Palazzo Doria-Tursi
 Fasada pałacu w nocnej iluminacji | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Palazzo Tursi, |
| Typ budynku |
pałac |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Inwestor |
Niccolò Grimaldi |
| Rozpoczęcie budowy |
1565 |
| Pierwszy właściciel |
Niccolò Grimaldi |
| Kolejni właściciele |
Giovanni Andrea Doria, Urząd Gminy Genua (od 1848) |
| Obecny właściciel |
Gmina Genua |
Położenie na mapie Genui  | |
Położenie na mapie Włoch  | |
Położenie na mapie Ligurii  | |
 44°24′41,03″N 8°55′58,03″E/44,411397 8,932786
| |
| Strona internetowa | |
Palazzo Doria-Tursi lub Palazzo Niccolò Grimaldi – pałac zbudowany po roku 1565 dla genueńskiego szlachcica Niccolò Grimaldiego (stąd jego druga nazwa), przeszedł pod koniec XVI wieku w ręce Giovanniego Andrei Dorii i jego syna Carla, księcia Tursi (stąd pierwsza nazwa). Od 1848 roku jest siedzibą władz gminy Genua. Od 2004 roku część jego wnętrz jest wykorzystywana dla poszerzenia galerii Palazzo Bianco, z którym jest połączony przez ogrody tarasowe.
Położony przy ulicy Garibaldi został, wraz z innymi renesansowymi i barokowymi pałacami Genui, wpisany w 2006 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako Genua: Le Strade Nuove i system pałaców Rolli[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
XVI wiek[edytuj | edytuj kod]
W 1564 roku genueński szlachcic Niccolò Grimaldi, noszący, z powodu swej zamożności, przydomek „il monarca” („monarcha”) nabył działkę sąsiadującą od zachodu z działką obecnego Palazzo Bianco, a od północy z klasztorem San Francesco i bastionem Castelletto[2]. Po 1565 roku zlecił braciom Domenicowi i Giovanniemu Ponzellim zbudowanie dla siebie pałacu[3]. Strome nachylenie terenu stało się okazją dla projektantów do wprowadzenia innowacyjnego rozwiązania architektonicznego, które dzięki sekwencji atrium-dziedziniec-monumentalne schody, stworzyło zaskakującą grę perspektyw[2]. Zbudowany dla Grimaldiego pałac jest najbardziej majestatycznym budynkiem przy ulicy Garibaldi i jedynym położonym na trzech działkach, z dwoma dużymi ogrodami flankującymi budynek centralny. W 1597 roku pałac nabył Giovanni Andrea Doria dla swego syna Carla, księcia Tursi, któremu zawdzięcza swoją obecną nazwę. Do pałacu dobudowano wówczas obszerne loggie z widokiem na ulicę[3].
XIX wiek[edytuj | edytuj kod]
W 1820 roku pałac kupił na własne potrzeby król Sardynii, Wiktor Emanuel I. Z tej okazji nadworny architekt Randoni zbudował poza tylną ścianą wieżyczkę z zegarem[4]. Poszerzenie tylnej części pałacu stało się możliwe dzięki rozbiórce klasztoru San Francesco. Przy tej okazji zaprojektowano i urządzono romantyczny w wyrazie ogród, który odtwarza plastycznie strukturalne i dekoracyjne elementy kościoła. W 1838 roku pałac został przekształcony w kolegium[2]. Od 1848 roku jest siedzibą (ratuszem) gminy Genua. Budynek pałacu jest połączony z sąsiednim Palazzo Bianco[3].
XX wiek[edytuj | edytuj kod]
W latach 1960–1965 do pałacu dobudowano od strony wzgórza Castelletto Palazzo degli Uffici, zaprojektowany przez architektów Franca Albiniego i Frankę Helg[5].
XXI wiek[edytuj | edytuj kod]
Od 2004 roku część jego wnętrz jest wykorzystywana dla poszerzenia galerii Palazzo Bianco, z którym jest połączony przez ogrody tarasowe[6].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Elewacja pałacu charakteryzuje się zastosowaniem naprzemiennie różnokolorowych materiałów: różowego kamienia z Finale Ligure, szaro-czarnego łupku i białego marmuru karraryjskiego. Główna fasada składa się z dwóch kondygnacji w różnych porządkach architektonicznych, posadowionych na solidnym przyziemiu. Pierwsze piętro ozdobione jest boniowanymi pilastrami, pomiędzy którymi znajdują się oryginalnie zaprojektowane okna. Podobny układ powtarza drugie piętro, z pilastrami w porządku doryckim. Wystroju plastycznego fasady dopełniają zwierzęce maszkarony umieszczone nad oknami obu kondygnacji. Marmurowy portal, ozdobiony herbem Genui prowadzi na podwyższony dziedziniec wewnętrzny, który tworzy atrium i schody. Pałac stanowi szczytowe osiągnięcie arystokratycznego budownictwa miejskiego[7].
