Smutek (rysunek van Gogha)
| |
| Autor |
Vincent van Gogh |
|---|---|
| Data powstania |
1882 |
| Medium |
rysunek |
| Wymiary |
44,5 × 27 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
| |
| Autor |
Vincent van Gogh |
|---|---|
| Data powstania |
1882 |
| Medium |
litografia |
| Wymiary |
38,9 × 29,2 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Smutek (ang. Sorrow) – rysunek Vincenta van Gogha sporządzony w kilku wersjach ok. 10 kwietnia 1882 roku w Hadze[1] oraz litografia wykonana na jego podstawie ok. 11 listopada tego samego roku[2]. Zarówno rysunek jak i litografia znajdują się w prywatnych kolekcjach.
Nr kat.: F 929 (rysunek), JH 129; F 1655, JH 259 (litografia).
Smutek jest prawdopodobnie tym rysunkiem van Gogha, który najbardziej zapada w pamięć[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Modelką była prostytutka Clasina Maria (Sien) Hoornik (1850–1904), którą młody van Gogh spotkał wkrótce po przybyciu do Hagi (styczeń 1882) i z którą zamieszkał. Miała już ona w tym czasie córkę i była w ciąży. Van Gogh wspomniał o Hoornik w liście do brata z 7 maja 1882:
- Kobieta w ciąży, która włóczyła się zimą po ulicach i która musiała zarabiać na chleb, wyobrażasz sobie jak. Wziąłem ją jako modelkę i pracowałem z nią przez całą zimę. Nie byłem w stanie dać jej jako modelce całodziennego wynagrodzenia, tym niemniej opłacałem jej czynsz i mogę jak dotąd, dzięki Bogu, chronić ją i jej dziecko od głodu i chłodu, dzieląc się z nią moim chlebem. Kiedy spotkałem tę kobietę, wpadła mi w oko, bo wyglądała źle.[4]
Jak wynika z listu, Hoornik stała się na pewien okres jego modelką i towarzyszką życia. W tym czasie urodziła chłopca (van Gogh nie był jego ojcem). Presja i oburzenie rodziny spowodowały, że w sierpniu 1883 roku van Gogh odszedł od Hoornik, opuścił Hagę i wyjechał na północ Holandii, do Drenthe.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Van Gogh narysował Hoornik nagą, siedzącą na zewnątrz domu, z głową wspartą na skrzyżowanych ramionach i obwisłymi piersiami, zwisającymi nad obrzmiałym brzuchem. W prawym dolnym rogu umieścił angielski tytuł "Sorrow", jako że myślał wówczas dużo o swym pobycie w Anglii, żywo interesował się sztuką i literaturą angielską[5].
Robiąc pierwsze studium van Gogh użył jako podkładu dwóch arkuszy papieru. Kiedy odkrył, że kontur został odbity pod spodem, sporządził dwie kolejne wersje, z których jedną wysłał bratu, a drugą prawdopodobnie zachował dla siebie. Na lewym marginesie tej wersji rysunku umieścił cytat z "La Femme" Jules'a Micheleta:
- Jak to jest, że istnieje na ziemi kobieta tak samotna?[6]
Rysunek powstał w oparciu o "Ilustrację 24" z "Exercises au fusain" francuskiego rysownika i litografa Charlesa Bargue'a (ok. 1826/1827–1883). Użyty w nim ekspresyjny, linearny kontur był rezultatem przemyślanego procesu uczenia się przez van Gogha zasad rysunku ze wspomnianej książki[7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Vincent van Gogh Gallery: Grafic Works: "Sorrow". [dostęp 2011-01-11]. (ang.).
- ↑ Vincent van Gogh Gallery: Grafic Works: "Sorrow". [dostęp 2011-01-11]. (ang.).
- ↑ D. M. Field: Van Gogh. Chartwell Books, 2006, s. 66. ISBN 0-7858-2011-6. (ang.).
- ↑ vangoghletters.org: 224: To Theo van Gogh. The Hague, on or about Sunday, 7 May 1882. [dostęp 2011-01-11]. Cytat: A pregnant woman who roamed the streets in winter – who had to earn her bread, you can imagine how. I took that woman as a model and worked with her the whole winter. I couldn't give her a model's full daily wage, but all the same, I paid her rent and have until now been able, thank God, to preserve her and her child from hunger and cold by sharing my own bread with her. When I met this woman, she caught my eye because she looked ill. (ang.).
- ↑ David Sweetman, Rebecca Alsberg (tłum.): Vincent van Gogh: Ett konstnärsliv (oryg. The love of many things). Stockholm: Natur & Kultur, 1990, s. 170. ISBN 91-27-02251-X. (szw.).
- ↑ Sorrow. [dostęp 2011-01-11]. Cytat: Comment se fait-il qu'il y ait sur la terre une femme seule? (ang.).
- ↑ Brian Petrie: Van Gogh. Oxford: Phaidon Press Ltd., 1985. ISBN 0-7148-1631-0. (ang.).
