Kubohutia czarnoogonowa
| Mesocapromys melanurus[1] | |||
| (Poey, 1865) | |||
 M. melanurus na rycinie Josepha Smita z 1884 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kubohutia czarnoogonowa | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Kubohutia czarnoogonowa[5] (Mesocapromys melanurus) − gatunek gryzonia z rodziny hutiowatych[2][3]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” dla gatunku Mysateles melanurus zaproponowano nazwę kubohutia czarnoogonowa[5], lecz już po tej publikacji gatunek został włączony do rodzaju Mesocapromys (skrytohutia). M. melanurus jest roślinożercą. Zamieszkuje we wschodniej części Kuby – w zatoce Malagueta i ujściu rzeki Canto, ale zasięg geograficzny występowania gatunku jest mało znany. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wymienia Mesocapromys melanurus w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych jako gatunek narażony (VU – vulnerable)[2].
Budowa ciała[edytuj | edytuj kod]
| Wzór zębowy | I | C | P | M | |
|---|---|---|---|---|---|
| 20 | = | 1 | 0 | 1 | 3 |
| 1 | 0 | 1 | 3 | ||
W porównaniu z innymi kubańskimi hutiami M. melanurus ma ciemne futro. Długi włos okrywowy ma wybarwienie ciemnobrązowe lub prawie czarne. Podstawa włosów podszerstka jest jasnobrązowa, a ich końce blond. Sierść szyi i podbródka jest jaśniejsza od tułowia. Część łonowa ma łaty żółtawobiaławego koloru. Ogon jest pokryty długimi czarnymi włosami. Ogon jest chwytny i ma wymiar w przybliżeniu równy 80% długości tułowia wraz z głową. W porównaniu w pozostałymi kubańskimi hutiami M. melanurus ma długi ogon, osiągający nawet ponad 32 cm. Poduszki łap przednich i tylnych są białawe lub lekko różowawe. Przednie łapy są zakończone czterema palcami, a tylne pięcioma[2].
| średni wymiar | |
|---|---|
| długość ciała z głową i ogonem | 309–378 mm |
| długość ogona | 212–322 mm |
| masa ciała | do 1,6 kg |
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
M. melanurus wiodą nocny tryb życia. Wykazują aktywność między godziną 22.00 a 4.00 (rozpoczyna się o zachodzie słońca). Są socjalne, często były obserwowane w parach mieszanych lub w grupach rodzinnych[2].
Rozród[edytuj | edytuj kod]
M. melanurus rodzi 1–2 młode w miocie. Szczyt reprodukcji przypada w lutym-marcu. Samce osiągają dojrzałość płciową po osiągnięciu masy ciała około 870 g, a u samic naukowcy stwierdzali owulację przy masie ciała 450–500 g[2].
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkuje we wschodniej części Kuby – w zatoce Malagueta i ujściu rzeki Canto, ale zasięg geograficzny występowania gatunku jest mało znany[2].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
M. melanurus są roślinożercami. Żerują na drzewach owocowych, a prawdopodobnie chętnie jadają ogonki liściowe drzew cytrusowych. Populacja z Gusia w stanie Granma żeruje na 17 gatunkach roślin – głównie roślin uprawnych, między innymi na: Pisonia aculeata z rodziny nocnicowatych, Clusia rosea z rodziny kluzjowatych, Trophis racemosa z rodziny morwowatych i koralodrzewie Erythrina poeppigiana. Badania ilościowego składu wykazały, że 41,6% pożywienia badanej populacji stanowiły fragmenty roślin różowych (Rosidae), a 25% – ukęślowych (Dilleniidae)[2].
Siedlisko[edytuj | edytuj kod]
M. melanurus zasiedla górzyste lasy deszczowe i lasy półzimozielone o wapiennych lub wapnistych podłożach, także w obrębie obszarów uprawnych. Populacja z okolic Palma del Perro i Arroyo Colorado – do budowy gniazd i żerowania – używała: mango indyjskie z rodziny nanerczowatych, koralodrzew Erythrina poeppigiana, Guapira obtusata z rodziny nocnicowatych, pigwicę właściwą z rodziny sączyńcowatych i Amyris balsamifera z rodziny rutowatych[2].
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Miejscowa ludność na Kubie uważa M. melanurus za szkodnika upraw[2]. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wymienia Mesocapromys melanurus w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych jako gatunek narażony (VU – vulnerable)[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Mesocapromys melanurus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k P.-H. Fabre, J.L.Patton & Y.L.R. Leite: Family Echimyidae (Hutias, Suth American Spiny-Rats and Coypu). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 552–641. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- ↑ a b c Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Mesocapromys melanurus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 19 grudnia 2019]
- ↑ a b Mesocapromys melanurus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.