
Wojsko Polskie

Formacja

K.u.k. Luftfahrtruppen,
Lotnictwo Wojska Polskiego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Polowa Odznaka Pilota ObserwatorPolowy
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Stanisław Swoszowski (ur. 12 września 1893 w Osławicy, zm. 4 lutego 1920 w Berezowicy Wielkiej) – porucznik pilot–obserwator Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Nagrobek Kazimierza Swoszowskiego w Sanoku

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Kazimierz Stanisław Swoszowski urodził się 12 września 1893 w Osławicy[1][2][3][a]. Był synem Franciszka (stały nauczyciel 5-klasowej szkoły męskiej w Tłumaczu, zajmujący tymczasową posadę p.o. w 4-klasowej szkole pospolitej męskiej połączonej z wydziałową w Sanoku, zmarły tamże 7 listopada 1903 na gruźlicę w wieku 36 lat[4][5][6][7][8][3]) i Anastazji Floriany (względnie Florentyny[6][9]) z domu Biesiakiewicz[2] bądź Tucz[6]. Miał braci Witolda (ur. 1890 lub 1891[10]), Henryka (ur. 1892), Franciszka Mieczysława (ur. 1898, wzgl. 1899, nauczyciel[11])[6][9]. Wraz z rodziną zamieszkiwał w Sanoku pod numerem 250[6] oraz pod adresem Posady Sanockiej 36[1].

W 1911 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Stanisław Biega, Stefan Lewicki, Jan Polański, Józef Premik, Paweł Wiktor, Edward Zegarski)[12][13]. Uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z 1911 został uznany przynależnym do gminy Sanok[3]. Rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” od 1913[14].

W 1914, po wybuchu I wojny światowej, powołany został do Armii Austro-Węgier. W czasie wojny został skierowany do szkoły obserwatorów i pilotów wojennych w Wiener Neustadt, którą ukończył w 1916. Skierowany na front włoski walczył jako obserwator w K.u.k. Luftfahrtruppen.

W grudniu 1918 po powrocie z frontu włoskiego zgłosił się do służby w lotnictwie polskim. Uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej w szeregach Lwowskiej Grupy Lotniczej w stopniu porucznika jako obserwator[15]. Przydzielony został do grupy obrońców Lwowa kapitana Bastyra – 7 Eskadry Myśliwskiej, gdzie latał w charakterze pilota. Brał udział we wszystkich misjach grupy, odznaczając się wielkim męstwem i brawurą. Według niektórych publikacji, w lutym 1919 podczas lotu zwiadowczego zmusił samolot ukraiński do lądowania[16][17][b]. 7 marca samolot Brandenburg C.I, na którym Swoszowski leciał jako obserwator, został zestrzelony przez artylerię ukraińską, lecz zdołał wylądować po polskiej stronie frontu[18]. W kwietniu 1919 załoga Jerzy Borejsza i Swoszowski jako obserwator miała poważny wypadek, lecz nie odnosząc większych obrażeń[19]. Jako pilot uczestniczył w trwającej od 14 maja 1919 polskiej ofensywie[20].

Po zakończeniu walk z Ukraińcami w Galicji został przydzielony do 6 Eskadry Wywiadowczej stacjonującej w Tarnopolu, której w lipcu 1919 został mianowany dowódcą[17].

Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920. Służąc w stopniu porucznika 4 lutego 1920 poniósł śmierć w Berezowicy Wielkiej, gdy pełniąc misję wywiadowczą nad frontem polsko-bolszewickim został zestrzelony wraz ze swoim towarzyszem porucznikiem obserwatorem Feliksem Błaszkiewiczem[21]. 9 września 1920 roku został pośmiertnie zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w Korpusie Wojsk Lotniczych, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[22].

Po zakończeniu wojny został powtórnie pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku. Opiekę nad nagrobkiem Kazimierza Swoszowskiego podjęli harcerze z Hufca Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego[23].

