Łabunie: Różnice pomiędzy wersjami

Łabunie
	{{{rodzaj miejscowości}}}
	; pałac Zamoyskich
Państwo	lubelskie
Powiat	zamojski
Gmina	Łabunie
Liczba ludności (2010)	2301
Strefa numeracyjna	(+48) 84
Kod pocztowy	22-437
Tablice rejestracyjne	LZA
SIMC	0893216
	Położenie na mapie brak Brak mapy: lubelskie Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:airport}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 13:49, 28 maj 2019

Łabunie – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Łabunie.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Łabunie.

Leży 11 km na południowy wschód od Zamościa.

W Łabuniach urodził się:

Andrzej Kowerski, polski agent Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE)^[1].
Wiktor Zarembiński – major kawalerii, cichociemny.

Historia

W 1428 roku odnotowano w dokumentach Zenko Łabuńskiego, jednak nie jest pewne, czy miał on związek z Łabuniami, czy też z inną miejscowością o tej samej nazwie. Bez wątpienia z Łabuniami w powiecie grabowieckim miał związek Wojciech z Łabuń odnotowany w latach 1433-1444 oraz Adam z Łabuń (Adam Łabuński) wzmiankowany w dokumentach z lat 1435-1447. Ten ostatni był, wraz z Erhardem z Wierzby i Wawrzyńcem z Komorowa [Komarowa], fundatorem w 1435 roku drewnianego kościoła w Łabuniach. Później opiekę nad świątynią przejął Jan z Łabuń, występujący w źródłach w latach 1448-1466 oraz Świętosław z Łabuń notowany w l. 1447-1464. Był on już na pewno ważną osobistością, ponieważ uczestniczył w delegacji przedstawicieli księstwa bełskiego do króla polskiego w roku 1462, prosząc o włączenie tegoż księstwa do Korony Królestwa Polskiego. Z tej rodziny pochodził także Mikołaj z Łabuń, pisarz kancelarii królewskiej, biskup kamieniecki, który w 1449 r. odstąpił swój dział w Krynicach bratu Piotrowi Łabuńskiemu. W latach 1483-1491 jako właściciel tych włości występował Jan Łabuński, a w roku 1491 jedyną dziedziczką Łabuń została Barbara Łabuńska, żona Piotra Potockiego. Dobra łabuńskie prawdopodobnie uległy zniszczeniu na początku XVI wieku w wyniku najazdów tatarskich, odnotowanych na tych terenach w 1500 i 1506 r. Świadczyć o tym może pośrednio rejestr poborowy z 1531 r., który wykazał zaledwie 3 łany użytków w Łabuniach i Woli Łabuńskiej. Przed 1556 r. pół wsi, jako spadek po Katarzynie Rogali, przejął Jan Rogala, a od niego w tym roku kupił wraz z Wolą Łabuńską Stanisław Zamoyski, żonaty pierwszy raz z Anną z Herburtów, a drugi raz z Anną z Orzechowskich. W 1566 roku Zamoyski zastawił swoją część wsi Łukaszowi Oleśnickiemu. Z Jarosławem Oleśnickim zapewne należy łączyć powstanie w Łabuniach zboru ariańskiego, przy którym ministrami w 1595 roku byli Jerzy Pontanus i Stanisław Orłowski. Zbór mieścił się w dotychczasowym drewnianym kościele. Już w 1605 roku Jarosław i Dorota Oleśniccy przywrócili kościół katolikom i w tym samym roku rekonsekrował tę świątynię biskup chełmski Jerzy Zamoyski - otrzymała wówczas potwierdzenie wezwania Matki Bożej Szkaplerznej oraz św. Dominika. W 1630 roku wg rejestru podymnego wieś liczyły 30 domów. Dobra, w których leżała wieś, trafiły wraz z ręką Doroty Leśniowolskiej do Stanisława Firleja z Dąbrowicy, do którego należały Łabunie i sąsiednia wieś Łabuńki w 1648 r. Wówczas to w Łabuniach podczas oblężenia Zamościa rozłożył swój obóz Bohdan Chmielnicki i wziął na kwaterę tutejszy dwór Firleja. Rejestry poborowe z 1653 i 1660 r. wskazują, że cała włość łabuńska była własnością Stanisława Firleja, kasztelana lubelskiego i do niego należała jeszcze w roku 1667. Podczas wojny północnej w 1704 r. przez kilka dni obozował we wsi król szwedzki Karol XII. W XIX wieku Feliks Tarnowski (1790-1851), właściciel sąsiednich dóbr krasnobrodzkich, zbudował w Łabuniach browar, gorzelnię i młyn do mielenia słodu^[2]. W 1901 roku dobra zakupił Aleksander Szeptycki. W 1922 roku Aleksander Szeptycki podarował pałac wraz z parkiem i kilku hektarowym gospodarstwem siostrom Franciszkankom Misjonarkom Maryi. W latach 1940 – 1945 – Niemcy budują na terenach majątku Szeptyckich lotnisko wojskowe. Używane było w okresie początkowych walk po ataku na ZSRR i w czasie odwrotu w 1944.

