Pseudolycopodium densum
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Klasa | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Pseudolycopodium | ||
| Gatunek |
Pseudolycopodium densum | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Pseudolycopodium densum (G. Forst.) Holub Folia Geobot. Phytotax. 18(4): 442 (1983)[3] | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
Pseudolycopodium densum – gatunek rośliny z rodziny widłakowatych. W wielu źródłach włączany do rodzaju widłak Lycopodium jako L. deuterodensum[5][6], jednak w systematyce widłakowatych skłaniającej się do wydzielenia większej liczby rodzajów (np. system PPGI z 2016) wyróżniany jest jako przedstawiciel monotypowego rodzaju Pseudolycopodium[2]. Roślina występuje w Australii (wschodnia część kontynentu od Queensland po Wiktorię, na izolowanym stanowisku pod Mount Lofty w Australii Południowej oraz na Tasmanii)[3][7] poza tym na Nowej Zelandii (północna część Wyspy Północnej), na Wyspach Chatham i na Nowej Kaledonii[7][8][4].
P. densum rośnie w widnych, sklerofitycznych lasach i zaroślach, na wrzosowiskach, obrzeżach lasów równikowych[7], w regenerujących się lasach kauri na Nowej Zelandii[8], na brzegach jezior i oczek wodnych zwykle w miejscach zabagnionych lub wilgotnych[7]. Na stanowiskach często rośnie obficie[8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój sporofitu
- Roślina o podziemnych kłączach osiągających 3 m długości okrytych luźno rozmieszczonymi łuskowatymi liśćmi[7]. Pędy nadziemne o prostej, wyraźnej osi osiągającej od 10 do 100 cm wysokości, w górnej części silnie, drzewkowato rozgałęzione[7][8]. Swoim pokrojem bardzo przypominają młode rośliny iglaste[8].
- Liście (mikrofile)
- Zmienne, zielone do żółtawozielonych[7] lub nawet pomarańczowobrązowych[8], wyrastające na pędach skrętolegle lub zagęszczone i tworzące pozorne okółki, przylegające do pędów lub odstające. Na pędach i gałązkach wegetatywnych liście są równowąskolancetowate, od 2 do 4,5 mm długości, zaostrzone na końcach i zwykle są rozpostarte. Na pędzie głównym osiągają do 6 mm długości i zwykle są przylegające. Na gałązkach zwieńczonych kłosami zarodnionośnymi liście są jajowatolancetowate, o długości 1 do 2,5 mm, na brzegu błoniaste, przejrzyste, u nasady orzęsione[7][8].
- Zarodnie
- Wyrastają na powierzchni liści zarodnionośnych (sporofili)[6] tworzących na końcach rozgałęzień pojedyncze, kotkowate kłosy zarodnionośne osiągające od 1 do 3,5 cm długości. Sporofile zachodzące na siebie, łuskowate, trójkątniejajowate, zaostrzone na końcach, na brzegach błoniaste i postrzępione[7]. W stanie dojrzałym barwy pomarańczowobrązowej[8].
-
Pęd wegetatywny -
Dojrzewające kłosy zarodnionośne -
Dojrzałe kłosy zarodnionośne
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
W systemie PPG I z 2016, obejmującym m.in. widłaki, gatunek ten jest przedstawicielem monotypowego rodzaju Pseudolycopodium Holub, Folia Geobot. Phytotax. 18: 440. 1983, będącego jednym z 9 rodzajów w obrębie podrodziny Lycopodioideae Eaton sensu Wagner & Beitel ex Øllgaard z rodziny widłakowatych[2].
Rodzaj wyodrębniony został po raz pierwszy przez Josefa Holuba w 1983 w wyniku zaproponowanego przez niego podziału opisanego wcześniej w 1845 roku rodzaju Diphasium w szerokim ujęciu Karla B. Presla[9][10].
W alternatywnym (popularnym[6][8][5]) ujęciu Lycopodium deuterodensum stanowi monotypową sekcję Pseudolycopodium (Holub) B.0llgaard w obrębie rodzaju widłak Lycopodium[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ a b c The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
- ↑ a b c Ashley Raymond Field. Classification and typification of Australian lycophytes and ferns based on Pteridophyte Phylogeny Group classification PPG I. „Australian Systematic Botany”. 33, s. 1–102, 2020. DOI: 10.1071/SB18011.
- ↑ a b Michael Hassler, Bernd Schmitt: Checklist of Ferns and Lycophytes of the World. 2020. [dostęp 2020-08-11].
- ↑ a b Lycopodium deuterodensum Herter. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-08-11].
- ↑ a b c d K.U.Kramer, P.S. Green (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms. Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, Hongkong, Barcelona: Springer-Verlag, 1990, s. 36-37. ISBN 3-540-51794-4.
- ↑ a b c d e f g h i Patrick M. McCarthy (red.): Flora of Australia Volume 48, Ferns, Gymnosperms and Allied Groups. Canberra: Australian Biological Resources Study, 1998, s. 71. ISBN 0-643-05971-7.
- ↑ a b c d e f g h i Patrick J. Brownsey, John C. Smith-Dodsworth: New Zealand Ferns and Allied Plants. Auckland: David Bateman Ltd, 2000, s. 23-24. ISBN 1-86953-003-9.
- ↑ Josef Holub. Validation of generic names inLycopodiaceae: with a description of a new genus Pseudolycopodiella. „Folia Geobotanica et Phytotaxonomica”. 18, s. 439–442, 1983.
- ↑ Wojciech Szypuła. O filogenezie i systematyce rodziny widłakowatych Lycopodiaceae sensu lato - przegląd piśmiennictwa. „Acta Botanica Silesiaca”. 9, s. 25-56, 2013.