Złota Brama w Kijowie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
ilustracja |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{inne znaczenia|Złotej Bramy w Kijowie|[[Złota Brama (ujednoznacznienie)|inne miejsca o tej nazwie]]}} |
{{inne znaczenia|Złotej Bramy w Kijowie|[[Złota Brama (ujednoznacznienie)|inne miejsca o tej nazwie]]}} |
||
[[Plik:Kiev gate 2001 07 09.jpg|thumb|300px| |
[[Plik:Kiev gate 2001 07 09.jpg|thumb|300px|Rekonstrukcja Złotej bramy]] |
||
[[Plik:Kiev-Golden-Gate.png|thumb|Oryginalne pozostałości bramy na pocz. XX wieku]] |
|||
{{Koordynaty|50|26|56|N|30|30|48|E|type:landmark_scale:5000|umieść=na górze|zapis=kątowo}} |
{{Koordynaty|50|26|56|N|30|30|48|E|type:landmark_scale:5000|umieść=na górze|zapis=kątowo}} |
||
'''Złota brama w Kijowie''' ([[język ukraiński|ukr.]]: Золоті ворота, Zołoti worota) – [[średniowiecze|średniowieczna]] [[brama]] wjazdowa do [[Kijów|kijowskiego]] [[Gród Jarosława (Kijów)|grodu Jarosława]]. Nazwa ta została nadana również znajdującemu się w pobliżu [[teatr]]owi oraz stacji [[metro w Kijowie|kijowskiego metra]]. |
'''Złota brama w Kijowie''' ([[język ukraiński|ukr.]]: Золоті ворота, Zołoti worota) – [[średniowiecze|średniowieczna]] [[brama]] wjazdowa do [[Kijów|kijowskiego]] [[Gród Jarosława (Kijów)|grodu Jarosława]]. Nazwa ta została nadana również znajdującemu się w pobliżu [[teatr]]owi oraz stacji [[metro w Kijowie|kijowskiego metra]]. Obecny budynek jest w większości rekonstrukcją powstałą w XX wieku. |
||
Brama była jedną z trzech bram miasta zbudowaną przez [[Jarosław I Mądry|Jarosława I Mądrego]]<ref>"[[Lacka Brama w Kijowie|Lacka Brama]], którą latopis wymienia w [[1151]] - była jedną z czterech głównych bram tzw. grodu Jarosława (były jeszcze Węgierska, '''Złota''' w następnych doszła również Żydowska), która prowadziła na płd. wsch., w kierunku uroczyska Ugorskie. [w:] Goranin. Latopis kijowski 1118-1158. 1995;</ref> w połowie XI w. Budowlę tę rozpoczął wznosić Włodzimierz I. Teoretycznie więc Chrobry mógł stępić swój miecz o tę bramę, lecz nie "Złotą" ale "Wielką", tak bowiem opisują ją dzieje metropolity Iłariona. Określenie "złota" pojawia się w latopisach w XI w. |
Brama była jedną z trzech bram miasta zbudowaną przez [[Jarosław I Mądry|Jarosława I Mądrego]]<ref>"[[Lacka Brama w Kijowie|Lacka Brama]], którą latopis wymienia w [[1151]] - była jedną z czterech głównych bram tzw. grodu Jarosława (były jeszcze Węgierska, '''Złota''' w następnych doszła również Żydowska), która prowadziła na płd. wsch., w kierunku uroczyska Ugorskie. [w:] Goranin. Latopis kijowski 1118-1158. 1995;</ref> w połowie XI w. Budowlę tę rozpoczął wznosić Włodzimierz I. Teoretycznie więc Chrobry mógł stępić swój miecz o tę bramę, lecz nie "Złotą" ale "Wielką", tak bowiem opisują ją dzieje metropolity Iłariona. Określenie "złota" pojawia się w latopisach w XI w. |
||
Wersja z 10:24, 28 cze 2013
Nieprawidłowe parametry: {50|26|56|N|30|30|48|E|type:landmark_scale:5000} Złota brama w Kijowie (ukr.: Золоті ворота, Zołoti worota) – średniowieczna brama wjazdowa do kijowskiego grodu Jarosława. Nazwa ta została nadana również znajdującemu się w pobliżu teatrowi oraz stacji kijowskiego metra. Obecny budynek jest w większości rekonstrukcją powstałą w XX wieku.
Brama była jedną z trzech bram miasta zbudowaną przez Jarosława I Mądrego[1] w połowie XI w. Budowlę tę rozpoczął wznosić Włodzimierz I. Teoretycznie więc Chrobry mógł stępić swój miecz o tę bramę, lecz nie "Złotą" ale "Wielką", tak bowiem opisują ją dzieje metropolity Iłariona. Określenie "złota" pojawia się w latopisach w XI w.
Wzorowana na Złotej Bramie Konstantynopola. W czasie ataku na Kijów wojsk Batu-chana w 1240 cały atak poszedł na przeciwległą, położoną po drugiej stronie miasta bramę Lacką, kijowską. Uległa częściowemu zniszczeniu w 1241 podczas najazdu Mongołów. W źródłach pisanych brama pojawia się dopiero w roku 1499, tuż po nadaniu prawa miejskiego magdeburskiego Padołowi, ale jako komora celna. W roku 1545 bramy już nie było. W opisie Kijowa z roku 1594 brama nazwana jest "ruiną", taką relację pozostawił Erich Lassota von Steblau. Ryciny Abrahama van Westervelda z roku 1651, który towarzyszył księciu Radziwiłłowi w podróży, przedstawiają zrujnowaną bramę, ale z zachowanym jeszcze łukiem bramnym. W roku 1755, to co pozostało z bramy zasypały władze rosyjskie. W roku 1834 bramę odkopano na nowo. Dopiero pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku zrekonstruowano zabytek.
W 1982 została całkowicie odnowiona z okazji 1500-lecia Kijowa, jakkolwiek nie było żadnych dowodów dokumentujących jej oryginalny wygląd. Niektórzy historycy sztuki przekonywali, że należy wyburzyć nową konstrukcję i umożliwić zwiedzanie ruin oryginalnej budowli.
Legenda
Legenda mówi, że w 1018 w czasie wyprawy na Ruś Kijowską Bolesław I Chrobry uderzył Szczerbcem o bramę wyszczerbiając go, choć pierwsza historyczna wzmianka o budowli zachowała się w latopisie z 1037 roku. Legenda ta w dość niezwykłej interpretacji jest użyta w powieści rosyjskiego pisarza Wladimira Ordanskiego Klucz Dawida.
Zobacz też
- ↑ "Lacka Brama, którą latopis wymienia w 1151 - była jedną z czterech głównych bram tzw. grodu Jarosława (były jeszcze Węgierska, Złota w następnych doszła również Żydowska), która prowadziła na płd. wsch., w kierunku uroczyska Ugorskie. [w:] Goranin. Latopis kijowski 1118-1158. 1995;