Atrakcje

barokowy pałac z połowy XVIII wieku zbudowany przez Jana Jakuba Zamoyskiego wg projektu Bernarda Meretyna. Szeptyccy w 1922 r. przekazali zespół pałacowo-parkowy Siostrom Franciszkankom Misjonarkom Maryi zajmującym się opieką nad sierotami, dziećmi opuszczonymi i chorymi. Zakonnice wykonały remont pałacu i zaadaptowały go na cele klasztorne.
park wraz z założonym na planie koła cmentarzem, na którym znajdują się groby rodziny Szeptyckich, sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi oraz mogiła z prochami błogosławionego Stanisława Kostki Starowieyskiego.
barokowy kościół parafialny pw. Matki Bożej Szkaplerznej i św. Dominika – konsekrowany pierwotnie w 1605 roku. Prawdopodobnie Stanisławowi Firlejowi należy zawdzięczać w znacznej mierze budowę obecnego kościoła. Wizytacja biskupia z 1671 wspomina kościół nowo murowany w części z kamienia, a w części z cegły, choć jeszcze nie był konsekrowany. ks. Mikołaj Tyszowiecki, pleban łabuński w latach 1715-1730 obejmując parafię zastał kościół w ruinie, ale przy pomocy kolatorów i parafian przeprowadził jego restaurację. Jest to jednonawowa budowla w stylu schyłkowego renesansu lubelskiego, murowana z kamienia i cegły. Przy prezbiterium, od strony północnej znajduje się zakrystia, a od strony południowej kaplica dobudowana w 1870 r. przez Tarnowskich.
- ołtarz główny został wykonany w XIX wieku z drzewa sosnowego i lipowego, a umieszczono w nim obrazy: św. Antoniego i MB Szkaplerznej. Kościół posiada także kilka ołtarzy bocznych, również drewnianych z obrazami: Pana Jezusa Ukrzyżowanego, św. Mikołaja, św. Jana Nepomucena, św. Izydora, św. Walentego, św. Dominika, św. Franciszka, Matki Boskiej Częstochowskiej i Matki Boskiej Bolesnej.
- Na chórze muzycznym znajdują się 10-głosowe organy Jana Śliwińskiego z 1896 r.
- murowane ogrodzenie cmentarza przykościelnego. W jego skład wchodzi parkan z elementami murowanymi oraz z 22 kamiennymi figurami świętych, bogato zdobiona brama wejściowa i furtka. Ogrodzenie zostało wykonane w 2 poł. XVIII w., a jego autorstwo z dużym prawdopodobieństwem można przypisać twórcom z kręgu lwowskiego rzeźbiarza Macieja Polejowskiego
- figura św. Jana Nepomucena (znajdująca się na cmentarzu parafialnym - pierwotnie w innej lokalizacji) przypisywana J. Gottlibmajerowi
- murowana dzwonnica wzniesiona wraz z ogrodzeniem
- dom pielgrzyma z 1901 roku
rezerwat stepowy Łabunie.

