Sęp indyjski
| Gyps indicus[1] | |||
| (Scopoli, 1786) | |||
 Para z młodymi, Oorcha, Madhya Pradesh, Indie | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
sęp indyjski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Sęp indyjski[4] (Gyps indicus) – gatunek dużego ptaka padlinożernego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący Azję Południową. Krytycznie zagrożony wyginięciem.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Obecnie gatunek ten jest uznawany za monotypowy[5][6]. Do początku XXI wieku za jego podgatunek uznawano sępa długodziobego (G. tenuirostris)[2], jednak został on wydzielony do osobnego gatunku, co potwierdziły badania molekularne[6].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Indie i południowo-wschodni Pakistan[3][7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Rozpiętość skrzydeł wynosi 240 cm przy długości ciała wynoszącej 90 cm. Ubarwienie spodu tułowia i tylnej części skrzydeł jest brązowo-beżowe, lotki ciemnoszare, dolna część grzbietu jest bladobeżowa, a kryza beżowa.
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje w miastach, miasteczkach i wioskach w pobliżu obszarów uprawnych oraz na terenach otwartych i zalesionych[7].
Gniazduje w koloniach liczących do 20 par[6]. Gniazda zwykle usytuowane są na klifach bądź w ruinach, bardzo rzadko na drzewach[7][6]; w 2011 roku doniesiono o gnieździe zlokalizowanym na słupie wysokiego napięcia w Radżastanie[6].
Żywi się niemal wyłącznie padliną. Często żeruje wspólnie z sępem bengalskim (G. bengalensis)[7].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje sępa indyjskiego za gatunek krytycznie zagrożony (CR – critically endangered) nieprzerwanie od 2002 roku, kiedy to po raz pierwszy został przez tę organizację sklasyfikowany w obecnym ujęciu systematycznym. Liczebność populacji szacuje się na około 30 tysięcy dorosłych osobników, a jej trend uznaje się za spadkowy[3][7].
Gatunek ten odnotował gwałtowny spadek liczebności na przełomie XX i XXI wieku (nawet o 97% w ciągu 15 lat) i w niektórych rejonach całkowicie wymarł. Główną tego przyczyną było stosowanie niesteroidowego leku przeciwzapalnego (NLPZ) – diklofenaku u zwierząt gospodarskich, głównie bydła. Lek ten jest trujący dla tych ptaków i powoduje niewydolność nerek, a w rezultacie śmierć. Mimo wprowadzonych w regionie zakazów jego stosowania, nadal jest on wykorzystywany, co potwierdzają badania zwłok bydła i sępów. Również inny stosowany w Indiach lek weterynaryjny – ketoprofen – został uznany za śmiertelny dla tych ptaków[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gyps indicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Long-billed Vulture (Gyps indicus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
- ↑ a b c Gyps indicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gypini Blyth, 1851 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-15].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b c d e Species account: Long-billed Vulture Gyps indicus. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Species factsheet: Gyps indicus. BirdLife International, 2020. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).