Lista kraterów uderzeniowych w Europie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Lista kraterów uderzeniowych w Europie. Zestawienie obejmuje wszystkie potwierdzone struktury pochodzenia impaktowego w Europie wymienione w bazie Earth Impact Database według stanu w dniu 7 maja 2015[1], w przypadku zgrupowań małych kraterów (jak na Morasku w Polsce) wymieniony jest największy z nich.

Większość kraterów w Europie jest położona w obrębie starych tarcz kontynentalnych, jak tarcza bałtycka lub tarcza ukraińska, na których zapis zjawisk geologicznych jest najdłuższy.

Potwierdzone kratery uderzeniowe[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcie satelitarne krateru i jeziora Siljan
Obraz sejsmiczny krateru Mjølnir
Kratery Steinheim i Nördlinger Ries
Nazwa Położenie Średnica (km) Wiek (miliony lat) Współrzędne geograficzne
Kara Nieniecki Okręg Autonomiczny, Rosja 65 70,3 ± 2,2 69°06′N 64°09′E/69,100000 64,150000
Siljan Dalarna, Szwecja 52 376,8 ± 1,7 61°02′N 14°52′E/61,033333 14,866667
Puczeż-Katunski¹ Obwód niżnonowogrodzki, Rosja 40 167 ± 3 56°58′N 43°43′E/56,966667 43,716667
Mjølnir Morze Barentsa, Norwegia 40 142,0 ± 2,6 73°48′N 29°40′E/73,800000 29,666667
Keurusselkä Finlandia 30 <1800 62°08′N 24°36′E/62,133333 24,600000
Kamieńsk Obwód rostowski, Rosja 25 49 48°21′N 40°30′E/48,350000 40,500000
Nördlinger Ries Bawaria, Niemcy 24 15,1 ± 0,1 48°53′N 10°34′E/48,883333 10,566667
Bołtysz Obwód kirowohradzki, Ukraina 24 65,17 ± 0,64 48°54′N 32°15′E/48,900000 32,250000
Rochechouart Francja 23 214 ± 8 45°49′27″N 0°46′54″E/45,824167 0,781667
Lappajärvi Finlandia 23 77,85 ± 0,78 63°12′N 23°42′E/63,200000 23,700000
Obołoń Obwód połtawski, Ukraina 20 169 ± 7 49°35′N 32°55′E/49,583333 32,916667
Dellen Gävleborg, Szwecja 19 89,0 ± 2,7 61°48′N 16°48′E/61,800000 16,800000
Suawjarwi Karelia, Rosja 16 ~2400 63°07′N 33°23′E/63,116667 33,383333
Łohojski Obwód miński, Białoruś 15 42,3 ± 1,1 54°12′N 27°48′E/54,200000 27,800000
Kałuski Obwód kałuski, Rosja 15 380 ± 5 54°30′N 36°12′E/54,500000 36,200000
Janisjarwi Karelia, Rosja 14 700 ± 5 61°58′N 30°55′E/61,966667 30,916667
Ternowka Obwód dniepropetrowski, Ukraina 11 280 ± 10 48°08′N 33°31′E/48,133333 33,516667
Paasselkä Finlandia 10 <1800 62°02′N 29°05′E/62,033333 29,083333
Karła Tatarstan, Rosja 10 5 ± 1 54°55′N 48°02′E/54,916667 48,033333
Lumparn Wyspy Alandzkie, Finlandia 9 ~1000 60°09′N 20°06′E/60,150000 20,100000
Mien Kronoberg, Szwecja 9 121,0 ± 2,3 56°25′N 14°52′E/56,416667 14,866667
Iljinec Obwód winnicki, Ukraina 8,5 378 ± 5 49°07′N 29°06′E/49,116667 29,100000
Neugrund Estonia 8 ~535 59°20′N 23°40′E/59,333333 23,666667
Vepriai Litwa 8 >1600 ± 10 55°05′N 25°35′E/55,083333 25,583333
Lockne Jämtland, Szwecja 7,5 ~458 63°00′N 14°49′E/63,000000 14,816667
Söderfjärden Finlandia 6,6 ~600 63°02′N 21°35′E/63,033333 21,583333
Kursk Obwód kurski, Rosja 6 250 ± 80 51°42′N 36°00′E/51,700000 36,000000
Sääksjärvi Finlandia 6 ~560 61°24′N 22°24′E/61,400000 22,400000
Gardnos Buskerud, Norwegia 5 500 ± 10 60°39′N 9°00′E/60,650000 9,000000
Mizarai Litwa 5 500 ± 20 54°01′N 23°54′E/54,016667 23,900000
Dobele Łotwa 4,5 290 ± 35 56°35′N 23°15′E/56,583333 23,250000
Kärdla Estonia 4 ~455 59°01′N 22°46′E/59,016667 22,766667
Suvasvesi N Finlandia 4 <1000 62°42′N 28°10′E/62,700000 28,166667
Suvasvesi S Finlandia 3,8 >700 62°36′N 28°13′E/62,600000 28,216667
Steinheim Bawaria, Niemcy 3,8 15 ± 1 48°41′N 10°04′E/48,683333 10,066667
Zełenyj Haj Obwód kirowohradzki, Ukraina 3,5 80 ± 20 48°04′N 32°45′E/48,066667 32,750000
Zapadnaja Obwód winnicki, Ukraina 3,2 165 ± 5 49°44′N 29°00′E/49,733333 29,000000
Granby Östergötland, Szwecja 3 ~470 58°25′N 14°56′E/58,416667 14,933333
Gusiew Obwód rostowski, Rosja 3 49,0 ± 0,2 48°26′N 40°32′E/48,433333 40,533333
Iso-Naakkima Finlandia 3 >1000 62°11′N 27°09′E/62,183333 27,150000
Ritland Hjelmeland, Norwegia 2,7 520 ± 20 59°14′N 6°26′E/59,233333 6,433333
Rotmistriwka Obwód czerkaski, Ukraina 2,7 120 ± 10 49°00′N 32°00′E/49,000000 32,000000
Miszyna gora Obwód pskowski, Rosja 2,5 300 ± 50 58°43′N 28°03′E/58,716667 28,050000
Tvären Södermanland, Szwecja 2 ~455 58°46′N 17°25′E/58,766667 17,416667
Karikkoselkä Finlandia 1,5 ~230 62°13′N 25°15′E/62,216667 25,250000
Saarijärvi Finlandia 1,5 >600 65°17′N 28°23′E/65,283333 28,383333
Hummeln Kalmar, Szwecja 1,2 ~467 57°22′N 16°15′E/57,366667 16,250000
Målingen Jämtland, Szwecja 1 ~458 62°55′N 14°33′E/62,916667 14,550000
Kaali kraater Estonia 0,11 0,004 ± 0,001 58°24′N 22°40′E/58,400000 22,666667
Morasko Województwo wielkopolskie, Polska 0,1 <0,01 52°29′N 16°54′E/52,483333 16,900000
Ilumetsa Estonia 0,08 ~0,0066 57°58′N 27°25′E/57,966667 27,416667