Sport

GKS Sparta Łabunie

W Łabuniach funkcjonuje Gminny Klub Sportowy Sparta Łabunie – amatorski klub piłkarski, założony w 1951 roku. Obecnie drużyna seniorów gra w grupie zamojskiej klasy A. Sparta rozgrywa mecze na Stadionie w Łabuniach.

Galeria

Pałac Zamoyskich w Łabuniach
Kościół parafialny w Łabuniach
Budynek OSP w Łabuniach

Przypisy

↑ Krzysztof Czubara: NASZ HRABIA U MACZKA. Tygodnik Zamojski.pl, [dostęp 2016-05-20].
↑ Kościoły, cerkwie i klasztory Lubelszczyzny w świetle badań archeologicznych, Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Lublin 2013, s.153, ISBN 978-83-935765-1-7

Linki zewnętrzne

Łabunie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 563 .
Łabunie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 252 .

[1] Krzysztof Czubara: NASZ HRABIA U MACZKA. Tygodnik Zamojski.pl, [dostęp 2016-05-20].

[2] Kościoły, cerkwie i klasztory Lubelszczyzny w świetle badań archeologicznych, Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Lublin 2013, s.153, ISBN 978-83-935765-1-7

[1]

[2]

@@ Linia 41: / Linia 41: @@
 == Historia ==
 {{Dopracować|Plagiat tekstu źródłowego. [[Pomoc:Jak_unikać_podejrzeń_o_NPA]]|sekcja=}}
-Pierwsza wzmianka o rodzie Łabuńskich pochodzi z roku 1428, kiedy w dokumentach występował Zenko Łabuński. Nie jest jednak pewne, czy miał on związek z Łabuniami, czy też z inną miejscowością o tej samej nazwie. Niewątpliwie z Łabuniami w powiecie grabowieckim związany był Wojciech z Łabuń, notowany w l. 1433-1444 oraz wzmiankowany w dokumentach z lat 1435-1447 Adam z Łabuń. Ten ostatni był, wraz z Erhardem z Wierzby i Wawrzyńcem z Komorowa [Komarowa], fundatorem kościoła w Łabuniach w 1435 roku. Pierwszy drewniany kościół zbudował Adam Łabuński w 1435 r. Później opiekę nad świątynią przejął Jan z Łabuń, występujący w źródłach w latach 1448-1466 oraz Świętosław z Łabuń notowany w l. 1447-1464. Uczestniczył on w delegacji przedstawicieli księstwa bełskiego do króla polskiego w roku 1462, prosząc o włączenie tegoż księstwa do Korony. Z tej rodziny pochodził także [[Mikołaj Łabuński|Mikołaj z Łabuń]], pisarz kancelarii królewskiej, biskup kamieniecki, który w 1449 r. odstąpił swój dział w Krynicach bratu Piotrowi Łabuńskiemu. W latach 1483-1491 jako właściciel tych włości występował Jan Łabuński, a w roku 1491 jedyną dziedziczką Łabuń została Barbara Łabuńska, żona Piotra Potockiego. Dobra łabuńskie prawdopodobnie uległy zniszczeniu na pocz. XVI wieku w wyniku najazdów tatarskich, odnotowanych na tych terenach w 1500 i 1506 r. Pośrednio świadczyć może o tym rejestr poborowy z 1531 r., który wykazał zaledwie 3 łany użytków w Łabuniach i Woli Łabuńskiej. Przed 1556 r. pół wsi, jako spadek po Katarzynie Rogali, przejął Jan Rogala, a od niego w tym roku kupił wraz z Wolą Łabuńską Stanisław Zamoyski, żonaty pierwszy raz z Anną z Herburtów, a drugi raz z Anną z Orzechowskich. Zamoyski w 1566 r. zastawił swoją część wsi