Ląd (wieś)
52°12′23″N 17°53′36″E/52,206389 17,893333
| wieś | |
-Klasztor_Cysters%C3%B3w.jpg) Dawne opactwo cystersów. Salezjańskie Wyższe Seminarium Duchowne | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
510[2] |
| Strefa numeracyjna |
63 |
| Kod pocztowy |
62-405[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PSL |
| SIMC |
0289590 |
Położenie na mapie gminy Lądek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupeckiego  | |
| 52°12′23″N 17°53′36″E/52,206389 17,893333[1]
| |
Ląd – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim, w gminie Lądek, nad Wartą. Nazwy historyczne: Lenda, Lend.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego. Mieści się w niej siedziba Wyższego Seminarium Duchownego Towarzystwa Salezjańskiego. Leży na trasie szlaku cysterskiego. Co roku w miejscowości odbywa się Festiwal Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza pisemna wzmianka o Lądzie pochodzi z 1136 roku[4]. Od VIII do XIII wieku był tu gród strzegący przeprawy przez Wartę i kontrolujący szlak handlowy. Od XII do XVIII w. kasztelania (kasztelan lendzki albo lądzki). Miejscowość pod zlatynizowaną nazwą Lande wymieniona jest w łacińskich dokumentach z 1282 wydanym w Dłusku i w 1283 opublikowanym w Gnieźnie sygnowanych przez króla polskiego Przemysła II[5]. Dokument wymienia kasztelana lądeckiego Bosatę we fragmencie „comite Bossata castelano Landensi”[6]
W 1885 roku we wsi uruchomiono gorzelnię, a w 1910 roku - młyn. W latach międzywojennych wybudowano również most na Warcie[4].
Podczas II wojny światowej we wsi znajdował się obóz pracy przymusowej dla Żydów[7].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do Krajowej Ewidencji Zabytków wpisane są następujące obiekty nieruchome:
- opactwo Cystersów w Lądzie – zespół klasztorny cystersów, obecnie salezjanów pod numerem rej.: 540/Wlkp/A z 27.05.1968 i z 30.11.2007. W skład zespołu zabytków wchodzi:
- kościół pw. NMP i św. Mikołaja, XII/XIII, 1651–1689, 1728–1735,
- klasztor, poł. XIV, XVII/XVIII, XX,
- ogród klasztorny z podwórzem gosp., XIX–XX,
- cmentarz zakonny, ob. park, 2 poł. XIX,
- ogrodzenie ogrodu i cmentarza, mur z bramą 2 poł. XIX;
- zespół dworski w Lądzie z poł. XIX, wpisany do ewidencji pod numerem: 410/152 z 27.09.1988 r., w skład zespołu wchodzi:
- dwór,
- park.
Imprezy kulturalne
[edytuj | edytuj kod]- Ogólnopolski Festiwal Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej w Lądzie nad Wartą[8]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 66826
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 650 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 209, 212, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
- ↑ „Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski”, tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, str.487.
- ↑ „Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski”, tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, str.475-76.
- ↑ FORUM GMINY GIZAŁKI ''B'': ZAGŁADA ZAGÓROWSKICH ŻYDÓW [online], FORUM GMINY GIZAŁKI B, 27 lutego 2018 [dostęp 2023-10-07].
- ↑ Legendy i Źródła – Program XIX Ogólnopolskiego Festiwalu Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej w Lądzie nad Wartą – 3-4 czerwca 2023r. [online], 11 maja 2023 [dostęp 2023-09-21] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Badania 1960-1986
- pocysterskie opactwo w Lądzie
- Wojny o kasztelanię lądzką
- Wyższe Seminarium Duchowne Towarzystwa Salezjańskiego w Lądzie
- Ląd, w dokumentach ''Lando, Lenda, Lynda'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 212.
