Mewa reliktowa
| Ichthyaetus relictus[1] | |||
| (Lönnberg, 1931) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
mewa reliktowa | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Mewa reliktowa[5] (Ichthyaetus relictus) – gatunek dużego wędrownego ptaka wodnego z rodziny mewowatych (Laridae), zamieszkujący środkową i wschodnią Azję. Narażony na wyginięcie.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Ptak po raz pierwszy opisany w 1931 przez Einara Lönnberga na podstawie jednego okazu i uznany za podgatunek mewy czarnogłowej (Larus melanocephalus relictus). Po tym jak na początku lat 70. XX wieku odkryto jej stanowiska lęgowe, została uznana za osobny gatunek i tak też jest obecnie powszechnie klasyfikowana[2][6]. Przez część systematyków gatunek ten umieszczany jest w rodzaju Larus[4]. Nie wyróżnia się podgatunków[2][7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Wygląd
- W okresie godowym u obu płci ciało białe, głowa i gardło czarne, wierzch ciała i pokrywy skrzydłowe popielate, na końcach skrzydeł czarne plamy. Dziób i nogi ciemnoczerwone. W upierzeniu spoczynkowym głowa bieleje. Osobniki młodociane podobne do dorosłych w szacie spoczynkowej, z ciemnymi cętkami na ciele oraz z czarnym dziobem i nogami.
- Wymiary średnie
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Mewa reliktowa zamieszkuje Azję począwszy od wschodniego Kazachstanu i okolic Bajkału po Mongolię i północne Chiny. Zimowy zasięg występowania nie jest dobrze poznany; część populacji zimuje w południowej części Półwyspu Koreańskiego, licznie spotykana nad Zatoką Pohaj (wschodnie Chiny), są też dowody na to, że niektóre osobniki zimują w głębi lądu – w północnej części Wyżyny Tybetańskiej[8].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
- W sezonie lęgowym słodkie i słone jeziora o płaskich, piaszczystych brzegach i wysepkach. Zimą płaskie, piaszczyste morskie wybrzeża w strefie pływów.
- Gniazdo
- Gniazduje w ciasnych koloniach liczących 15–2000 par, często z innymi gatunkami mew i rybitw[8]. Na piaszczystym brzegu, zazwyczaj na wyspie. Gniazdo to wydrapane zagłębienie w gruncie otoczone małymi kamieniami, zwykle wyścielone gałązkami, trawą i piórami[8].
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju 2–3 jaja.
- Wysiadywanie, pisklęta
- Jaja wysiadywane są przez okres 24–26 dni[8] przez obydwoje rodziców. Pisklęta opanowują zdolność latania w wieku około 40 dni.
- Pożywienie
- Głównie małe ryby i bezkręgowce. Czasami zjada małe ptaki i ssaki (np. norniki), sporadycznie także jaja i pisklęta[8].
Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody mewa reliktowa od 2000 roku klasyfikowana jest jako gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable); wcześniej, od 1994 roku uznawano ją za gatunek bliski zagrożenia. Szacuje się, że jej liczebność to 10–20 tysięcy dojrzałych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[4][9]. BirdLife International wymienia 36 ostoi ptaków IBA, w których ptak ten występuje[9]. Gatunek wymieniony jest w I załączniku konwencji CITES[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ichthyaetus relictus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Burger, J., Gochfeld, M., Sharpe, C.J. & Garcia, E.F.J.: Relict Gull (Larus relictus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-09].
- ↑ Larus relictus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2014-03-02] (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Larus relictus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-02-09] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Larinae Rafinesque, 1815 - mewy (wersja: 2020-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-07].
- ↑ Relict gull (Larus relictus). [w:] ARKive [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-21)]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e Burger, J., M. Gochfeld, C. J. Sharpe & E. F. J. Garcia: Relict Gull (Ichthyaetus relictus), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-09-16]. (ang.).
- ↑ a b Species factsheet: Larus relictus. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-09-16]. (ang.).
- ↑ Larus relictus. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2021-09-16]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).