Sęp przylądkowy
| Gyps coprotheres[1] | |||
| (J. R. Forster, 1798) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
sęp przylądkowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Sęp przylądkowy[4], sęp kaplandzki (Gyps coprotheres) – gatunek dużego ptaka padlinożernego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący południową Afrykę. Nie wyróżnia się podgatunków[5]. Narażony na wyginięcie.
- Wymiary średnie
- długość ciała 95–110 cm, masa ciała 7,07–10,9 kg (średnio 9,35 kg), rozpiętość skrzydeł 228–255 cm[2].
- Zasięg występowania
- Głównie południowo-wschodnia Botswana i północno-wschodnia Południowa Afryka, do tego wschodnie RPA i Lesotho. Niegdyś sępy plamiste gniazdowały również w Namibii, zachodnim i południowym Zimbabwe, zachodnim i południowym Mozambiku (obecnie rzadki) oraz Suazi; sporadycznie zalatują do północnej Zambii[2].
- Biotop
- Otwarte obszary trawiaste, step, dawniej również karru[2]; zwykle w pobliżu gór, gdzie gniazdują i odpoczywają na klifach[6].
- Gniazdo
- Gniazduje w koloniach liczących do 1000 osobników. Gniazda są rozlokowane w odstępach około 2,5 m. Gniazdo jest dużą platformą z gałęzi i suchych traw, buduje je samica; w środku ulokowane jest płytkie zagłębienie wyściełane mniejszymi gałęziami i trawą. Ulokowane zwykle na klifie[7].
- Jaja
- Jedno jajo składane w maju lub czerwcu[7].
- Wysiadywanie
- Jajo wysiadywane jest przez okres 55 do 59 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po 125–171 dniach. Po kolejnych 15–221 dniach są w pełni samodzielne. Dorosłe osobniki zawsze przeganiają młode z terytorium przed nadejściem kolejnego lęgu[7].
- Pożywienie
- Padlina. Podczas żerowania dominuje nad niemal wszystkimi sępami, z wyjątkiem większego sępa uszatego (Torgos tracheliotos)[7].
- Status
- Od 2021 roku IUCN uznaje sępa przylądkowego za gatunek narażony (VU, Vulnerable). Wcześniej, od 2015 roku otrzymywał status zagrożonego wyginięciem (EN, Endangered), a do 2015 roku – gatunku narażonego (VU, Vulnerable). W 2015 liczebność populacji szacowano na około 9400 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy[3]. Zidentyfikowano 16 czynników przyczyniających się do spadku liczebności. Należą do nich m.in. redukcja ilości padliny, przypadkowe zatrucia, porażenie prądem po kolizji z liniami wysokiego napięcia, utrata środowiska, w którym żerują, niepokojenie w koloniach lęgowych i odławianie celem zastosowania części ciała ptaków w medycynie ludowej[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gyps coprotheres, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Kemp, A.C., Kirwan, G.M., Christie, D.A. & Sharpe, C.J.: Cape Vulture (Gyps coprotheres). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [dostęp 2015-10-15].
- ↑ a b Gyps coprotheres, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gypini Blyth, 1851 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-16].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-16]. (ang.).
- ↑ a b Cape Vulture Gyps coprotheres. BirdLife International. [dostęp 2021-12-15].
- ↑ a b c d Gyps coprotheres (Cape vulture). Biodiversity Explorer. [dostęp 2020-11-16].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).