Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Budapeszcie

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
*Istenszűlő elhunyta Nagyboldogasszony orthodox székesegyház*
	587
	sobór katedralny
	; Sobór z odbudowaną wieżą i prowizorycznym hełmem (2011)
Państwo	Węgry
Miejscowość	Budapeszt
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Eparchia	budapeszteńska i węgierska
Katedra	od 2000
Wezwanie	Zaśnięcia Matki Bożej
Wspomnienie liturgiczne	15 sierpnia
Historia
Data rozpoczęcia budowy	koniec XVIII w.
Data zakończenia budowy	początek XIX w.; 1873
Data poświęcenia	1801
Aktualne przeznaczenie	czynna świątynia prawosławna
Dane świątyni
Architekt	Miklós Ybl (hełmy)
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
Wieża kościelna; • liczba wież	; 2
	Położenie na mapie Budapesztu Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
	Położenie na mapie Węgier Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
	47°29′36,1″N 19°03′03,6″E/47,493361 19,051000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej – prawosławny sobór w Budapeszcie. Katedra eparchii budapeszteńskiej i węgierskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego^[1].

Cerkiew została wzniesiona na przełomie XVIII i XIX w., staraniem zamieszkujących tereny dzisiejszego Budapesztu kupców greckich i arumuńskich. Konsekracja obiektu miała miejsce w 1801. Nabożeństwa odprawiano w języku greckim, nawet wtedy, gdy wspólnota parafialna uległa całkowicie asymilacji węgierskiej^[1].

Początkowo świątynia znajdowała się w jurysdykcji autonomicznej Metropolii Karłowickiej, następnie Patriarchatu Serbskiego, a od 1949 należy do Patriarchatu Moskiewskiego (od 2000 wchodzi w skład eparchii budapeszteńskiej i węgierskiej). Po przyjęciu jurysdykcji Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, nabożeństwa parafialne zaczęto celebrować w języku węgierskim, z częściowym użyciem języków: cerkiewnosłowiańskiego i greckiego^[1]. Od 2002 sobór służy również parafii Trójcy Świętej^[2], w której nabożeństwa odprawia się według starego stylu, w języku cerkiewnosłowiańskim^[1].

Chociaż cerkiew została poświęcona na początku XIX w., jej budowę całkowicie ukończono dopiero w 1873, kiedy to obydwie wieże budowli zostały zwieńczone hełmami (zaprojektowanymi przez Miklosa Ybla). W czasie II wojny światowej południowa wieża uległa zniszczeniu; jej odbudowa miała miejsce w 2010 (wtedy też zwieńczono ją tymczasowym hełmem). Dzięki uzyskanej w 2016 pomocy finansowej węgierskiego rządu (w wysokości 100 mln forintów), planowana jest odbudowa hełmu w pierwotnym kształcie^[1].