Most Brookliński

Most Brookliński
Państwo	{{{państwo}}}
Architekt	John Augustus Roebling
Inwestor	{{{inwestor}}}
Rozpoczęcie budowy	3 stycznia 1870
Ukończenie budowy	24 maja 1883
	Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} \| mapa/core \| wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:building}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 5 sty 2009, była oparta na tej wersji.

Brooklyn Bridge (ang. New York and Brooklyn Bridge) - jeden z najstarszych mostów wiszących na świecie o długości: 1834 m (przęsło główne znajdujące się nad wodą ma 486 m) szerokości: 26 i wysokości: 84 m. Łączy nowojorskie dzielnice Brooklyn i Manhattan, które oddziela od siebie East River. W chwili gdy go ukończono był jednym z największych stalowych mostów wiszących.

Historia

Most zaczęto wznosić 3 stycznia 1870 r. a ukończono i otwarto dla ruchu 13 lat później 24 maja 1883 r. Jego budowa kosztowała około 15 milionów dolarów a 27 osób zmarło przy jego konstrukcji. Został wybudowany w stylu gotyckim z charakterystycznymi wysokimi łukami.

Most został zaprojektowany przez firmę Johna Augustusa Roeblinga z Trenton, który miał na swym koncie kilka podobnych konstrukcji jednak na dużo mniejszą skalę. Już na samym początku zmarł Roebling w wyniku infekcji stopy, a prace musiał kontynuować jego syn - Washington. Także i on przypłacił zdrowiem budowę mostu, bo zapadł na chorobę kesonową (w wyniku pracy w sprężonym powietrzu).

Budowla nie została przetestowana w tunelu aerodynamicznym (pod względem odporności na wiatr), ale dzięki mocnej konstrukcji udało się jej przetrwać, podczas gdy wiele podobnych mostów padło ofiarą sił natury.

Na początku obsługiwał jedynie ruch konny i tramwajowy, obecnie ma sześć pasów ruchu dla samochodów i po bokach chodniki dla pieszych i rowerzystów (zabroniony jest ruch ciężarówek i autobusów, powyżej 2,7 t). W 1977 r. most został umieszczony w rejestrze zabytków architektonicznych.

1 marca 1994 na moście miało miejsce tragiczne wydarzenie - Libańczyk Rashid Baz ostrzelał furgonetkę przewożącą członków ortodoksyjnej grupy żydowskiej - Chabad-Lubavitch, w której znajdował się 16-letni Ari Halberstam i kilku innych. Halberstam zmarł 5 dni później w wyniku odniesionych ran. Baz prawdopodobnie działał w akcie zemsty za masakrę 29 muzułmanów przez Barucha Goldsteina.

W 2003 r. kierowca ciężarówki został skazany na 20 lat więzienia za przewożenie materiałów dla Al Kaidy, które miały posłużyć do przecięcia stalowych lin podtrzymujących konstrukcję.

Most Brookliński w kulturze, sztuce i poezji

Henri Silberman wykonał wiele czarno-białych zdjęć mostu.

"Nie Brookliński Most" jest wierszem Edwarda Stachury, z muzyką K. Myszkowskiego wykonywanym przez Stare Dobre Małżeństwo. Istnieje też muzyka J. Satanowskiego. Wiersz Stachury jest poetycką polemiką z wierszem z lat 20. Władimira Majakowskiego "Brookliński Most", który jest futurystyczną pochwałą geniuszu inżynierskiego. Piosenkę Hołdysa "Most Brookliński" wykonano w 2006 na głównej scenie Przystanku Woodstock.

Piosenka Bourbon mnie wypełnia śpiewana przez Kazika Staszewskiego, zawiera fragment "Świat piękniejszy jest niż Brookliński most". Jest ona tłumaczeniem, autorstwa Romana Kołakowskiego, utworu Toma Waitsa Jockey Full of Bourbon. W oryginale jednak Most Brookliński nie występuje[1].

Brookliński Most miał swój występ w wielu filmach, np w "Jestem Legendą" zniszczony most był ważnym elementem scenografii. W filmie "Godzilla" (1998) most był miejscem końcowej sceny, Most Brookliński jest też "wizytówką" Nowego Jorku, jak i całej Ameryki.