Włodko z Danaborza: Różnice pomiędzy wersjami

Włodko z Danaborza
	; Pałuka
Data i miejsce śmierci	14 maja 1467 ; rynek w Kaliszu
Ród	Pałukowie
Rodzice	Andrzej z Danaborza; Elżbieta
Małżeństwo	Witocha; Katarzyna z Przemyślidów
Dzieci	Febronia Działyńska; Jan (starszy); Jan (młodszy)
Wojny i bitwy	Wojna trzynastoletnia; Bitwa pod Świecinem
Administracja	starosta nakielski; kasztelan nakielski; starosta człuchowski;

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 12:17, 19 paź 2017

Włodko (Władysław) z Danaborza (zm. 14 maja 1467 w Kaliszu) – starosta nakielski (od 1436), kasztelan nakielski (od 1453) i starosta człuchowski (od 1454 do 1463); „raubritter”, skazany na śmierć z rozkazu króla Kazimierza Jagiellończyka.

Pochodzenie i rodzina

Włodko pochodził z możnowładczej rodziny pieczętującej się herbem Pałuka, której rodową siedzibą była miejscowość Danabórz, położona nad jeziorem Grylewskim na pojezierzu chodzieskim.

Ojcem Włodka był Andrzej z Danaborza (zm. 1436), wojewoda kaliski, a matką Elżbieta. Pierwszą żoną Włodka została Witocha, córka Wojciecha z Pakości, kasztelana śremskiego. Córka Włodka z tego małżeństwa, Febronia wyszła za Mikołaja Działyńskiego, wojewodę inowrocławskiego. Druga żona Włodka, poślubiona około 1461, miała królewskie wręcz pochodzenie – była to Katarzyna, jej ojcem był Wacław II, książę raciborski z czeskich Przemyślidów, a matką Małgorzata z Szamotuł. Z drugiego małżeństwa Włodko doczekał się dwójki synów – Jana (starszego) (zm. 1518), późniejszego starostę rogozińskiego i drugiego, Jana (młodszego).

Udział w wojnie trzynastoletniej

Włodko z Danaborza brał udział w wojnie trzynastoletniej (1454-1466), strzegąc terenów Wielkopolski przez możliwym najazdem krzyżackim. Po zdobyciu w 1454 roku potężnej krzyżackiej warowni w Człuchowie (1454), król Kazimierz w grudniu 1455 toku mianował Włodka tenutariuszem zamku człuchowskiego, początkowo wraz z Mikołajem Szarlejskim. Od 1457 dzierżył Człuchów samodzielnie, z obowiązkiem utrzymania na zamku 100 konnych i 200 drabantów na koszt króla. Gdy król miał problemy ze spłatą swych zobowiązań wobec załogi Człuchowa, Włodko w odwecie posunął się do akcji łupieżczych w dobrach arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w północnej Wielkopolsce, co wywołano skargi kapituły na sejmie w Piotrkowie w styczniu 1459. W związku z tym Kazimierz Jagiellończyk, aby uspokoić zaciężnych Włodka, nie tylko przedłużył mu utrzymanie tenuty człuchowskiej i zezwolił na korzystanie z dochodów starostwa, ale też przyobiecał wypłatę ratami dużej sumy 2500 złotych węgierskich. Mimo to, w lecie 1459 Włodko samowolnie w imieniu polskich załóg z Człuchowa i Tucholi zawarł rozejm z krzyżacką załogą miasta Chojnice, aby móc zebrać plony z pól i zaopatrzyć swe zamki. W rezultacie siły krzyżackie działające z rozkazu Kaspara Nostyca zajęły zamek w Kiszewie. Brak sukcesów militarnych nie przeszkodził Włodkowi w ponownym rozpoczęciu wiosną 1460 rabunkowych napadów na dobra arcybiskupa gnieźnieńskiego. Nie popisał się także Włodko jako obrońca Debrzna, które utracił 6 stycznia 1462, również na rzecz ludzi Nostyca. Mimo udzielonego mu królewskiego przebaczenia i wzięcia udziału w przełomowej bitwie pod Świecinem (1462), w sierpniu 1465 Włodko zebrał oddział ok. 500 zaciężnych aby wyegzekwować kwoty należne mu od króla i rozpoczął łupieską działalność w rejonie Nakła i rodowego gniazda Włodka, Danaborza, które zostały przezeń ufortyﬁkowane. Dopiero wysłanie przez króla ekspedycji karnej, która obsadziła m.in. arcybiskupi Żnin i szykowała się do oblężenia Danaborza i Nakła, zmusiło rebeliantów do nawiązania układów, Włodko zaś ukorzył się przed królem.

