Wilga kreskobrzucha

Wilga kreskobrzucha
	Oriolus xanthonotus
	Horsfield, 1821
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	wilgowate
Podrodzina	wilgi
Rodzaj	Oriolus
Gatunek	wilga kreskobrzucha
Podgatunki
	O. x. xanthonotus Horsfield, 1821; O. x. mentawi Chasen & Kloss, 1926; O. x. consobrinus E. P. Ramsay, 1880; O. x. persuasus Bangs, 1922;
	O. x. xanthonotus Horsfield, 1821; O. x. mentawi Chasen & Kloss, 1926; O. x. consobrinus E. P. Ramsay, 1880; O. x. persuasus Bangs, 1922;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wilga kreskobrzucha^[3] (Oriolus xanthonotus) – gatunek małego ptaka z rodziny wilgowatych (Oriolidae), zamieszkujący Azję Południowo-Wschodnią. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Takson ten bywał niekiedy uznawany za podgatunek wilgi filipińskiej (O. steerii). Wyróżniono kilka podgatunków O. xanthonotus^[4]^[5]^[6]:

O. xanthonotus xanthonotus – wilga kreskobrzucha^[3] – Półwysep Malajski, Sumatra, Jawa i południowo-zachodnie Borneo
O. xanthonotus mentawi – Wyspy Mentawai (na zachód od Sumatry)
O. xanthonotus consobrinus – wilga żółtogrzbieta^[3] – północne, środkowe i wschodnie Borneo oraz sąsiednie wysepki
O. xanthonotus persuasus – południowo-zachodnie Filipiny (Palawan i Culion)

Badania molekularne sugerują potrzebę wydzielenia podgatunków consobrinus i persuasus do osobnego gatunku^[6]^[7].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Występuje w lasach wilgotnych strefy międzyzwrotnikowej w południowo-wschodniej Azji (Brunei, Indonezja, Malezja, Mjanma, Filipiny, Singapur, Tajlandia). Spotykany do wysokości 1220 m n.p.m.^[8]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała około 19 cm. Masa ciała 30–48 g^[9].

Występuje dymorfizm płciowy. Samce mają czarną głowę, skrzydła i sterówki (ich końce są żółte), żółty grzbiet, brzuch kremowy w ciemne cętki, czerwono-czarne oczy oraz szare nogi i stopy. Samice różnią się szarobrązową głową i grzbietem oraz ciemniejszymi oczyma.

Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

IUCN od 2023 uznaje wilgę kreskobrzuchą za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Wcześniej, od 2000 roku uznawany był za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened), a od 1988 roku jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako szeroko rozpowszechniony i dość pospolity. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[2]^[8].

Wilgi kreskobrzuche są bliskie zagrożenia wyginięciem ze względu na zmniejszanie się ich areału lęgowego. Obszar lasów w południowo-wschodniej Azji systematycznie zmniejsza się z powodu nielegalnej wycinki cennych gatunków drzew, często na obszarach chronionych. Przyczyną destrukcji tychże lasów są również pożary (szczególnie w latach 1997–1998)^[2]^[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Oriolus xanthonotus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Oriolus xanthonotus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Oriolinae Vigors, 1825 - wilgi (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-05].
↑ Wilga kreskobrzucha (Oriolus xanthonotus). Avibase. [dostęp 2021-03-05]. (ang.).
↑ Dark-throated Oriole (Oriolus xanthonotus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-19)]. (ang.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Orioles, drongos, fantails. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-05]. (ang.).
↑ K.A. Jønsson, M.P.K. Blom, P.Z. Marki, L. Joseph, G. Sangster, P.G.P. Ericson & M. Irestedt. Complete subspecies-level phylogeny of the Oriolidae (Aves: Passeriformes): Out of Australasia and return. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 137, s. 200–209, 2019. DOI: 10.1016/j.ympev.2019.03.015. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Species factsheet: Oriolus xanthonotus. BirdLife International, 2023. [dostęp 2023-12-14]. (ang.).
↑ Loriot à gorge noire Oriolus xanthonotus. [w:] Oiseaux.net [on-line]. [dostęp 2021-03-05]. (fr.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Oriolus xanthonotus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Oriolus xanthonotus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Oriolinae Vigors, 1825 - wilgi (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-05].

[avibase-4] Wilga kreskobrzucha (Oriolus xanthonotus). Avibase. [dostęp 2021-03-05]. (ang.).

[ibc-5] Dark-throated Oriole (Oriolus xanthonotus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-19)]. (ang.).

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Orioles, drongos, fantails. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-05]. (ang.).

[jonsson-7] K.A. Jønsson, M.P.K. Blom, P.Z. Marki, L. Joseph, G. Sangster, P.G.P. Ericson & M. Irestedt. Complete subspecies-level phylogeny of the Oriolidae (Aves: Passeriformes): Out of Australasia and return. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 137, s. 200–209, 2019. DOI: 10.1016/j.ympev.2019.03.015. (ang.).

[birdlife-8] Species factsheet: Oriolus xanthonotus. BirdLife International, 2023. [dostęp 2023-12-14]. (ang.).

[oiseaux-9] Loriot à gorge noire Oriolus xanthonotus. [w:] Oiseaux.net [on-line]. [dostęp 2021-03-05]. (fr.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]