Kim Lee

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kim Lee
Ilustracja
Imię i nazwisko

Andy Nguyen

Data urodzenia

1963

Data śmierci

18 grudnia 2020

Zawód

drag queen

Lata aktywności

2002–2020

Multimedia w Wikimedia Commons

Kim Lee, właśc. Andy Nguyen (ur. 28 grudnia 1963[a] w Hanoi, zm. 18 grudnia 2020[1]) – polska drag queen pochodzenia wietnamskiego, aktywista ruchu LGBTQ[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z Wietnamu, skąd przyjechał jako stypendysta na studia do Polski. Studiował fizykę jądrową na Uniwersytecie Warszawskim. W 1998 otrzymał polskie obywatelstwo[3].

Od 2002 występował jako drag queen kreując postać Kim Lee, w którą wcielał się aż do śmierci w 2020[4]. Będąc Kim Lee, występował między innymi jako Violetta Villas, Kora, Hanna Banaszak, Beata Kozidrak, Kayah, Urszula, Liza Minnelli, Marilyn Monroe. W 2015 r., w repertuarze miał około 200 piosenek. Garderobę Kim stanowiło 700 kreacji, 60 par butów i kilkadziesiąt peruk. Występował w klubach gejowskich w całej Polsce[5]. Był uczestnikiem licznych festiwali[6] i sesji fotograficznych[7]. Uczestniczył w dyskusjach środowiskowych[6]. Okazjonalnie pojawiał się w filmach[2] i teledyskach w tym między innymi do utworów Margaret czy grupy Psychocukier[6]. Po Konkursie Piosenki Eurowizja 2014 pojawił się w zrealizowanym we współpracy z Krytyką Polityczną, teledysku będącym odpowiedzią na występ Donatana i Cleo i ich utwór My Słowianie[5]. Producentem teledysku był Jaś Kapela, reżyserką i montażystką Małgorzata Suwała, zaś za wokal odpowiedzialna była Justyna Jary. W roli głównej w teledysku wystąpiła Kim Lee[8][9].

Jako aktor występował między innymi w spektaklu "Wietnam / Warszawa" w Teatrze Powszechnym i w "#jaś #i #małgosia" w TR Warszawa. W Teatrze Druga Strefa występował w Boylesque Show[5].

Andy udzielał się również w polskim środowisku LGBT; występowała charytatywnie na imprezach[3], wspierała organizacje walczące o prawa osób transpłciowych[6]. Współpracował z Kampanią Przeciw Homofobii i z Miłość Nie Wyklucza[5]. Publikował na łamach portalu queer.pl[2]. Brał udział w Manifach i Paradach Równości. Prowadził warsztaty drag queen dla amatorów[5]. Zorganizował 11 edycji „Kim Lee Drag Queen Festiwal”[3]. Współorganizował konkurs Miss Trans[5]. Wymieniany był jako najaktywniejszy[4] i najbardziej znany polski drag queen[3].

Zmarł na kilka dni przed swoimi urodzinami w dniu 18 grudnia 2020, w wyniku zarażenia COVID-19[10]. Wcześniej przez ponad miesiąc znajdował się pod respiratorem w stanie śpiączki farmakologicznej[7].

Odniesienia w kulturze[edytuj | edytuj kod]

Torebki Kim Lee prezentowane na wystawie pt. „Kim Lee. Królowa Warszawy” w Muzeum Woli w Warszawie (2023)

W 2012, z okazji 10-lecia aktywności na scenie drag queen, Kim Lee została umieszczona na okładce dwumiesięcznika Replika[11]. W 2013 powstał film dokumentalny poświęcony Kim Lee pt. kim jest Kim? w reżyserii Remigiusza Szeląga[12] z udziałem Kingi Dunin[6][13]. Kim Lee wystąpiła również w nagrodzonym na Festiwalu DOC LAB POLAND, dokumencie w reż. Bognay Kowalczy pt. Bojleska z 2018[13].

Kim Lee była bohaterką książek i artykułów w prasie[3]. Jej biogram pojawił się między innymi w książce Słodko-kwaśna historia czyli wszystko, co chcieliście kupić w wietnamskich sklepach, ale baliście się zapytać autorstwa Doroty Podlaskiej i Tuong Ngo Vana[14]. Postać Kim Lee była również inspiracją dla pisarzy w tym Kai Malanowskiej, która postać inspirowaną Kim Lee opisała w jednym z opowiadań w tomie Imigracje opublikowanym nakładem Wydawnictwa Krytyki Politycznej w 2011[15]. Postać inspirowana Kim Lee pojawia się również w powieści Ignacego Karpowicza pt. Ości[13][16].

W 2023 roku w Muzeum Woli[17] w Warszawie została pokazana wystawa pt. „Kim Lee. Królowa Warszawy”[18][19][20] (2 lutego – 30 lipca 2023 roku[21], kuratorka: Magdalena Staroszczyk[22], konsultacje: Kinga Dunin, Remigiusz Szeląg)[23]. Na wystawie obok kostiumów zaprezentowano zdjęcia i filmy dokumentujące sceniczne tożsamości Kim Lee[24][25][26].

