Spotkania z Zabytkami

Spotkania z Zabytkami

Pierwszy zeszyt z 1977 roku. Opracowanie graficzne Bożena Jankowska
Częstotliwość	dwumiesięcznik
Państwo	Polska
Wydawca	Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków
Tematyka	popularnonaukowa
Pierwszy numer	1977
Średni nakład	6000 egz.
Format	205x270 mm
Liczba stron	72
ISSN	0137-222X
Strona internetowa

Spotkania z Zabytkami (do końca 2009 wraz z podtytułem Kultura, tradycje, pamiątki) – miesięcznik popularnonaukowy wydawany w Warszawie od 1977 roku, poświęcony zabytkom i obiektom dziedzictwa narodowego.

Historia

Pierwszy nienumerowany zeszyt „Spotkań z Zabytkami” ukazał się w 1977 jako informator popularnonaukowy. Wydawnictwo to zostało wyróżnione I nagrodą w dorocznym konkursie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego za najlepsze prace popularyzatorskie w dziedzinie ochrony zabytków. Założycielami i pierwszymi redaktorami pisma byli: Krzysztof Nowiński (redaktor naczelny), Lidia Bruszewska (sekretarz redakcji), Ryszard Brykowski i Tomasz Jurasz. Kiedy „Spotkania z Zabytkami” uzyskały status czasopisma, zaczęły ukazywać się najpierw jako kwartalnik (od 1983), później dwumiesięcznik (od 1986), wreszcie od 1992 jako miesięcznik, a w 2010 znów nadano mu status dwumiesięcznika.

Od 1977 do 1995 pismo wydawane było przez Ośrodek Dokumentacji Zabytków, a od 1996 do 2009 wydawcą było Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Od 2010 produkcję dwumiesięcznika przejęła Fundacja Hereditas. Od 2023 roku wydawcą jest Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków.

Od 2003 skład redakcji tworzyli: Wojciech Przybyszewski (redaktor naczelny do 2023), Lidia Bruszewska (zastępca redaktora naczelnego), Ewa A. Kamińska (sekretarz redakcji), Jarosław Komorowski.

W 2009 w okresie kryzysu gospodarczego Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zmniejszyło dotację dla czasopisma o 1/3, w wyniku czego ostatni numer miał ukazać się we wrześniu 2009.

Do końca 2009 ukazały się kolejne numery miesięcznika, wszystkie o charakterze monograficznym:

• wrzesień – Europejskie Dni Dziedzictwa 2009,
• październik – historia i tradycja oręża polskiego,
• listopad – ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą,
• grudzień – zabytki Warszawy.

Od stycznia 2010 wydawcą „Spotkań z Zabytkami” była Fundacja Hereditas w Warszawie. Zmieniła się też formuła miesięcznika, który zaczął ukazywać się co dwa miesiące (numery łączone). W 2023 roku wydawcą został Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków.

Tematyka

„Spotkania z Zabytkami” adresowane są do szerokiej rzeszy odbiorców – ludzi, którym nie jest obojętny los zabytków i szeroko pojmowanego dziedzictwa kulturowego w Polsce. Stałe działy miesięcznika: Artykuły (teksty podejmujące ogólną problematykę z dziedziny ochrony zabytków), Spotkania na wschodzie, Zabytki w krajobrazie, To też są zabytki, Z warsztatu konserwatora, Wokół tradycji, Zbiory i zbieracze, Z wizytą w muzeum, Zabytki i młodzież, Polskie zabytki na świecie, Z zagranicy, Rozmaitości. Na łamach pisma prowadzone są też akcje: Akcja dwory, Akcja cmentarze, Akcja ogrody, Akcja drewno.

Pismo upowszechnia wiedzę o zabytkach architektury i sztuki oraz o szeroko rozumianej kulturze materialnej. Przybliża ich dzieje, pokazuje ich stan aktualny, opisuje sposoby konserwacji. Wśród autorów są historycy sztuki, kultury, muzealnicy, konserwatorzy. Miesięcznik publikuje dokumentację dworów, ogrodów i cmentarzy. W piśmie zamieszczane są odpowiedzi ekspertów na pytania czytelników dotyczące przedmiotów znajdujących się w ich zbiorach. Redakcja organizuje konkursy poświęcone zabytkom (np. jeden z tematów to sztuka romańska).

Nagrody

• Nagroda Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (1989).
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki RP (1992).
• Nagroda Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków (1995).
• Nagroda im. prof. Aleksandra Gieysztora (dla wydawcy).
• Brązowy medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Numery monograficzne

Niektóre numery pisma stanowiły opracowania monograficzne wybranych miast, regionów lub tematów:

• Warszawa (nr 4/1996),
• Słupsk (nr 8/1996),
• Kazimierz Dolny (nr 9/1999),
• Kraków (nr 8/2000),
• Mazowsze (nr 6/2001),
• Piotrków Trybunalski (nr 9/2001),
• Łódź (nr 10/2002),
• Gdynia (nr 2/2003),
• Kalisz (nr 6/2003),
• Pułtusk (nr 11/2004),
• Bydgoszcz (nr 4/2005),
• Kraków (nr 12/2005),
• Wilno i okolice (nr 6/2006),
• Olsztyn (nr 11/2006),
• Spotkania pod Grunwaldem (dodatek do nr. 5-6/2010),
• Warszawa (nr 11-12/2010 w połowie poświęcony zabytkom stolicy),
• Aedifico et Conservo (dodatek do nr. 11-12/2010),
• Specjalnie dla szkół (nr specjalny 2010),
• Kalisz (nr 5-6/2011),
• Warszawa (nr 11-12/2011 w połowie poświęcony zabytkom stolicy),
• Muzeum Pałac w Wilanowie (numer specjalny 2012).

Bibliografia

• „Wspaniały pomysł, pieniądze załatwię, róbcie”, [w:] „Spotkania z Zabytkami”, nr 2, 2003, s. 2–4
• Lidia Bruszewska, Wojciech Przybyszewski, „Od redakcji”, [w:] „Spotkania z Zabytkami”, nr 10, 2003, s. 1
• Lidia Bruszewska, Ewa Kamińska, Wojciech Przybyszewski, „Redaktor Krzysztof Nowiński”, [w:] „Spotkania z Zabytkami”, nr 12, 2007, s. 3
• Wojciech Przybyszewski, „Od Redakcji”, [w:] „Spotkania z Zabytkami”, nr 9, 2009, s. 1

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa
• Archiwalne numery czasopisma w bibliotece Polona