Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Świdnicy
 autobus MPK Świdnica uczestniczący w ćwiczeniach ratowniczych | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Świdnica, ul. Inżynierska 6 |
| Data założenia |
2004 |
| Forma prawna | |
| Prezes |
Tomasz Kurzawa |
| Nr KRS | |
Położenie na mapie Świdnicy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świdnickiego  | |
 50°50′53,0″N 16°30′31,2″E/50,848056 16,508667
| |
| Strona internetowa | |
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Świdnicy sp. z o.o. – operator publicznego transportu zbiorowego na terenie miasta i gminy wiejskiej Świdnica. Udziałowcami MPK są gminy: miasto Świdnica, gmina wiejska Świdnica, Marcinowice, Żarów.
Historia[edytuj | edytuj kod]
MPGK Świdnica[edytuj | edytuj kod]
Na świdnickie ulice pierwsze miejskie autobusy – Star 52 – wyruszyły w styczniu 1958 roku[1]. Komunikacja miejska była wówczas podporządkowana Miejskiemu Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej[1]. Pierwsza trasa łączyła ul. Leśną z Fabryką Wagonów[1]. Latem 1958 roku wprowadzono do ruchu trzy kolejne autobusy, typu San H-01. Istniejącą trasę podzielono wówczas na dwie[1]. Pierwsza zajezdnia autobusowa mieściła się przy ul.Wrocławskiej, ale już jesienią 1958 roku przeniesiono ją na aleję Niepodległości (obecnie mieści się tutaj Straż Pożarna)[1]. Zajezdnia nie posiadała zaplecza technicznego, a wszelkie niezbędne naprawy wykonywano na zewnątrz[1].
Szybki rozwój Świdnicy oraz związane z tym potrzeby przewozowe poskutkowały wdrożeniem w 1959 roku 5 kolejnych autobusów San H-01 oraz uruchomieniem dalszych linii nr 3 ze Słotwiny do Kraszowic oraz 4 z ówczesnego placu Lenina (pl. św. Małgorzaty) do Pszenna[1]. W 1960 roku uruchomiono linię nr 5 od Zakładów Wytwórczych Aparatury Precyzyjnej do ul. Okrężnej[1]. Zajezdnię przeniesiono z alei Niepodległości na ul. Westerplatte (teraz mieści się tam Pogotowie Ratunkowe)[1].
Świdnicka komunikacja miejska w 1968 roku obejmowała 8 linii na których kursowało 25 autobusów[1]. Przewieziono wówczas ok. 4,3 mln pasażerów wykonując ok. 1 mln kilometrów[1]. W 1969 roku siedzibę przedsiębiorstwa przeniesiono na ul. Mleczna Droga, gdzie były znacznie lepsze warunki techniczne[1]. Tam otworzono własną stację paliw[1].
W latach siedemdziesiątych XX wieku komunikacja miejska w Świdnicy uległa reorganizacji[1]. Związane było to z rozbudową Świdnicy a zwłaszcza Osiedla Młodych[1]. Zrezygnowano wówczas z przejazdu ul. Komunardów (kłopotliwą ze względu na przejazd kolejowy który znacznie wydłużał czas przejazdu) a linie poprowadzono ul. Esperantystów i Łukasińskiego[1]. Po wybudowaniu obwodnicy Świdnicy, linie miejskie 4,5,7 i 8 skierowano nową arterią. Z racji większej odległości jaką musiały owe autobusy pokonywać zwiększono liczbę autobusów[1].
Zakład Komunikacji Miejskiej funkcjonujący w strukturze Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej wchłonął w 1974 roku podobny zakład komunikacyjny dotąd funkcjonujący w Świebodzicach[1]. Wówczas pracowało tam kilkadziesiąt osób a przedsiębiorstwo posiadało 6 autobusów[1]. Poskutkowało to uruchomieniem linii autobusowej łączącej te dwa miasta[2].