Agata Zbylut stworzyła fotograficzne archiwum ubiorów Kim Lee, które stanowiło część wystawy[27]. Zdjęcia Zbylut zwracają uwagę na misterny proces przygotowywania kostiumów, odsłaniając tworzące je szwy i konstrukcje.

Przestrzeń garderoby była także tematem pracy Pat Mic powstałej na zamówienie Muzeum Warszawy. Jej esej fotograficzny ukazuje przepych, rozmaitość, ale i uporządkowanie kolekcji. Wykonane po śmierci Kim Lee fotografie strojów pokazują ich teatralność i podkreślają nieobecność drag queen.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ On sam podawał, że jest 10 lat młodszy stąd po jego śmierci informacje, że miał 48 lat lub urodził się w 1973.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ ANDY NGUYEN "KIM LEE". wirtualnycmentarz.pl. [dostęp 2023-02-15]. (pol.).
  2. ↑ a b c Zgasła gwiazda Kim Lee. queer.pl. [dostęp 2020-12-22].
  3. ↑ a b c d e Nie żyje Kim Lee, najpopularniejsza polska drag queen. Zmarła na COVID-19. warszawa.wyborcza.pl. [dostęp 2020-12-22].
  4. ↑ a b Kim Lee nie żyje! Co się stało polskiej drag queen?. eska.pl. [dostęp 2020-12-22].
  5. ↑ a b c d e f Kolorowy ptak Kim Lee. Najbardziej znany drag queen w Polsce. warszawa.wyborcza.pl. [dostęp 2020-12-22].
  6. ↑ a b c d e Nie żyje Kim Lee. Ikona polskiej sceny drag zmarła na koronawirusa. noizz.pl. [dostęp 2020-12-22].
  7. ↑ a b Nie żyje Kim Lee, ikona drag queen w Polsce. Od miesiąca była podłączona do respiratora. natemat.pl. [dostęp 2020-12-19].
  8. ↑ Kim Lee & Dżastina Dżary w alternatywnej wersji „My, Słowianie”. krytykapolityczna.pl. [dostęp 2020-12-22].
  9. ↑ “My Słowianie” w wersji z Kim Lee – trailer teledysku. krytykapolityczna.pl. [dostęp 2020-12-22].
  10. ↑ Nie żyje Kim Lee. Słynna polska drag queen zmarła na COVID-19. wprost.pl. [dostęp 2020-12-22].
  11. ↑ Replika #41. replika-online.pl. [dostęp 2020-12-22].
  12. ↑ Klub Filmowy LGBT Kim jest Kim?. krytykapolityczna.pl. [dostęp 2020-12-22].
  13. ↑ a b c Kim Lee. encyklopedia.edu.pl. [dostęp 2020-12-22].
  14. ↑ Dorota Podlaska i Tuong Ngo Van – Słodko-kwaśna historia czyli wszystko, co chcieliście kupić w wietnamskich sklepach, ale baliście się zapytać (Wydawnictwo Drzewo Babel, 2018; str. 61)
  15. ↑ „Szczerość rozdaje wszystkim, garściami”. Żegnamy Kim Lee. krytykapolityczna.pl. [dostęp 2020-12-22].
  16. ↑ "Ości": dobra nowina Karpowicza. wyborcza.pl. [dostęp 2020-12-22].
  17. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-07-03].
  18. ↑ „Kim Lee. Królowa Warszawy” w Muzeum Woli w Warszawie [online], SZUM, 24 lutego 2023 [dostęp 2023-07-03] (pol.).
  19. ↑ Vogue Polska, „Kim Lee. Królowa Warszawy”: Wystawa o najsłynniejszej drag queen stolicy w Muzeum Woli [online], Vogue Polska, 21 lutego 2023 [dostęp 2023-07-03] (pol.).
  20. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-07-03].
  21. ↑ Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2023-07-03].
  22. ↑ Historia najsłynniejszej warszawskiej drag queen – wystawa "Kim Lee. Królowa Warszawy" [online], TOK FM [dostęp 2023-07-03] (pol.).
  23. ↑ Wyborcza.pl [online], www.wysokieobcasy.pl [dostęp 2023-07-03].
  24. ↑ Kim Lee. Królowa Warszawy [online], Muzeum Woli [dostęp 2023-01-11] (pol.).
  25. ↑ Recenzja wystawy: „Królowa Warszawy” [online], www.polityka.pl, 2023 [dostęp 2023-07-03] (pol.).
  26. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-07-03].
  27. ↑ Godzina Szumu #80 Kim Lee w Muzeum Warszawy [online], SZUM, 8 lutego 2023 [dostęp 2023-07-03] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kim_Lee&oldid=71205399”