-
Fasada -
Schody -
Atrium -
Strop sali reprezentacyjnej
.jpg)
Zbiory[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza część muzeum poświęcona sztuce figuratywnej, obejmującej okres od XVI do XVIII wieku, w tym arcydzieła malarskie Gregoria De Ferrari, prekursora malarstwa rokokowego oraz Alessandra Magnasco, którego Piknik w ogrodach Albaro jest zgodnie uznawany za jeden z najbardziej znaczących obrazów XVIII-wiecznej Europy. W dziale rzeźby znajduje się jedno z najbardziej znaczących dzieł Antonia Canovy, stworzona po 1790 roku Magdalena pokutująca. Kolejne sale galerii poświęcone są różnym aspektom historii i kultury dawnej Republiki Genui: handlowi i finansom (kolekcja monet), życiu codziennemu, rzemiosłu (kolekcja miar i wag) oraz sztuce dekoracyjnej związanej z wyposażeniem rezydencji (XVII-wieczne gobeliny, przetykane złotem i srebrem). Kolejny dział stanowi kolekcja ceramiki z Genui, Savony i Albisoli, w tym obszerny zbiór naczyń farmaceutycznych z dwóch genueńskich szpitali, Pammatone i Incurabili, a także jeden z najważniejszych zbiorów europejskiej ceramiki aptecznej. Obok salonów reprezentacyjnych burmistrza znajdzie się sala Paganiniana, poświęcona pamiątkom po skrzypku Niccolò Paganinim, w tym jego słynne skrzypce, skonstruowane przez Giuseppe Guarneri del Gesù[5].
Malarstwo[edytuj | edytuj kod]
-
Alessandro Magnasco, Piknik w ogrodach Albaro, ok. 1740 -
Alessandro Magnasco, Scena z żołnierzami -
Bartolomeo Guidobono, Wizja św. Małgorzaty -
Domenico Parodi, Portret szlachcianki w błękicie -
Gregorio De Ferrari, Samarytanka przy studni
Rzeźba[edytuj | edytuj kod]
-
Antonio Canova, Magdalena pokutująca -
Posąg Giuseppe Mazziniego -
Popiersie Camilla Cavoura -
Giuseppe Benetti, Posąg Marii Brignole Sale De Ferrari, księżnej Galliery -
Jeden z posągów w atrium
Zbiory ceramiczne[edytuj | edytuj kod]
-
Talerz z manufaktury Conrada Bacile w Albisoli, XVII w. -
Talerz z manufaktury Grosso w Albisoli, 1650–1700 -
Talerz z Savony, 1650–1700 -
Amfora z Savony, XVII w. -
Liguria, wazon farmaceutyczny, XVII w.
Zbiory numizmatyczne[edytuj | edytuj kod]
-
Dwa srebrne skudy, 1610 -
Moneta „genovino”, 1280 -
Medal Andrei Doria -
Medal genueński -
Medal genueński, 1698 -
Matteo de' Pasti, medal Sigismonda Pandolfa Malatesty, 1446
Różne[edytuj | edytuj kod]
-
Herb Republiki Genui, poł. XVI w., pochodzący z klasztoru San Francesco di Castelletto -
Odważniki -
Miary objętości płynów -
Skrzypce Niccolò Paganiniego
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ UNESCO World Heritage Centre: Genoa: Le Strade Nuove and the system of the Palazzi dei Rolli. whc.unesco.org. [dostęp 2016-11-02]. (ang.).
- ↑ a b c ViaggiArt: PALAZZO DORIA-TURSI - Edificio storico. viaggiart.com. [dostęp 2016-11-07]. (wł.).
- ↑ a b c Palazzi dei Rolli: 16. Palazzo Grimaldi Nicolò, Palazzo Tursi (Comune di Genova) Via Garibaldi, 9. palazzideirolli.it. [dostęp 2016-11-07]. (wł.).
- ↑ Genova: le Strade Nuove e il sistema dei palazzi dei Rolli: 16. Grimaldi Nicolò – Palazzo Tursi – via Garibaldi, 9. rolliestradenuove.it. [dostęp 2016-11-07]. (wł. • ang.).
- ↑ a b Touring Club Italiano: Musei di Strada Nuova-Palazzo Doria Tursi. touringclub.it. [dostęp 2016-11-07]. (wł.).
- ↑ Comune di Genova: I musei di Genova. visitgenoa.it. [dostęp 2016-11-22]. (wł.).
- ↑ I palazzi dei Rolli di Genova: Via Garibaldi 9 – Nicolò Grimaldi. irolli.it. [dostęp 2016-11-07]. (wł.).