Mały Płock
53°18′31″N 22°01′33″E/53,308611 22,025833| wieś | |
.jpg) Mały Płock | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
960[2] |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-516[3] |
| Tablice rejestracyjne |
BKL |
| SIMC |
0991166 |
Położenie na mapie gminy Mały Płock  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kolneńskiego  | |
| 53°18′31″N 22°01′33″E/53,308611 22,025833[1]
| |
| Strona internetowa | |
Mały Płock – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie kolneńskim, w gminie Mały Płock[4][5].
Miejscowość jest siedzibą gminy Mały Płock. Wieś podzielona jest na dwa sołectwa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś i dobra w dawnej ziemi łomżyńskiej na historycznym Mazowszu[6]. Wieś założona przez księcia Janusza I w końcu XIV wieku nad rzeką Cetną, obok grodu, po którym zachowało się grodzisko. Zwana była Płockiem Borowym, Puszczańskim lub Małym. W 1405 r. została zniszczona przez Krzyżaków. Wieś książęca, po 1526 roku królewska, w obrębie dóbr starostwa łomżyńskiego.
W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie kolneńskim (od 1932 w powiecie ostrołęckim), w gminie Mały Płock.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 566 osób, 544 było wyznania rzymskokatolickiego, 6 ewangelickiego a 16 mojżeszowego. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy zadeklarowało polską przynależność narodową. Było tu 91 budynków mieszkalnych[7]. Miejscowość należała do miejscowej parafii rzymskokatolickiej. Podlegała pod Sąd Grodzki w Kolnie i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w m. Mały Płock[8].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 gmina znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. 22 lipca 1941 r. włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy[9].
Większość miejscowych Żydów w lipcu 1941 Niemcy wymordowali w zbrodni w Mściwujach[10].
W latach 1933–1939 miejscowym proboszczem był ks. Tadeusz Ciborowski, kapłan i wybitny pszczelarz zamęczony w obozie koncentracyjnym w Działdowie[11]. W latach II wojny światowej aktywną walkę z okupantem prowadziła placówka AK.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
W miejscowości znajduje się kościół, który jest siedzibą parafii Znalezienia Krzyża Świętego. W strukturze kościoła rzymskokatolickiego parafia należy do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Piątnica.
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0401354 | Marwino | część wsi |
| 0401360 | Poświątne | część wsi |
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Kościół parafialny pw. Znalezienia Krzyża, 1881, 1926 oraz cmentarz kościelny, nr rej.: A-383 z 31 stycznia 1989[12].
- Cmentarz rzymskokatolicki, początek XIX w., nr rej.: 333 z 21 września 1987[12].
- Cmentarz wojenny z I wojny światowej (żołnierzy rosyjskich), nr rej.: 421 z 30 grudnia 1991[12].
- Dwór, 1835, nr rej.: A-474 z 24 marca 1992[12].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 77154
- ↑ Raport o stanie gminy za rok 2019. Stan ludności 31.12.2019 [dostęp 2021-03-31]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 763 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ „Nowy Przegląd” za rok 1922 (reedycja). Książka i Wiedza, Warszawa 1957, s. 188.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 43.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 998.
- ↑ Amtsbezirk Maly Plock [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-12].
- ↑ Mściwuje | Zapomniane [online] [dostęp 2020-04-13] (pol.).
- ↑ Tadeusz Ciborowski (1885-1940), Grajewiak.pl.
- ↑ a b c d Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Mały płock, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 82.