Po wojnie

Po zakończeniu działań wojennych Włodko z Danaborza powrócił do zbójeckiego rzemiosła i, pod pozorem braku satysfakcji ﬁnansowej ze strony króla za swą służbę wojskową, na czele oddziału podburzonych zaciężnych zajął się rabunkiem, umacniając się ponownie w zamkach w Nakle i Danaborzu oraz w ufortyfikowanych przez siebie Wągrowcu i Pakości. Jego wypady ponownie dały się we znaki ziemiom arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, oskarżano też Włodka o założenie mennicy fałszywej monety. Wobec objawów nieposłuszeństwa król wydał nakaz aresztowania. Włodko został ujęty, a następnie przekazany staroście generalnemu Wielkopolski Piotrowi z Szamotuł, osadzony na zamku w Kaliszu i 14 maja 1467 na rozkaz króla ścięty na tamtejszym Głównym Rynku^[1].

Źródła

↑ Jan Długosz, Jana Długosza roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, oprac. D. Turkowska, tłum. J. Mrukówna, red. J. Wyrozumski, Warszawa 2009, ks. 12, s. 123-194

[1] Jan Długosz, Jana Długosza roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, oprac. D. Turkowska, tłum. J. Mrukówna, red. J. Wyrozumski, Warszawa 2009, ks. 12, s. 123-194

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Rycerz infobox
+ |imię              = Włodko z Danaborza
+ |portret           =
+ |opis portretu     =
+ |herbu             = Pałuka
+ |herb              = POL COA Pałuka.JPG
+ |zawołanie         =
+ |data urodzenia    =
+ |miejsce urodzenia =
+ |data śmierci      = 14 maja 1467
+ |miejsce śmierci   = rynek w Kaliszu
+ |ród               = [[Pałukowie]]
+ |ojciec            = Andrzej z Danaborza
+ |matka             = Elżbieta
+ |małżonka          = Witocha<br>
+Katarzyna z Przemyślidów
+ |dzieci            = Febronia Działyńska<br>
+Jan (starszy)<br>
+Jan (młodszy)
+ |wojny i bitwy     = Wojna trzynastoletnia<br>
+Bitwa pod Świecinem
+ |administracja     = starosta nakielski<br>
+kasztelan nakielski<br>
+starosta człuchowski<br>
+}}
 '''Włodko (Władysław) z Danaborza''' (zm. 14 maja 1467 w [[Kalisz]]u) – starosta [[Nakło nad Notecią|nakielski]] (od 1436), kasztelan nakielski (od 1453) i starosta [[Człuchów|człuchowski]] (od 1454 do 1463); „raubritter”, skazany na śmierć z rozkazu króla [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierza Jagiellończyka]].
@@ Linia 10: / Linia 37: @@
 ==Po wojnie==
-Jednakże już po zakończeniu działań wojennych powrócił do zbójeckiego rzemiosła i, pod pozorem braku satysfakcji ﬁnansowej ze strony króla za swą służbę wojskową, na czele oddziału podburzonych zaciężnych zajął się rabunkiem, umacniając się ponownie w zamkach w Nakle i Danaborzu oraz w ufortyfikowanych przez siebie [[Wągrowiec|Wągrowcu]] i [[Pakość|Pakości]]. Jego wypady ponownie dały się we znaki ziemiom arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, oskarżano też Włodka o założenie mennicy fałszywej monety. Wobec objawów nieposłuszeństwa król wydał nakaz aresztowania. Włodko został ujęty, a następnie przekazany staroście generalnemu Wielkopolski [[Piotr z Szamotuł|Piotrowi z Szamotuł]], osadzony na [[Zamek Królewski w Kaliszu|zamku w Kaliszu]] i 14 maja 1467 na rozkaz króla ścięty na tamtejszym [[Główny Rynek w Kaliszu|Głównym Rynku]]<ref>Jana Długosza roczniki, ks. 12, s. 194</ref>.
+Po zakończeniu działań wojennych Włodko z Danaborza powrócił do zbójeckiego rzemiosła i, pod pozorem braku satysfakcji ﬁnansowej ze strony króla za swą służbę wojskową, na czele oddziału podburzonych zaciężnych zajął się rabunkiem, umacniając się ponownie w zamkach w Nakle i Danaborzu oraz w ufortyfikowanych przez siebie [[Wągrowiec|Wągrowcu]] i [[Pakość|Pakości]]. Jego wypady ponownie dały się we znaki ziemiom arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, oskarżano też Włodka o założenie mennicy fałszywej monety. Wobec objawów nieposłuszeństwa król wydał nakaz aresztowania. Włodko został ujęty, a następnie przekazany staroście generalnemu Wielkopolski [[Piotr z Szamotuł|Piotrowi z Szamotuł]], osadzony na [[Zamek Królewski w Kaliszu|zamku w Kaliszu]] i 14 maja 1467 na rozkaz króla ścięty na tamtejszym [[Główny Rynek w Kaliszu|Głównym Rynku]]<ref>[[Jan Długosz]], ''Jana Długosza roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego'', oprac. D. Turkowska, tłum. J. Mrukówna, red. J. Wyrozumski, Warszawa 2009, ks. 12, s. 123-194</ref>.
 ==Źródła==