WPK Wałbrzych[edytuj | edytuj kod]
W 1976 roku Zakład Komunikacji Miejskiej wydzielono z Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i włączono do nowo powstałego Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Wałbrzychu[1]. W Świdnicy pojawiły się wówczas pierwsze autobusy Autosan H9-35[1]. Oznaczono świdnicki zakład jako zakład nr 3, a od 1979 zakład w Świdnicy był już oddziałem[1]. Świdnicki zakład WPK Wałbrzych w latach 1975–1976 obsługiwał komunikację między Świdnicą, Świebodzicami i Wałbrzychem a 33 miejscowościami[1]. Na tym obszarze łącznie zamieszkiwało ponad 100 tys. mieszkańców[1]. Długość linii prowadzona przez świdnicki zakład wynosiła 214 km, z czego 120 km to długość linii podmiejskich[1]. W Świdnicy autobusy kursowały na 7 liniach, w Świebodzicach na 4 liniach[1]. Linie te oraz 7 połączeń podmiejskich obsługiwało 56 autobusów[1].
Pierwsze autobusy przegubowe Ikarus 280 dostarczono do Świdnicy w 1984 roku[1]. W późniejszym okresie na ulice miasta wyjechały autobusy Jelcz PR 110[1].
Po 15 latach od utworzenia, WPK Wałbrzych uległo podziałowi na osobne przedsiębiorstwa z siedzibami w Wałbrzychu, Świdnicy i Dzierżoniowie[1]. W roku likwidacji WPK oddział świdnicki dysponował 62 autobusami które przewiozły 18 mln pasażerów w ciągu roku[1].
MPK Świdnica[edytuj | edytuj kod]
Przedsiębiorstwo państwowe[edytuj | edytuj kod]
Ustawa z 8 marca 1990 r. przywracająca w ramach transformacji ustrojowej w Polsce samorząd terytorialny zobowiązała gminy do przejęcia publicznego transportu zbiorowego jako zadania własnego[1]. W okresie przejściowym MPK w Świdnicy, funkcjonujące na terenie pięciu gmin, pozostawało w formie przedsiębiorstwa państwowego do końca 1994 roku[1].
Przedsiębiorstwo-własność Komunalnego Związku Komunikacyjnego[edytuj | edytuj kod]
W 1995 roku decyzją rad pięciu gmin obsługiwanych dotąd przez MPK założono związek międzygminny o nazwie „Komunalny Związek Komunikacyjny w Świdnicy” dla utrzymania transportu w dotychczasowym kształcie[3]. Wojewoda wałbrzyski jako organ założycielski MPK dokonał komunalizacji przedsiębiorstwa na rzecz związku, które stało się samorządowym zakładem budżetowym związku komunalnego[3].
Z końcem 1996 roku ze związku wystąpiła gmina Jaworzyna Śląska. W 2002 roku do związku dołączyła na krótko gmina Świebodzice.
W latach 2001–2002 w Polsce miała miejsce stagnacja gospodarcza[4]. Zmniejszające się możliwości finansowe gmin sprawiły, że MPK zaproponowało ograniczenia w kursowaniu autobusów[5]. Propozycja spotkała się z żywiołowym sprzeciwem uczestników związku komunikacyjnego – gmina Świebodzice zrezygnowała z członkostwa, a największy udziałowiec i jeden z założycieli KZK – gmina wiejska Świdnica – podjęła uchwałę o opuszczeniu związku[5].
Spółka prawa handlowego - własność kilku gmin[edytuj | edytuj kod]
Forma zakładu budżetowego uniemożliwiała MPK wykonywanie innej działalności niż określone ustawowo zadania własne gminy[3]. Z tego względu, w latach 2004–2006 przekształcono zakład w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, po czym zlikwidowano „Komunalny Związek Komunikacyjny w Świdnicy”[3]. Udziały objęli dotychczasowi uczestnicy związku międzygminnego[3].
W 2012 roku z organizowania publicznego transportu zbiorowego zrezygnowały władze gminy Żarów, decydując, że obsługą gminy zajmować się będą wyłącznie prywatni przewoźnicy drogowi[6].