¹ Podana średnica jest najlepszym obecnym oszacowaniem średnicy mierzonej od krawędzi do krawędzi krateru i nie obejmuje strefy całkowitych zniszczeń na zewnątrz krateru. W literaturze często można znaleźć inne wartości, wynikające z przyjęcia innej definicji, np. z uwzględnienia zewnętrznego pierścienia struktury wielopierścieniowej.

Domniemane kratery uderzeniowe[edytuj | edytuj kod]

Struktury, które są podejrzewane o pochodzenie meteorytowe, ale nie ma co do tego zgody w środowisku naukowym.

Nazwa Położenie Średnica (km) Wiek (miliony lat) Współrzędne geograficzne
Azuara Aragonia, Hiszpania 35-40 30-40 41°15′N 1°05′W/41,250000 -1,083333
Podlesie Polska 3,5 40-60 50°45′N 22°46′E/50,750000 22,766667
Krater Silverpit Morze Północne, Wielka Brytania 2,4 45-74 54°14′S 1°51′E/-54,233333 1,850000

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Earth Impact Database. Planetary and Space Science Centre, Uniwersytet Nowego Brunszwiku. [dostęp 2015-05-07]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Europe. [w:] Earth Impact Database [on-line]. Planetary and Space Science Centre, Uniwersytet Nowego Brunszwiku. [dostęp 2015-05-07]. (ang.).
  • Asia and Russia. [w:] Earth Impact Database [on-line]. Planetary and Space Science Centre, Uniwersytet Nowego Brunszwiku. [dostęp 2015-05-07]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lista_kraterów_uderzeniowych_w_Europie&oldid=59246865”