Piotr Hiacynt Śliwicki
| ksiądz | |
 Piotr Śliwicki (autor nieznany, pastel według portretu Ludwika Marteau) | |
| Kraj działania |
Polska |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce pochówku | |
| wizytator generalny (prowincjał) | |
| Okres sprawowania |
1739–1774 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
4 lipca 1723 |
| Prezbiterat |
28 października 1728 |
 Jelita | |
| Rodzina |
Śliwiccy |
|---|---|
| Ojciec |
Jan Śliwicki |
| Matka |
Elżbieta z d. Knabe |
| Dzieci |
brak |
Piotr Hiacynt Śliwicki, Piotr Jacek Śliwicki herbu Jelita (ur. 3 lipca 1705, zm. 5 maja 1774 w Warszawie) – polski ksiądz katolicki, wizytator generalny polskiej prowincji misjonarzy św. Wincentego a Paulo (od 1739) i reformator seminariów tego zgromadzenia; proboszcz kościoła Świętego Krzyża w Warszawie w latach 1739–1763. Był spowiednikiem Stanisława Augusta Poniatowskiego i uczestnikiem obiadów czwartkowych[1].
Rodzina i wykształcenie[edytuj | edytuj kod]
Rodzicami Piotra byli Jan Śliwicki, tytułowany cześnikiem chełmskim, pisarz skarbu koronnego i Elżbieta z domu Knabe. Ojcem Jana był prawdopodobnie także Jan, towarzysz roty pancernej, nobilitowany w 1685 roku i przyjęty do herbu przez Marcina Zamoyskiego. Według Kaspra Niesieckiego Piotr miał cztery lub pięć sióstr; trzy z nich zostały zakonnicami[2].
Śliwicki kształcił się w warszawskim kolegium teatynów, a 20 marca 1721 roku wstąpił do seminarium Zgromadzenia Księży Misjonarzy przy kościele Świętego Krzyża, gdzie uczęszczał na studia filozoficzno-teologiczne[2].
Działalność w zgromadzeniu[edytuj | edytuj kod]
4 lipca 1723 roku Śliwicki złożył śluby zakonne, a 28 października 1728 roku przyjął święcenia prezbiteriatu. Jeszcze będąc klerykiem wykładał filozofię w seminarium księży misjonarzy. Działalność dydaktyczną kontynuował jako ksiądz, prowadząc także wykłady z teologii dogmatycznej. W seminarium uczył do 1733 roku. W 1729 roku wydał przetłumaczony z francuskiego żywot Wincentego a Paulo[2].
W 1730 roku został prokuratorem polskiej prowincji zgromadzenia misjonarzy. W związku z tą funkcją odbywał liczne podróże po domach zgromadzenia w Polsce. Prowadził też korespondencję ze zwierzchnikami we Francji i w Rzymie[2], m.in. doradzając, by mimo autorytetu Gabriela Piotra Baudouina na stanowisko wizytatora polskiej prowincji mianowali raczej któregoś z Polaków, co będzie lepiej przyjęte przez miejscowych księży[3].
Stanisław Leszczyński mianował go kaznodzieją królewskim; Śliwicki towarzyszył królowi w oblężonym Gdańsku, a po kapitulacji miasta udał się do Krakowa. Wróciwszy do Warszawy, w latach 1735–36 pełnił funkcję kaznodziei w kościele Św. Krzyża[3]. Wspomagał zabiegi o kanonizację Wincentego a Paulo, zbierając na ten cel fundusze i popularyzując jego postać i dzieło[3].
W 1737 roku reprezentował polskie zgromadzenie na rzymskich uroczystościach kanonizacji Wincentego a Paulo, a następnie podróżował po Francji i Niemczech. Nawiązał wówczas znajomość z benedyktynem Antoine’em Augustinem Calmetem, w którego dziele Dissertations sur les apparitions des anges, des démons et des esprits, et sur les revenants et vampires de Hongrie, de Bohême, de Moravie et de Silésie, wydanym w Paryżu w 1746 roku znajduje się list Śliwickiego zaświadczający, że badał opowieści o wampirach na terenach Polski i nie mają one żadnych realnych podstaw. Sam Śliwicki także planował napisanie rozprawy przeciwko podobnym zabobonom, ale nie zachowały się nawet notatki[3].
Po powrocie do Polski w 1739 roku został mianowany wizytatorem generalnym polskiej prowincji misjonarzy. Jednocześnie pełnił funkcję superiora warszawskiego domu zakonnego i proboszcza kościoła Św. Krzyża; za jego czasów ukończono budowę kościoła, stawiając lewą wieżę (1753–4) oraz wykańczając świątynię fasadą zaprojektowaną przez Jakuba Fontanę (1757)[3].
Jako wizytator odbywał częste podróże, co 2–3 lata odwiedzając podległe mu placówki zakonne. Pięć razy zwołał konwenty prowincji, dwukrotnie uczestniczył w konwentach generalnych zgromadzenia, mających miejsce w Paryżu w 1747 i 1759 roku. Czynił na nich starania o podział dużej polskiej prowincji, jednak bez rezultatów[3]. Zreformował seminaria prowadzone przez misjonarzy, wydłużając okres nauki do dwóch lat i wprowadzając niewykładane wcześniej przedmioty świeckie. Dbał też o dobór odpowiedniej kadry i zasoby biblioteczne, sprowadzając podręczniki z zagranicy[4].
Jako wizytator generalny Śliwicki zatwierdzał też druk publikacji zawierających treści religijne; według Władysława Konopczyńskiego wywierał tym samym znaczący wpływ na życie umysłowe tamtego okresu[3]. Dopuścił do druku m.in. O religii poczciwych ludzi Stanisława Konarskiego oraz prace Jean-François Marmontela: Belizariusz (bez rozdziału o tolerancji religijnej) i Szczęśliwa Familia, co w 1770 roku stało się przyczyną konfliktu Śliwickiego z nuncjuszem papieskim Angelo Marią Durinim, który uznał te pozycje za niezgodne z wiarą katolicką i poinformował o całej sprawie Rzym[5].
27 marca 1763 roku zrezygnował z funkcji proboszcza i superiora domu zakonnego, pozostając jednak wizytatorem[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zofia Zielińska, Śliwicki Piotr Hiacynt, [w:] Polski słownik biograficzny. T. 50: Szyjkowski Jan - Śliwka Karol, Warszawa ; Kraków: IH PAN, 2014–2015.
- ↑ a b c d Zofia Zielińska, Śliwicki Piotr Hiacynt, [w:] Polski słownik biograficzny. T. 50: Szyjkowski Jan - Śliwka Karol, Warszawa ; Kraków: IH PAN, 2014–2015, s. 586.
- ↑ a b c d e f g Zofia Zielińska, Śliwicki Piotr Hiacynt, [w:] Polski słownik biograficzny. T. 50, s. 587.
- ↑ a b Zofia Zielińska, Śliwicki Piotr Hiacynt, [w:] Polski słownik biograficzny. T. 50, s. 588.
- ↑ Zofia Zielińska, Śliwicki Piotr Hiacynt, [w:] Polski słownik biograficzny. T. 50, s. 589.