Lakówka nadmorska
_Singer_470610.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lakówka nadmorska |
| Nazwa systematyczna | |
| Laccaria maritima (Theodor.) Singer ex Huhtinen Fungi Canadenses, Ottawa 319: 1 (1987) | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
Lakówka nadmorska (Laccaria maritima (Theodor.) Singer ex Huhtinen) – gatunek grzybów z rodziny piestróweczkowatych (Hydnangiaceae)[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Laccaria, Hydnangiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[2].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1961 r. polski mykolog Feliks Teodorowicz jako Hygrophorus maritimus (gatunek wodnichy). W 1962 r. zaliczył go do lakówek. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu R. Singer i S. Huhtinen w 1987 r.[2]
- Hygrophorus maritimus Theodor. 1936
- Laccaria maritima (Theodor.) Singer 1962
- Laccaria trullisata subsp. maritima (Theodor.) O. Andersson 1950
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. Feliks Teodorowicz w 1936 r. opisywał ten gatunek pod nazwą wilgotnica nadmorska[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 18–37 mm, za młodu półkulisty, później płaskowypukły, w końcu nieco lejkowaty, o pofalowanych brzegach. Brzeg początkowo podwinięty, potem prosty. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym prążkowany, ceglastoczerwony, w stanie suchym pomarańczowy do czerwono-brązowego, przy brzegu jaśniejszy, różowo-brązowy[5].
W liczbie 20–35, z międzyblaszkami (l=0–3), wolne lub prawie wolne, wąsko przyrośnięte do wykrojonych z ząbkiem, często pofalowane i rozwidlone, o szerokości do 6 mm, lekko brzuchate, początkowo różowe, potem oprószone[5].
Wysokość 23–40 mm, grubość 4–9 mm, cylindryczny, czasami wrzecionowaty, równomiernie zwężający się ku podstawie, kruchy, pusty w środku. Powierzchnia pomarańczowo-brązowa lub różowo-brązowa, prążkowana białymi włókienkami[5].
W kapeluszu cienki, tej samej barwy, lub nieco jaśniejszy. Zapach i smak słabo grzybowy[5].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały. Zarodniki elipsoidalne do cylindrycznych, nieamyloidalne, o średnicy 11,5–19 × 7–11 µm, pokryte kolcami o wysokości 0,3–0,5 µm, na niektórych z nich są dzióbki o wysokości do 1 µm. Podstawki 38–55 × 9,5–11(-15) µm, 4-zarodnikowe. Brak cheilocystyd. Strzępki skórki kapelusza o szerokości 3–8 μm, w trzonie o szerokości 4–6 μm[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Lakówka nadmorska występuje w Europie Północnej, w tym na Islandii[6]. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. na terenie Polski podano trzy stanowiska (Dębki-Karwia, Teodorowicz w 1936, Słowiński Park Narodowy, Bujakiewicz, Lisiewska w 1983, Puszcza Kampinoska, W. Rudnicka-Jezierska, 1969, 1975)[4]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Norwegii, Holandii i Szwecji[4].
Grzyb mikoryzowy, jest grzybem jadalnym. W Polsce występuje na nadmorskich wydmach, szczególnie porośniętych wierzbą ostrolistną. Owocniki pojawiają się od czerwca do października[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Laccaria maritima, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2019-01-22]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2019-01-23]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Flora Agaricina Neerlandica. Critacl monographs on families of agarics and boleti occuring in the Netherlands. Vol. 3, 1995, s. 103
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2019-01-22].
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.