Nacjonalizacja: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Funkcja sugerowania ilustracji: dodana 1 ilustracja. |
Nie podano opisu zmian Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017 |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Dopracować|więcej przypisów=2018-12}} |
{{Dopracować|więcej przypisów=2018-12}} |
||
[[Plik:Décret de nationalisation des locaux de couvent Sainte-Cécile (1793) (Nationalization decree affecting the premises of the convent of Sainte-Cécile), Grenoble, France.jpg|mały|Przykładowy, francuski dekret |
[[Plik:Décret de nationalisation des locaux de couvent Sainte-Cécile (1793) (Nationalization decree affecting the premises of the convent of Sainte-Cécile), Grenoble, France.jpg|mały|Przykładowy, francuski dekret nacjonalizacyjny]] |
||
'''Nacjonalizacja''' – forma upaństwowienia, poprzez przejęcie przez państwo praw własności zRzi, [[Przedsiębiorstwo|przedsiębiorstw]] i [[Kapitał (ekonomia)|kapitału]] na podstawie odrębnego aktu prawnego<ref name="PWN">{{encyklopedia PWN|id = 3945093|tytuł=nacjonalizacja|data dostępu=2018-12-11}}</ref>. <!-- W rzadkich przypadkach może to być również przejęcie [[mienie|mienia]] należącego do [[samorząd]]u. --> Nacjonalizacja przeprowadzana jest na podstawie [[Ustawa|ustaw]], których treść może wynikać z [[Umowa międzynarodowa|umów międzynarodowych]]. Nie należy mylić nacjonalizacji, która jest stosowana wobec określonej kategorii mienia lub osób, z [[wywłaszczenie (prawo)|wywłaszczeniem]], które dotyczy konkretnej osoby i konkretnej sprawy. |
'''Nacjonalizacja''' – forma upaństwowienia, poprzez przejęcie przez państwo praw własności zRzi, [[Przedsiębiorstwo|przedsiębiorstw]] i [[Kapitał (ekonomia)|kapitału]] na podstawie odrębnego aktu prawnego<ref name="PWN">{{encyklopedia PWN|id = 3945093|tytuł=nacjonalizacja|data dostępu=2018-12-11}}</ref>. <!-- W rzadkich przypadkach może to być również przejęcie [[mienie|mienia]] należącego do [[samorząd]]u. --> Nacjonalizacja przeprowadzana jest na podstawie [[Ustawa|ustaw]], których treść może wynikać z [[Umowa międzynarodowa|umów międzynarodowych]]. Nie należy mylić nacjonalizacji, która jest stosowana wobec określonej kategorii mienia lub osób, z [[wywłaszczenie (prawo)|wywłaszczeniem]], które dotyczy konkretnej osoby i konkretnej sprawy. |
||
Wersja z 13:05, 13 kwi 2024
|
Ten artykuł od 2018-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Nacjonalizacja – forma upaństwowienia, poprzez przejęcie przez państwo praw własności zRzi, przedsiębiorstw i kapitału na podstawie odrębnego aktu prawnego[1]. Nacjonalizacja przeprowadzana jest na podstawie ustaw, których treść może wynikać z umów międzynarodowych. Nie należy mylić nacjonalizacji, która jest stosowana wobec określonej kategorii mienia lub osób, z wywłaszczeniem, które dotyczy konkretnej osoby i konkretnej sprawy.
Nacjonalizacja może być przeprowadzona za odszkodowaniem dla dotychczasowych właścicieli, z częściowym odszkodowaniem lub bez odszkodowania[1].
Przeciwieństwem nacjonalizacji jest prywatyzacja, albo municypalizacja.
Najsłynniejsze akcje nacjonalizacji
- Wszystkie przedsiębiorstwa prywatne w bolszewickiej Rosji w roku 1918 po rewolucji.
- Gospodarstwa chłopskie w ZSRR. Odebranie podczas kolektywizacji chłopom środków do życia i wszelkich artykułów żywnościowych, doprowadziło do klęski głodu, która w latach 1932–1933 pochłonęła życie milionów ludzi. Autorem „wielkiej kolektywizacji” był Józef Stalin. Protestujących „kułaków” wysyłano do łagrów.
- Cała własność prywatna w Chinach w 1949 r. po rewolucji komunistycznej.
- Nacjonalizacja Kanału Sueskiego przez rząd Nasera w 1956 r. Spowodowała inwazję wojsk brytyjsko-francusko-izraelskich na Egipt.
- Cała własność prywatna w Kambodży w 1975 r. po zwycięstwie Czerwonych Khmerów Pol Pota. Właścicieli w większości wymordowano.
- Renault (odebrany Louisowi Renault po II wojnie światowej) za to, że przedsiębiorstwo produkowało uzbrojenie dla Niemców.
- W Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej: Bank of England, British Steel, British Coal, British Gas, British Rail, British Telecom, UK Electricity Supply Industry, British Leyland, Railtrack.
- Nacjonalizacja branży naftowej w Meksyku, Boliwii, Kuwejcie, Iranie, Arabii Saudyjskiej oraz Wenezueli.
- Przedsiębiorstwa prywatne na Kubie. Większość z nich należała do obywateli USA, co spowodowało nałożenie utrzymywanych nadal sankcji gospodarczych.
- Nacjonalizacja we Francji w 1982 r. części przemysłu (Thomson, Saint-Gobain-Pont-à-Mousson, Rhône-Poulenc, Pechiney-Ugine-Kihlmann, Sacilor, Usinor) i sektora finansów (Paribas, Suez, CIC, Crédit du Nord, Crédit Commercial de France, Banque Rotschild, Banque Worms, Banque La Hénin itd.).
- Holding prasowy Rumasa w Hiszpanii w 1983 r.
- Wywłaszczenie części kościelnych gruntów rolnych w Grecji w 1987 r.
Nacjonalizacja w Polsce
- Osobny artykuł:
Przypisy
- ↑ a b nacjonalizacja, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2018-12-11] .