Łukaszowi Oleśnickiemu. Z Jarosławem Oleśnickim zapewne należy łączyć powstanie w Łabuniach zboru ariańskiego, przy którym ministrami w 1595 roku byli Jerzy Pontanus i Stanisław Orłowski. Zbór mieścił się w dotychczasowym drewnianym kościele. Już w 1605 roku Jarosław i Dorota Oleśniccy przywrócili kościół katolikom. Świątynię tę w 1605 r. rekonsekrował biskup chełmski Jerzy Zamoyski i otrzymała wówczas potwierdzenie wezwania Matki Bożej Szkaplerznej oraz św. Dominika. Wg rejestru podymnego w 1630 roku wieś liczyły 30 domów. Wkrótce dobra wraz z ręką Doroty Leśniowolskiej trafiły do Stanisława Firleja z Dąbrowicy, do którego należały Łabunie i sąsiednia wieś Łabuńki w 1648 r. Wówczas to podczas oblężenia Zamościa w Łabuniach rozłożył swój obóz Bohdan Chmielnicki i wziął na kwaterę tutejszy dwór. Rejestry poborowe z 1653 i 1660 r. wskazują, że cała włość łabuńska była własnością Stanisława Firleja, kasztelana lubelskiego i do niego należała jeszcze w roku 1667. W 1704 r. przez kilka dni obozował we wsi król szwedzki Karol XII. Feliks Tarnowski (1790-1851), właściciel sąsiednich dóbr krasnobrodzkich, zbudował w Łabuniach browar, gorzelnię i młyn do mielenia słodu<ref>Kościoły, cerkwie i klasztory Lubelszczyzny w świetle badań archeologicznych, Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Lublin 2013, s.153, {{ISBN|978-83-935765-1-7}}</ref>. W [[1901]] roku dobra zakupił [[Aleksander Szeptycki]]. W [[1922]] roku Aleksander Szeptycki podarował pałac wraz z parkiem i kilku hektarowym gospodarstwem siostrom [[Franciszkanki Misjonarki|Franciszkankom Misjonarkom Maryi]]. W latach [[1940]] – [[1945]] – [[Niemcy]] budują na terenach majątku Szeptyckich [[lotnisko]] [[wojsko]]we. Używane było w okresie początkowych walk po [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku na ZSRR]] i w czasie odwrotu w [[1944]].
+W 1428 roku odnotowano w dokumentach Zenko Łabuńskiego, jednak nie jest pewne, czy miał on związek z Łabuniami, czy też z inną miejscowością o tej samej nazwie. Bez wątpienia z Łabuniami w powiecie grabowieckim miał związek Wojciech z Łabuń odnotowany w latach 1433-1444 oraz Adam z Łabuń (Adam Łabuński) wzmiankowany w dokumentach z lat 1435-1447. Ten ostatni był, wraz z Erhardem z Wierzby i Wawrzyńcem z Komorowa [Komarowa], fundatorem w 1435 roku drewnianego kościoła w Łabuniach. Później opiekę nad świątynią przejął Jan z Łabuń, występujący w źródłach w latach 1448-1466 oraz Świętosław z Łabuń notowany w l. 1447-1464. Był on już na pewno ważną osobistością, ponieważ uczestniczył w delegacji przedstawicieli księstwa bełskiego do króla polskiego w roku 1462, prosząc o włączenie tegoż księstwa do Korony Królestwa Polskiego. Z tej rodziny pochodził także [[Mikołaj Łabuński|Mikołaj z Łabuń]], pisarz kancelarii królewskiej, biskup kamieniecki, który w 1449 r. odstąpił swój dział w Krynicach bratu Piotrowi Łabuńskiemu. W latach 1483-1491 jako właściciel tych