Operacja Uran
| II wojna światowa, front wschodni, część bitwy stalingradzkiej | |||
 Front Wschodni podczas Operacji Uran | |||
| Czas |
19 – 23 listopada 1942 roku | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
jedyna możliwość wygrania bitwy stalingradzkiej przez Sowietów | ||
| Wynik |
zwycięstwo ZSRR | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Położenie na mapie świata  | |||
| 48°42′00″N 44°31′00″E/48,700000 44,516667 | |||
Operacja Uran – okrążenie wojsk niemieckich podczas Bitwy stalingradzkiej w czasie II wojny światowej. Atak został rozpoczęty 19 listopada 1942 roku z dwóch stron i zakończył się spotkaniem w mieście Kałacz nad Donem.
Operacja
Do okrążenia przygotowywano się bardzo starannie. Józef Stalin został przekonany do wydania A. Wasilewskiemu wszelkich środków, których potrzebował. Operację stalingradzką opracował pułkownik Potapow a dowodził nią gen. płk Wasilewski.
Kiedy siły niemieckie zostały skoncentrowane pod Stalingradem, dowództwo radzieckie zdecydowało się na okrążenie z dwóch powodów: zaatakowania słabszych odcinków frontu utrzymywanych przez niedostatecznie uzbrojone armie rumuńskie, oraz zapobieżenia wcześniejszej interwencji jednostek 6 Armii.
Utrzymanie tajemnicy było niespodziewanie skuteczne; częściowo dzięki radzieckim działaniom odwracającym uwagę, a częściowo przez niemiecki sceptycyzm dotyczący możliwości Armii Czerwonej do przeprowadzenia tak ambitnej operacji.
Opór armii rumuńskich został pokonany pierwszego dnia operacji. Wówczas to siły radzieckie szybko posuwały się w stronę Kałacza. Na linii natarcia nie było żadnych znaczących wojsk niemieckich, więc natarcie prowadzone z północy i z południa zakończyło się po czterech dniach spotkaniem obu grup armii.
Ponad ćwierć miliona żołnierzy Państw Osi zostało odciętych od źródeł zaopatrzenia akurat w momencie rozpoczęcia się srogiej zimy. Sytuacja Niemców pod Stalingradem była zła. 22 listopada Generał Paulus wysłał telegram do A. Hitlera mówiący, że 6 Armia została okrążona. Hitler zabronił Paulusowi prób wyrwania się z okrążenia. Tak więc 6 Armia powoli traciła siły przez ciągłe ataki Armii Czerwonej, głód oraz mróz.
Dowódca Luftwaffe Hermann Göring obiecał dostarczać okrążonym wojskom: żywność, broń, amunicję, oraz leki drogą powietrzną, jednak te obietnice zdecydowanie przekroczyły możliwości Luftwaffe i Bitwa stalingradzka szybko zaczęła zmierzać w kierunku klęski Niemców. Wiele samolotów użytych do transportu zaopatrzenia zostało bezpowrotnie straconych.
2 lutego 1943 resztki 6 Armii liczącej wówczas ok. 90 000 żołnierzy poddały się wojskom radzieckim. Operacja została skoordynowana z Operacją Mars pod Moskwą.
Skutki
Armia Czerwona osiągnęła Kałacz tak szybko, że zostało to powtórzone i sfilmowane dla celów propagandowych kilka dni później. Siły radzieckie zajęły mosty na Donie, ponieważ niemieccy obrońcy nie wierzyli, że nadciągające czołgi z włączonymi światłami mogły być czołgami nieprzyjaciela (Niemcy często używali zdobytych T-34).
Morale w ZSRR znacząco wzrosło, natomiast Niemcy cierpieli po największej jak dotąd klęsce Wehrmachtu.
Podczas oblężenia Paulus został awansowany do stopnia feldmarszałka. Stał się przez to pierwszym od 1871 roku niemieckim feldmarszałkiem, który oddał się do niewoli. Według niektórych źródeł Hitler polecił mianować Paulusa feldmarszałkiem w nadziei, iż ten popełni samobójstwo, aby uniknąć „poddania swojej buławy”.
Straty 6 Armii i współdziałających z nią wojsk państw „Osi” były ogromne: półtora miliona ludzi, 3 500 czołgów, 12 000 dział i moździerzy, 75 000 pojazdów mechanicznych 3 000 samolotów[1].
Przypisy
- ↑ W.Fowler, M.Rose, s.94
Bibliografia
- Will Fowler, Mike Rose: Their War: German Combat Photographs from the Archives of „Signal”, Combined Publishing, Pennsylvania 2000, ISBN 1-58097-040-0