Orle Gniazda: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Szlak turystyczny: Nie Leszczyński, a Leszczycki. Za "Orle Gniazda i Warownie Jurajskie", Julian Zinkow, Wyd. Sport i Turystyka W-wa 1977 |
drobne merytoryczne |
||
Linia 7: | Linia 7: | ||
[[Plik:Pieskowa Skala 23.jpg|thumb|200px|right|Zamek Pieskowa Skała]] |
[[Plik:Pieskowa Skala 23.jpg|thumb|200px|right|Zamek Pieskowa Skała]] |
||
[[Plik:Zamek w Rabsztynie3.jpg|thumb|200px|right|Ruiny zamku w [[Rabsztyn (województwo małopolskie)|Rabsztynie]]]] |
[[Plik:Zamek w Rabsztynie3.jpg|thumb|200px|right|Ruiny zamku w [[Rabsztyn (województwo małopolskie)|Rabsztynie]]]] |
||
'''Orle Gniazda''' – system [[Średniowiecze|średniowiecznych]] [[zamek|zamków]], niegdyś strzegących granicy [[Zjednoczone Królestwo Polskie|Królestwa Polskiego]]. Większość z zamków na tym obszarze została wybudowana na trudno dostępnych [[wapień|wapiennych]] skałach (na podobieństwo [[Orły|orlich]] gniazd) [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]], prawdopodobnie z polecenia króla [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]] w celu ochrony [[Kraków|Krakowa]] na wypadek |
'''Orle Gniazda''' – system [[Średniowiecze|średniowiecznych]] [[zamek|zamków]], niegdyś strzegących granicy [[Zjednoczone Królestwo Polskie|Królestwa Polskiego]]. Większość z zamków na tym obszarze została wybudowana na trudno dostępnych [[wapień|wapiennych]] skałach (na podobieństwo [[Orły|orlich]] gniazd) [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]], prawdopodobnie z polecenia króla [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]] w celu ochrony [[Kraków|Krakowa]] na wypadek najazdów wojsk czeskich [[Jan Luksemburski|Jana Luksemburskiego]] od strony [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]], które nastąpiły w [[1327]] i w [[1345]] roku. |
||
== Zamki królewskie == |
== Zamki królewskie == |
Wersja z 16:04, 25 kwi 2012
Orle Gniazda – system średniowiecznych zamków, niegdyś strzegących granicy Królestwa Polskiego. Większość z zamków na tym obszarze została wybudowana na trudno dostępnych wapiennych skałach (na podobieństwo orlich gniazd) Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, prawdopodobnie z polecenia króla Kazimierza Wielkiego w celu ochrony Krakowa na wypadek najazdów wojsk czeskich Jana Luksemburskiego od strony Górnego Śląska, które nastąpiły w 1327 i w 1345 roku.
Zamki królewskie
Zamkami królewskimi znajdującymi się na tym terenie były:
- zamek w Będzinie wraz z otoczonym murami miastem
- zamek w Bobolicach
- zamek w Brzeźnicy
- zamek w Krzepicach
- zamek w Lelowie
- zamek w Ojcowie
- zamek w Olkuszu wraz z otoczonym murami miastem
- zamek w Olsztynie
- zamek w Ostrężniku
- zamek w Rabsztynie
- zamek w Wieluniu wraz z otoczonym murami miastem
- zamek w Żarnowcu
Zamki prywatne
Powyższe zamki były wsparte przez zamki prywatne:
- zamek w Białym Kościele
- zamek w Bydlinie
- zamek w Siewierzu
- zamek w Dankowie
- zamek w Korzkwi
- zamek w Koziegłowach
- zamek w Mirowie
- zamek w Morawicy
- zamek w Morsku
- zamek w Pieskowej Skale
- zamek w Pilicy
- zamek w Smoleniu
- zamek w Sławkowie
- zamek w Ogrodzieńcu
- zamek Tenczyn
- zamek Udórz
Strażnice
Ponadto istniały liczne strażnice w takich miejscowościach jak:
- Częstochowa-Mirów
- Dubie
- Giebło
- Klucze
- Kwaśniów
- Łutowiec
- Przewodziszowice - strażnica Przewodziszowice
- Ryczów
- Sielec - zamek w Sielcu
- Suliszowice
- Wiesiółka
- Złoty Potok
Szlak turystyczny
Większość zamków łączy czerwony znakowany szlak turystyczny, tzw. Szlak Orlich Gniazd liczący ok. 163 km długości. W powszechnej świadomości turystów Szlak Orlich Gniazd łączy wszystkie zamki i strażnice na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.
Wytyczenie tego szlaku, wiodącego przez najwyższe wzniesienia Jury, zaproponował w 1927 r. w czasopiśmie Ziemia Stanisław Leszczycki. W 1930 r. wyznaczono szlak koloru czerwonego biegnący z Krakowa łukiem w jego północno-zachodnich okolicach, poprzez Płaskowyż Ojcowski i Garb Tęczyński, a następnie powracający do Krakowa. Szlak ten obfitował w wiele walorów krajobrazowych i krajoznawczych. Ponieważ jednak w zasadzie nie był przez nikogo konserwowany i odnawiany, po pewnym czasie znaki przestały być widoczne i szlak zaniknął.
Projekt nowego szlaku ogłosił w 1948 r. znany turysta i krajoznawca Kazimierz Sosnowski. Wyznaczenie szlaku nastąpiło dwa lata później, tj. w 1950 r., dzięki funduszom pozyskanym z Ministerstwa Komunikacji. Następnie trasa szlaku była wielokrotnie zmieniana i korygowana, aby poprowadzić turystów przez najatrakcyjniejsze krajobrazowo tereny Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Szlak ten łączy Częstochowę z Krakowem poprzez większość jurajskich zamków, od których wziął swą nazwę. Dawniej bowiem niedostępność warownych jurajskich zamków porównywana była z orlimi gniazdami.
Na trasie tego szlaku znajdują się ruiny zamków: Olsztyn, Ostrężnik, Mirów, Bobolice, Morsko, Ogrodzieniec, Smoleń, Bydlin, Rabsztyn i Ojców oraz odbudowany zamek w Pieskowej Skale. Napotkamy na nim także pałace w Złotym Potoku i Pilicy.
Szlak przebiega również przez szereg rezerwatów przyrody. Pierwszymi ciekawymi miejscami są olsztyńskie rezerwaty: Zielona Góra i Sokole Góry. Dalej szlak biegnie przez Rezerwat Parkowe, rezerwaty Ostrężnik, Góra Zborów i Smoleń oraz Ojcowski Park Narodowy.
Szlak zaczyna się w centrum Częstochowy obok kościoła św. Zygmunta, a kończy w pobliżu Wawelu w Krakowie. Prawie cały szlak wiedzie bardzo urozmaiconym, skalistym terenem z wieloma osobliwościami przyrodniczymi i historycznymi. Po drodze napotykamy również wiele zabytkowych kościołów, m.in. w następujących miejscowościach: