Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim: Różnice pomiędzy wersjami

Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim
	kościół parafialny
	; elewacja frontowa
Państwo	Polska
Miejscowość	Bielsk Podlaski
Adres	{{{adres}}}
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim
Wezwanie	Matki Bożej z Góry Karmel;
Wspomnienie liturgiczne	16 lipca
Historia
Data zakończenia budowy	1779–1794
Aktualne przeznaczenie	kościół parafialny
Data zniszczenia; • przez	{{{data zniszczenia}}}; {{{zniszczona przez}}}
Dane świątyni
Styl	barok
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
Wieża kościelna; • liczba wież	; 2
Liczba naw	1
	Położenie na mapie Bielska Podlaskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie powiatu bielskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:building}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 13:41, 15 gru 2016

Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim – rzymskokatolicki kościół parafialny mieszczący się w Bielsku Podlaskim, w województwie podlaskim. Należy do dekanatu Bielsk Podlaski diecezji drohiczyńskiej.

Historia

Pierwszą drewnianą świątynię przy klasztorze karmelitów trzewiczkowych zbudowano w 1641 roku z funduszy marszałka nadwornego Adam Kazanowskiego herbu Grzymała. Kościół ten wznosił się między ówczesną ul. Knyszyńską i ul. Litewską. W czasie pożaru w 1779 roku drewniane kościół i klasztor spłonęły.

Na jego miejscu zbudowano w latach 1779–1794 nowy murowany kościół wraz z klasztorem. W 1794 roku zostały wzniesione dwie wieże. Swoją pomoc w budowie kościoła ofiarowali wtedy: Izabela Branicka z Poniatowskich zwana „Panią Krakowską" oraz Aleksander Bogusz, regent ziemi bielskiej. Po Rozbiorach w 1796 roku władze pruskie ograniczyły liczbę karmelitów, natomiast w 1802 roku Prusacy skasowali całkowicie klasztor i przenieśli zakonników do Wąsosza, a klasztor zamienili na więzienie. W 1851 roku rząd carski - w ramach zaplanowanej akcji likwidacji klasztorów katolickich – usunął ostatnich zakonników i zamknął świątynię. Po wybudowaniu cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego, przeniesiono do niej wszystkie obrazy wiszące wcześniej w świątyni karmelickiej. W dniu 11 kwietnia 1864 roku Michaił hrabia Murawjow „Wieszatiel”, generał-gubernator litewski, postanowił zamienić kościół na cerkiew prawosławną. W latach 1866-1920 budowla pełniła funkcję cerkwi prawosławnej - soboru Trójcy Świętej^[2] (Nowy Sobór), natomiast wieże świątyni zostały przebudowane w stylu bizantyjskim. Beneficjum zostało oddane klerowi prawosławnemu. Klasztor natomiast został zamieniony na carskie więzienie, gdzie byli torturowani i mordowani polscy powstańcy styczniowi. Podczas I wojny światowej władze niemieckie przeznaczyły kościół na magazyn zbożowy.

W dwa lata po odzyskaniu niepodległości kościół został zrewindykowany na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego w dniu 11 listopada 1920 roku. Od tej pory aż do 1964 roku kościół pełnił funkcję kościoła szkolnego (rektoralnego). Do 1926 roku w budynku klasztornym mieścił się Areszt Powiatowy. W latach 1923-1931 kościół został wyremontowany dzięki staraniom księdza Ludwika Olszewskiego, ówczesnego rektora świątyni. W latach 1945-1957 klasztor był zajęty przez Urząd Bezpieczeństwa, który urządził tam m.in. areszt, a następnie mieściła się w nim poczta i Szkoła Muzyczna. W 1957 roku wieże kościoła ponownie otrzymały kształt barokowy. Od 1964 roku świątynia pokarmelicka pełniła funkcję kościoła filialnego parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i świętego Mikołaja. Samodzielna parafia została erygowana w dniu 11 lutego 1976 roku dekretem księdza biskupa Władysława Jędruszuka, administratora apostolskiego diecezji pińskiej. W latach 1981-1982 budowla została pokryta blachą miedzianą. W 1992 roku została usunięta podłoga drewniana i na jej miejscu została położona posadzka marmurowa, dzięki staraniom księdza kanonika Wojciecha Wasaka^[3]. W 1992 roku budynek klasztorny został odzyskany przez parafię^[4].

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 24 [dostęp 2015-07-27] .
↑ M. Bołtryk, Czerwone pudełko z landrynkami, "Przegląd Prawosławny", nr 1 (235), styczeń 2005.
↑ Bielsk Podlaski – Parafia Matki Bożej z Góry Karmel. Diecezja drohiczyńska. [dostęp 2015-07-27]. (pol.).
↑ http://www.ciekawepodlasie.pl/info.htm#230/pl/i/kosciol_matki_bozej_z_gory_karmel_oraz_zespol_poklasztorny_karmelitow_trzewiczkowych

Linki zewnętrzne

Fotografia z okresu I wojny światowej, gdy kościół był cerkwią prawosławną

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 24 [dostęp 2015-07-27] .

[2] M. Bołtryk, Czerwone pudełko z landrynkami, "Przegląd Prawosławny", nr 1 (235), styczeń 2005.

[3] Bielsk Podlaski – Parafia Matki Bożej z Góry Karmel. Diecezja drohiczyńska. [dostęp 2015-07-27]. (pol.).

[4] ttp://www.ciekawepodlasie.pl/info.htm#230/pl/i/kosciol_matki_bozej_z_gory_karmel_oraz_zespol_poklasztorny_karmelitow_trzewiczkowych

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 71: / Linia 71: @@
 == Historia ==
+Pierwszą drewnianą świątynię przy klasztorze [[Karmelici|karmelitów trzewiczkowych]] zbudowano w 1641 roku z funduszy marszałka nadwornego [[Adam Kazanowski (ok. 1599-1649)|Adam Kazanowskiego herbu Grzymała]]. Kościół ten wznosił się między ówczesną ul. Knyszyńską i ul. Litewską. W czasie pożaru w 1779 roku drewniane kościół i klasztor spłonęły.
-Jest to świątynia zbudowana w latach 1779–1794 razem z [[klasztor]]em dla zakonu karmelitów trzewiczkowych. W 1794 roku zostały wzniesione dwie [[wieża|wieże]]. Swoją pomoc w budowie [[kościół (budynek)|kościoła]] ofiarowali wtedy: Izabela Branicka z Poniatowskich zwana „Panią Krakowską" oraz Aleksander Bogusz, regent ziemi bielskiej. W 1796 roku władze pruskie ograniczyli liczbę karmelitów, natomiast w 1802 roku skasowali całkowicie klasztor i przenieśli zakonników do [[Wąsosz (województwo podlaskie)|Wąsosza]], klasztor natomiast zamienili na [[Zakład karny|więzienie]]. Następnie rząd carski - w ramach zaplanowanej [[kasata klasztorów w zaborze rosyjskim|akcji likwidacji klasztorów katolickich]] – w 1851 roku usunął ostatnich zakonników i zamknął świątynię. Po wybudowaniu [[cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego w Bielsku Podlaskim|cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego]], przeniesiono do niej wszystkie obrazy wiszące wcześniej w świątyni karmelickiej. W dniu 11 kwietnia 1864 roku [[Michaił Murawjow Wileński|Michaił hrabia Murawjow „Wieszatiel”]], generał-gubernator litewski, postanowił zamienić kościół na cerkiew prawosławną. W latach 1866-1920 budowla pełniła funkcję cerkwi prawosławnej - soboru Trójcy Świętej<ref>M. Bołtryk, ''Czerwone pudełko z landrynkami'', "Przegląd Prawosławny", nr 1 (235), styczeń 2005.</ref> (Nowy Sobór), natomiast wieże świątyni zostały przebudowane w stylu bizantyjskim. [[Beneficjum]] zostało oddane klerowi prawosławnemu. [[Klasztor]] natomiast został zamieniony na carskie więzienie, gdzie byli torturowani i mordowani polscy powstańcy. Podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] władze niemieckie przeznaczyły kościół na magazyn zbożowy. W dwa lata po odzyskaniu niepodległości budowla została [[akcja rewindykacji cerkwi prawosławnych w II Rzeczypospolitej|zrewindykowana]] na rzecz [[Kościół łaciński|Kościoła rzymskokatolickiego]] w dniu 11 listopada 1920 roku. Od tej pory aż do 1964 roku kościół pełnił funkcję kościoła szkolnego (rektoralnego). W latach 1923-1931 świątynia została odbudowana dzięki staraniom księdza Ludwika Olszewskiego, ówczesnego rektora świątyni. W 1957 roku wieże kościoła ponownie otrzymały kształt [[barok]]owy. Od 1964 roku świątynia pokarmelicka pełniła funkcję [[kościół filialny|kościoła filialnego]] parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i świętego Mikołaja. Samodzielna [[parafia]] została erygowana w dniu 11 lutego 1976 roku dekretem księdza biskupa [[Władysław Jędruszuk|Władysława Jędruszuka]], administratora apostolskiego diecezji pińskiej. W latach 1981-1982 budowla została pokryta blachą miedzianą. W 1992 roku została usunięta podłoga drewniana i na jej miejscu została położona posadzka [[marmur]]owa, dzięki staraniom księdza kanonika Wojciecha Wasaka<ref>{{cytuj stronę|url=http://drohiczynska.pl/bielsk-podlaski-parafia-matki-bozej-z-gory-karmel/|tytuł=Bielsk Podlaski – Parafia Matki Bożej z Góry Karmel|opublikowany=[[Diecezja drohiczyńska]]|język=pl|data dostępu=2015-07-27}}</ref>.