Według stanu na rok 2014, MPK sp. z o.o. Świdnica było jedną z zaledwie dziesięciu spółek-operatorów komunikacji miejskiej w Polsce, które należały do więcej niż jednej gminy[3].
Tabor[edytuj | edytuj kod]
| Typ autobusu | Eksploatacja od | 
|
Liczba |
|---|---|---|---|
| Solaris Urbino 12 | 2014 |
|
13 |
| Irisbus Crossway Low Entry | 2009 |
|
4 |
| MAN NG 312 | 2011 |
|
1 |
| MAN NG 313 | 2011 |
|
2 |
| MAN EL283 Lion’s City | 2013 |
|
1 |
| MAN NL 263 Lion’s City | 2014 |
|
2 |
| Solaris Urbino 8,9 LE | 2014 |
|
2 |
| Neoplan N4516 | 2015 |
|
3 |
| Solaris Urbino 10,5 | 2018 |
|
2 |
| Volvo 7900 Electric | 2020, 2023 |
|
8 |
| Wszystkie pojazdy | 38 | ||
| Udział autobusów niskopodłogowych i niskowejściowych | 100% | ||
Oprócz tego MPK posiada samochód dostawczo-osobowy marki Volkswagen, a także autobus holowniczy Ikarus 260. Pierwszy autobus niskopodłogowy na świdnickie ulice wyjechał w 1997 roku. Było to pojazd marki Volvo.
Obsługiwane linie MPK[edytuj | edytuj kod]
Według stanu na listopad 2022 roku MPK obsługiwało 14 linii autobusowych. Aktualny rozkład jazdy można znaleźć na stronie http://www.mpk.swidnica.pl/index.php/rozklad-podstawowy/
Linie autobusowe:
- linia nr 1: Świdnica ul. Strzelińska – Komorów,
- linia nr 6: Świdnica ul. E. Plater – Pszenno,
- linia nr 7: Świdnica ul. E. Plater – ul. K. Wielkiego-Colgate,
- linia nr 9: Świdnica ul. E. Plater – ul. Leśna/Szpital,
- linia nr 10: Świdnica ul. Strzelińska – Witoszów Dolny – Witoszów Górny – Pogorzała – Modliszów,
- linia nr 12: Świdnica ul. Pobożnego – Boleścin – Krzczonów – Grodziszcze – Krzyżowa – Wieruszów,
- linia nr 30: Świdnica ul. Strzegomska/E.Leclerc – Burkatów – Bystrzyca Dolna – Bystrzyca Górna – Lubachów,
- linia nr 41: Świdnica pl. św. Małgorzaty – Pszenno – Kątki – Zebrzydów – Marcinowice,
- linia nr 43: Świdnica pl. św. Małgorzaty – Pszenno – Wilków – Niegoszów – Panków – Śmiałowice – Klecin – Stefanowice – Gruszów – Marcinowice,
- linia nr 50: Świdnica ul. Wokulskiego – ul. Wokulskiego (wraca na początkową ulicę, odwrotnie do kierunku wskazówek zegara),
- linia nr 52: Świdnica ul. Wokulskiego – ul. Wokulskiego (wraca na początkową ulicę, zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara),
- linia nr 60: Świdnica pl. św. Małgorzaty – Opoczka – Bojanice – Lutomia Dolna – Lutomia Górna – Stachowice,
- linia nr 302: Świdnica pl. Grunwaldzki – Słotwina – Komorów – Milikowice
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag Komunikacja miejska w Świdnicy. [w:] polska-org.pl [on-line]. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
- ↑ Rys historyczny. MPK Świdnica. [dostęp 2018-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-14)]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański: Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE. PAN, 2017. ISBN 978-83-61590-74-3.
- ↑ 2002: rok stagnacji gospodarczej, dostęp: 2018-11-17
- ↑ a b Odwołano szefa świdnickiego MPK, dostęp: 2018-11-17
- ↑ Nie chcą dłużej dokładać do MPK, dostęp: 2018-11-17