Michał Nodzeński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Michał Nodzeński
kapitan administracji kapitan administracji
Data i miejsce urodzenia

29 września 1896
Brzesko

Data i miejsce śmierci

między 16 a 19 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

do 1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Pierwsza Kompania Kadrowa
5 Pułk Piechoty
13 batalion strzelców
13 Pułk Piechoty
20 Pułk Piechoty Ziemi Krakowskiej
9 Pułk Piechoty Legionów
PKU Zamość
KRU Zamość

Stanowiska

kierownik referatu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa]
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi
Odznaka 1 Kompanii Kadrowej

Michał Włodzimierz Nodzeński, ps. Jastrzębiec, Nowina (ur. 29 września 1896 w Brzesku, zm. między 16 a 19 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Stefana i Bronisławy z Wańków[3]. Żołnierz 1 Kompanii Kadrowej[4][5]. Po wkroczeniu legionistów do Kielc został skierowany do szkoły piechoty. Powrócił do szeregów i został ranny w bitwie pod Gołkowem 15 listopada 1914. Służył w 1 kompanii I batalionu 5 pułku piechoty[6]. Po rekonwalescencji wcielony do 13 batalionu strzelców armii austro-węgierskiej. W czerwcu 1915 został ponownie, tym razem ciężko ranny. Uznany do niezdolnego do służby frontowej, został skierowany do pracy w administracji[7]. W 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Przydzielony do 13 pułku piechoty, a następnie przeniesiony do 20 pułku piechoty[3], walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. 23 października 1920 został awansowany do stopnia podporucznika z dniem 1 grudnia 1919[8]. W 1923, 1924 w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 214 lokatą służył 1924 w 9 pułku piechoty Legionów[9][10]. Awansował do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 126 lokatą, awans został ogłoszony 3 maja 1926[11]. Należał do Koła 5 pułku piechoty Legionów[6]. W 1929 został przeniesiony z 9 pułku do PKU Zamość na stanowisko referenta[12]. We wrześniu następnego roku został przesunięty na stanowisko kierownika II referatu[13]. Od 1938 zastępca komendanta. W marcu 1939 był kierownikiem I referatu ewidencji KRU Zamość[14].

Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu kozielskiego. Między 15 a 17 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 032/1 poz 43, nr akt 4.69[15] z 14.04.1940[1]. Został zamordowany między 16 a 19 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, wpis do dziennika czynności z dnia 24.05.1943 pod numerem 2985. Figuruje liście AMM-245-2985 (zapisany jako Nadzenski Michal) i liście Komisji Technicznej PCK: GARF 109-02985. Przy szczątkach Nodzeńskiego znaleziono: książeczkę wojskową, rozkaz o ewakuacji, 3 karty pocztowe, list oraz ryngraf z napisem – „od Mjr Br Balcewiczów – Wilno 1939[16][17]. Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 160 i Nowym Kurierze Warszawskim nr 158 z 1943.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Był żonaty z Anielą Marią z Tomaszkiewiczów.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 537.
  2. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 177.
  3. a b Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 426.
  4. I Kompania Kadrowa [online], www.kadrowka.org [dostęp 2019-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-25].
  5. Kolekcje archiwalne online IJP Londyn [online], pilsudski.org.uk [dostęp 2019-03-24].
  6. a b „Komunikat” (R.4, nr 2), Warszawa: Zarząd Główny Koła Piątaków B. Żołnierzy B. 5 P.P. Leg. Pol., lipiec 1935, s. 14.
  7. ŻOŁNIERZE PIŁSUDSKIEGO – Tygodnik Zamojski, Zamość, Biłgoraj, Tomaszów [online], Tygodnik Zamojski [dostęp 2019-03-24] (pol.).
  8. „Dziennik Personalny” (R.1, nr 43), Warszawa, 10 listopada 1920, s. 1164.
  9. Rocznik Oficerski, Warszawa 1924, s. 143, 374.
  10. Rocznik Oficerski, Warszawa 1923, s. 149.
  11. „Dziennik Personalny” (R.7, nr 18), Warszawa, 3 maja 1926, s. 128.
  12. „Dziennik Personalny” (R.10, nr 20), Warszawa, 23 grudnia 1929, s. 431.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  14. Rybka R., Stepan K., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 861.
  15. J. Tucholski, op cit, s. 668.
  16. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 245.
  17. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  18. M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  19. „Dziennik Personalny” (R.13, nr 8), Warszawa, 4 lipca 1932, s. 332.
  20. „Dziennik Personalny” (R.19, nr 3), Warszawa, 11 listopada 1938, s. 26.
  21. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  22. „Dziennik Personalny” (R.18, nr 1), Warszawa, 19 marca 1937, s. 7.
  23. Stefan Pomarański, Z historycznych dni lipca i sierpnia 1914 r., Warszawa 1936, s. 64.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dzienniki Personalne, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych.
  • Rocznik Oficerski 1923, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Stefan Pomarański, Z historycznych dni lipca i sierpnia 1914 r., Warszawa 1936