+Na jego miejscu zbudowano w latach 1779–1794 nowy murowany kościół wraz z [[klasztor]]em. W 1794 roku zostały wzniesione dwie [[wieża|wieże]]. Swoją pomoc w budowie [[kościół (budynek)|kościoła]] ofiarowali wtedy: [[Izabella Poniatowska|Izabela Branicka z Poniatowskich]] zwana „Panią Krakowską" oraz Aleksander Bogusz, regent ziemi bielskiej. Po Rozbiorach w 1796 roku władze pruskie ograniczyły liczbę karmelitów, natomiast w 1802 roku Prusacy skasowali całkowicie klasztor i przenieśli zakonników do [[Wąsosz (województwo podlaskie)|Wąsosza]], a klasztor  zamienili na [[Zakład karny|więzienie]]. W 1851 roku rząd carski - w ramach zaplanowanej [[kasata klasztorów w zaborze rosyjskim|akcji likwidacji klasztorów katolickich]] –  usunął ostatnich zakonników i zamknął świątynię. Po wybudowaniu [[cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego w Bielsku Podlaskim|cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego]], przeniesiono do niej wszystkie obrazy wiszące wcześniej w świątyni karmelickiej. W dniu 11 kwietnia 1864 roku [[Michaił Murawjow Wileński|Michaił hrabia Murawjow „Wieszatiel”]], generał-gubernator litewski, postanowił zamienić kościół na cerkiew prawosławną. W latach 1866-1920 budowla pełniła funkcję cerkwi prawosławnej - soboru Trójcy Świętej<ref>M. Bołtryk, ''Czerwone pudełko z landrynkami'', "Przegląd Prawosławny", nr 1 (235), styczeń 2005.</ref> (Nowy Sobór), natomiast wieże świątyni zostały przebudowane w stylu bizantyjskim. [[Beneficjum]] zostało oddane klerowi prawosławnemu. [[Klasztor]] natomiast został zamieniony na carskie więzienie, gdzie byli torturowani i mordowani polscy powstańcy styczniowi. Podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] władze niemieckie przeznaczyły kościół na magazyn zbożowy.
+W dwa lata po odzyskaniu niepodległości kościół został [[akcja rewindykacji cerkwi prawosławnych w II Rzeczypospolitej|zrewindykowany]] na rzecz [[Kościół łaciński|Kościoła rzymskokatolickiego]] w dniu 11 listopada 1920 roku. Od tej pory aż do 1964 roku kościół pełnił funkcję kościoła szkolnego (rektoralnego). Do 1926 roku w budynku klasztornym mieścił się Areszt Powiatowy. W latach 1923-1931 kościół został wyremontowany dzięki staraniom księdza Ludwika Olszewskiego, ówczesnego rektora świątyni. W latach 1945-1957 klasztor był zajęty przez [[Urząd Bezpieczeństwa]], który urządził tam m.in. areszt, a następnie mieściła się w nim poczta i Szkoła Muzyczna. W 1957 roku wieże kościoła ponownie otrzymały kształt [[barok]]owy. Od 1964 roku świątynia pokarmelicka pełniła funkcję [[kościół filialny|kościoła filialnego]] parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i świętego Mikołaja. Samodzielna [[parafia]] została erygowana w dniu 11 lutego 1976 roku dekretem księdza biskupa [[Władysław Jędruszuk|Władysława Jędruszuka]], administratora apostolskiego diecezji pińskiej. W latach 1981-1982 budowla została pokryta blachą miedzianą. W 1992 roku została usunięta podłoga drewniana i na jej miejscu została położona posadzka [[marmur]]owa, dzięki staraniom księdza kanonika Wojciecha Wasaka<ref>{{cytuj stronę|url=http://drohiczynska.pl/bielsk-podlaski-parafia-matki-bozej-z-gory-karmel/|tytuł=Bielsk Podlaski – Parafia Matki Bożej z Góry Karmel|opublikowany=[[Diecezja drohiczyńska]]|język=pl|data dostępu=2015-07-27}}</ref>. W 1992 roku budynek klasztorny został odzyskany przez parafię<ref>http://www.ciekawepodlasie.pl/info.htm#230/pl/i/kosciol_matki_bozej_z_gory_karmel_oraz_zespol_poklasztorny_karmelitow_trzewiczkowych</ref>.
 {{Przypisy}}