Pomorze (prowincja)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje) o 14:59, 16 sty 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Prowincja Pomorze
Provinz Pommern
1816–1945
Flaga
Godło Prowincji Pomorze
Flaga Godło
Położenie Prowincji Pomorze
Stolica

Szczecin

Typ państwa

Prowincja pruska

Powierzchnia
 • całkowita


38 401 km²

Liczba ludności (1939)
 • całkowita 
 • gęstość zaludnienia


2 405 021
62,63 osób/km²

Data powstania

1816

Data likwidacji

1945

Prowincja Pomorze w 1905
Mapa Prowincji Pomorze w 1913 r.
Wielka Rzesza Niemiecka w 1944
Gmach Sejmu Pomorskiego w Szczecinie – widok współczesny

Prowincja Pomorze (niem. Provinz Pommern) – prowincja państwa pruskiego, a potem zjednoczonych w XIX w. Niemiec (do 1945 r.). Stolicą prowincji był Szczecin, a przejściowo w okresie 1808–1814 Stargard[1]. W 1939 roku prowincja miała powierzchnię 38 401 km² i liczyła 2 405 021 mieszkańców.

Numery rejestracyjne samochodów w prowincji zaczynały się od "I H".

Zmiany terytorialne

W wyniku traktatu wersalskiego niewielki fragment powiatów: bytowskiego, lęborskiego i słupskiego (w sumie około 6 km²) został przekazany Polsce. W roku 1932 rejencja stralsundzka została przyłączona do rejencji szczecińskiej, a w roku 1938 (po likwidacji prowincji Marchia Graniczna) powstała nowa, trzecia (obok szczecińskiej i koszalińskiej), rejencja pilska (Regierungsbezirk Grenzmark Posen-Westpreußen) z siedzibą władz w Pile. Po II wojnie światowej większa, wschodnia część prowincji przypadła Polsce, część zachodnia (Pomorze Przednie) przypadła Niemcom i obecnie wchodzi w skład kraju związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie.

Podział administracyjny Pomorza (do 1920 roku)

Stolica: Szczecin

Szczegółowe podziały administracyjne rejencji znajdują się w poszczególnych opisach tych rejencji.

Demografia

W 1905 roku Prowincja Pomorze obejmowała powierzchnię 30 120 km² i miała 1 684 326 mieszkańców, z których 1 616 550 stanowili protestanci, 50 206 katolicy, 9960 Żydzi[2].

W 1900 roku przy granicy z prowincją Prusy Zachodnie mieszkały 14 162 osoby z ojczystym językiem kaszubskim, oraz w rejonie jezior Łebsko i Gardno ogółem 310 osób z językiem kaszubskim[2].


Nadprezydenci Pomorza

Lata urzędowania Nadprezydent Lata życia
1815–1816 Karl Heinrich Ludwig Freiherr von Ingersleben 1753 – 1831
1816–1831 Johann August Sack 1764 – 1831
1831–1835 Moritz Haubold Freiherr von Schönberg 1770 – ?
1835–1852 Wilhelm Friedrich Fürchtegott von Bonin 1786 – 1852
1852–1866 Ernst Karl Friedrich Wilhelm Adolf Freiherr Senfft von Pilsach 1795 – 1882
1867–1882 Ferdinand Karl Wilhelm August Freiherr von Münchhausen 1810 – 1882
1883–1891 Ulrich von Behr-Negendank 1826 – 1902
1891–1899 Robert von Puttkamer 1828 – 1900
1900–1911 Helmuth Freiherr von Maltzahn 1840 – 1923
1911–1917 Wilhelm Hans August von Waldow 1856 – 1937
1917–1918 Max Hermann Freiherr von Ziller 1856 – 1929
1918–1919 Georg Michaelis 1857 – 1936
1919–1930 Julius Lippmann 1864 – 1934
1930–1933 Carl von Halfern 1873 – 1937
1933–1945 Franz Schwede (gauleiter) 1888 – 1960

Miasta

Szczecin, 1917

Populacja największych miast prowincji w latach 1890 i 1925 oraz ich współczesna przynależność państwowa:

miasto pop. 1890 pop. 1925 rejencja źródło 2014
1. Szczecin 116 228 254 466 szczecińska [3] Polska
2. Słupsk 23 862 41 602 koszalińska [4] Polska
3. Stralsund 27 814 39 469 stralsundzka [5] Niemcy
4. Stargard 23 785 32 545 szczecińska [6] Polska
5. Kołobrzeg 16 999 30 115 koszalińska [7] Polska
6. Koszalin 17 810 28 812 koszalińska [8] Polska
7. Greifswald 21 624 26 695 stralsundzka [9] Niemcy

Przypisy

  1. Podziały administracyjne Pomorza Zachodniego w latach 1800–1970, red. T. Białecki, Szczecin, 1970, s. 7–8.
  2. a b Meyers Großes Konversationslexikon, 6. Auflage, 16. Band, Leipzig/Wien 1909, s. 134–137.
  3. [1].
  4. [2].
  5. [3].
  6. [4].
  7. [5].
  8. [6].
  9. [7].

Linki zewnętrzne