Historyk Andrzej Olejko zadedykował kpt. pil. Kazimierzowi Swoszowskiemu swoją publikację pt. Lotnicze tradycje Bieszczadów[24].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Według Andrzeja Olejki urodzony 10 września 1893. Olejko 2011 ↓, s. 33
  2. ↑ Według Album Dziesięciolecia Lotnictwa Polskiego s.86, Swoszowski jako pilot zaatakował wrogi samolot od tyłu (brak bliższej daty). Mariusz Niestrawski. Szachownice nad Galicją i Wołyniem. Część 1. Lotnictwo Wojska Polskiego w wojnie z Ukraińcami. „Lotnictwo Aviation International”. Nr 7/2017 s. 96 podało, że zwycięstwo miało miejsce około 23 lutego, przez załogę: pilot Kazimierz Swoszowski i obserwator Stanisław Pietruski, jednakże zwycięstwo Pietruskiego, uznawane za pierwsze zwycięstwo powietrzne lotnictwa polskiego, miało miejsce 24 lutego, a według jego wspomnień, pilotem był Józef Cagasek (Stanisław Pietruski, Lwowskie loty, "Lotnictwo z Szachownicą" nr 1 (1/2002), s. 15)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 477.
  2. ↑ a b Bukowsko Baptisms, Volume X, 1893–1940. semanchuk.com. [dostęp 2016-05-24]. (ang.).
  3. ↑ a b c Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 467 (poz. 190).
  4. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 632, 563.
  5. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 632, 653.
  6. ↑ a b c d e Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 374 (poz. 181).
  7. ↑ Wiadomości osobiste. Zmarli. „Dziennik Urzędowy C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”, s. 564, Nr 36 z 16 grudnia 1903. 
  8. ↑ Kronika. Zmarli. „Nowa Reforma”, s. 4, Nr 282 z 10 grudnia 1903. 
  9. ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1913/14 (zespół 7, sygn. 61). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 361.
  10. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1902/1903 (zespół 7, sygn. 32). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 168.
  11. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 505 (poz. 619).
  12. ↑ XXX. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1910/11. Sanok: Fundusz Naukowy, 1911, s. 40.
  13. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-23].
  14. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 150. ISBN 978-83-939031-1-5.
  15. ↑ Teodor Cybulski: Udział lotnictwa w kampanii polsko-ukraińskiej. W: Album Dziesięciolecia Lotnictwa Polskiego. Poznań: Lotnik, 1930, s. 84.
  16. ↑ Teodor Cybulski: Udział lotnictwa w kampanii polsko-ukraińskiej. W: Album Dziesięciolecia Lotnictwa Polskiego. Poznań: Lotnik, 1930, s. 86.
  17. ↑ a b Krzysztof A. Tarkowski, Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką 1919-1920, Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991, s. 35, 41, ISBN 83-206-0985-2, OCLC 69498511.
  18. ↑ Mariusz Niestrawski. Szachownice nad Galicją i Wołyniem. Część 1. Lotnictwo Wojska Polskiego w wojnie z Ukraińcami. „Lotnictwo Aviation International”. Nr 7/2017 s. 98
  19. ↑ Mariusz Niestrawski. Szachownice nad Galicją i Wołyniem. Część 2. Lotnictwo Wojska Polskiego w wojnie z Ukraińcami. „Lotnictwo Aviation International”. Nr 9/2017, s. 90
  20. ↑ Teodor Cybulski: Udział lotnictwa w kampanii polsko-ukraińskiej. W: Album Dziesięciolecia Lotnictwa Polskiego. Poznań: Lotnik, 1930, s. 95.
  21. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 56, 848.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 22 września 1920 roku, s. 897.
  23. ↑ Rozkaz L. 12/2013 z 14 września. zhpsanok.pl, 14 września, 2013. [dostęp 2015-03-24].
  24. ↑ Olejko 2011 ↓, s. 1.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 435.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_Swoszowski&oldid=71904081”