włości występował Jan Łabuński, a w roku 1491 jedyną dziedziczką Łabuń została Barbara Łabuńska, żona Piotra Potockiego. Dobra łabuńskie prawdopodobnie uległy zniszczeniu na początku XVI wieku w wyniku najazdów tatarskich, odnotowanych na tych terenach w 1500 i 1506 r. Świadczyć o tym może pośrednio rejestr poborowy z 1531 r., który wykazał zaledwie 3 łany użytków w Łabuniach i Woli Łabuńskiej. Przed 1556 r. pół wsi, jako spadek po Katarzynie Rogali, przejął Jan Rogala, a od niego w tym roku kupił wraz z Wolą Łabuńską Stanisław Zamoyski, żonaty pierwszy raz z Anną z Herburtów, a drugi raz z Anną z Orzechowskich. W 1566 roku Zamoyski zastawił swoją część wsi Łukaszowi Oleśnickiemu. Z Jarosławem Oleśnickim zapewne należy łączyć powstanie w Łabuniach zboru ariańskiego, przy którym ministrami w 1595 roku byli Jerzy Pontanus i Stanisław Orłowski. Zbór mieścił się w dotychczasowym drewnianym kościele. Już w 1605 roku Jarosław i Dorota Oleśniccy przywrócili kościół katolikom i w tym samym roku [[Konsekracja|rekonsekrował]] tę świątynię biskup chełmski Jerzy Zamoyski - otrzymała wówczas potwierdzenie wezwania Matki Bożej Szkaplerznej oraz św. Dominika. W 1630 roku wg rejestru podymnego wieś liczyły 30 domów. Dobra, w których leżała wieś, trafiły wraz z ręką Doroty Leśniowolskiej do Stanisława Firleja z Dąbrowicy, do którego należały Łabunie i sąsiednia wieś Łabuńki w 1648 r. Wówczas to w Łabuniach podczas oblężenia [[Zamość|Zamościa]] rozłożył swój obóz [[Bohdan Chmielnicki]] i wziął na kwaterę tutejszy dwór Firleja. Rejestry poborowe z 1653 i 1660 r. wskazują, że cała włość łabuńska była własnością Stanisława Firleja, kasztelana lubelskiego i do niego należała jeszcze w roku 1667. Podczas [[Wojna północna|wojny północnej]] w 1704 r. przez kilka dni obozował we wsi król szwedzki [[Karol XII]]. W XIX wieku Feliks Tarnowski (1790-1851), właściciel sąsiednich dóbr krasnobrodzkich, zbudował w Łabuniach browar, gorzelnię i młyn do mielenia słodu<ref>Kościoły, cerkwie i klasztory Lubelszczyzny w świetle badań archeologicznych, Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Lublin 2013, s.153, {{ISBN|978-83-935765-1-7}}</ref>. W [[1901]] roku dobra zakupił [[Aleksander Szeptycki]]. W [[1922]] roku Aleksander Szeptycki podarował pałac wraz z parkiem i kilku hektarowym gospodarstwem siostrom [[Franciszkanki Misjonarki|Franciszkankom Misjonarkom Maryi]]. W latach [[1940]] – [[1945]] – [[Niemcy]] budują na terenach majątku Szeptyckich [[lotnisko]] [[wojsko]]we. Używane było w okresie początkowych walk po [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku na ZSRR]] i w czasie odwrotu w [[1944]].
 == Atrakcje ==

wsie	Barchaczów Bródek Dąbrowa Łabunie Łabunie-Reforma Łabuńki Drugie Łabuńki Pierwsze Majdan Ruszowski Mocówka Ruszów Ruszów-Kolonia Wierzbie Wólka Łabuńska
Integralne części wsi	Bilskie Blonka Namule Nowiny Podlas Przecięcie Południowe Przecięcie Północne Wołyń