Traktat o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawa przek., WP:SK, o wycofaniu się Rosji, drobne redakcyjne, wikizacja, źródła/przypisy, drobne merytoryczne |
m polska nazwa Znacznik: Wycofane |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
'''Traktat o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową''' ([[język angielski|ang.]] ''Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty'', '''CTBT''') – podpisany 24 września 1996 w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], zakładający całkowity zakaz przeprowadzania [[Testy atomowe|prób nuklearnych]]. |
'''Traktat o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową''' ([[język angielski|ang.]] ''Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty'', '''CTBT''') – podpisany 24 września 1996 w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], zakładający całkowity zakaz przeprowadzania [[Testy atomowe|prób nuklearnych]]. |
||
Traktat sporządzono w 6 [[język autentyczny|językach]]: [[język arabski|arabskim]], [[Język chiński|chińskim]], [[angielski]]m, [[francuski]]m, [[Język rosyjski|rosyjskim]] i [[Język hiszpański|hiszpańskim]] (art. 17). [[Depozytariusz]]em jest [[Sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych|Sekretarz Generalny ONZ]] (art. 16). Siedziba |
Traktat sporządzono w 6 [[język autentyczny|językach]]: [[język arabski|arabskim]], [[Język chiński|chińskim]], [[angielski]]m, [[francuski]]m, [[Język rosyjski|rosyjskim]] i [[Język hiszpański|hiszpańskim]] (art. 17). [[Depozytariusz]]em jest [[Sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych|Sekretarz Generalny ONZ]] (art. 16). Siedziba Organizacji Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych (CTBTO), monitorującej przestrzeganie traktatu, znajduje się w Wiedniu. |
||
== Ratyfikacja == |
== Ratyfikacja == |
||
Do jego wejścia w życie wymagana jest [[ratyfikacja]] przez 44 państwa (w tym Polskę)<ref>Ustawa z 22 stycznia 1999 r. o ratyfikacji Traktatu o całkowitym zakazie prób jądrowych ({{Dziennik Ustaw|1999|15|136}})</ref> wyszczególnione w układzie (Załącznik 2 do artykułu 14). Do października 2023 r. proces ratyfikacyjny zakończył się w 36 spośród nich, a [[Indie]], [[Pakistan]] i [[Korea Północna]] w ogóle nie złożyły swych podpisów{{refn|grupa=uwaga|Spośród 44 państw z Załącznika 2, do października 2023 traktat podpisały, ale go nie ratyfikowały: [[Chińska Republika Ludowa|Chiny]], [[Egipt]], [[Iran]], [[Izrael]] i [[Stany Zjednoczone|USA]]<ref name="StatusA2">{{cytuj | tytuł = Status of Signatures and Ratifications. Annex 2 States Only | data dostępu = 2023-11-07 | opublikowany = |
Do jego wejścia w życie wymagana jest [[ratyfikacja]] przez 44 państwa (w tym Polskę)<ref>Ustawa z 22 stycznia 1999 r. o ratyfikacji Traktatu o całkowitym zakazie prób jądrowych ({{Dziennik Ustaw|1999|15|136}})</ref> wyszczególnione w układzie (Załącznik 2 do artykułu 14). Do października 2023 r. proces ratyfikacyjny zakończył się w 36 spośród nich, a [[Indie]], [[Pakistan]] i [[Korea Północna]] w ogóle nie złożyły swych podpisów{{refn|grupa=uwaga|Spośród 44 państw z Załącznika 2, do października 2023 traktat podpisały, ale go nie ratyfikowały: [[Chińska Republika Ludowa|Chiny]], [[Egipt]], [[Iran]], [[Izrael]] i [[Stany Zjednoczone|USA]]<ref name="StatusA2">{{cytuj | tytuł = Status of Signatures and Ratifications. Annex 2 States Only | data dostępu = 2023-11-07 | opublikowany = Organizacja Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych| archiwum= https://web.archive.org/web/20231012101022/https://www.ctbto.org/our-mission/states-signatories?f%5B0%5D=annex_2_state%3A1 | język = en}}</ref>.}}. Łącznie traktat podpisany został przez 187 państwa, z czego 178 go ratyfikowały<ref name="Status">{{cytuj | tytuł = Status of Signatures and Ratifications | data dostępu = 2023-11-07 | opublikowany = Organizacja Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych| archiwum= https://web.archive.org/web/20231102110858/https://www.ctbto.org/our-mission/states-signatories | język = en}}</ref>. |
||
W październiku 2023 roku [[Duma Państwowa Federacji Rosyjskiej]] przyjęła ustawę uchylającą ratyfikację traktatu, uzasadniając to brakiem ratyfikacji przez USA<ref name="Irwin">{{cytuj | autor = Lauren Irwin | tytuł = Russia simulates nuclear strike after lawmakers revoke test ban treaty ratification | data = 2023-10-25 | data dostępu = 2023-11-07 | url = https://thehill.com/policy/international/4274998-russia-simulates-nuclear-strike-after-lawmakers-remind-test-ban-treaty-ratification/ | język = en}}</ref>. 2 listopada prezydent Rosji, [[Władimir Putin]], podpisał tę ustawę<ref name="tvn24">{{cytuj | tytuł = Rosja wycofuje się z traktatu o zakazie prób jądrowych. Jest podpis Putina | data = 2023-11-02 | data dostępu = 2023-11-07 | opublikowany = TVN24 | url = https://tvn24.pl/swiat/rosja-wycofuje-sie-z-traktatu-o-zakazie-prob-jadrowych-jest-podpis-putina-7419333}}</ref><ref name="Osborn">{{cytuj | autor = Andrew Osborn | tytuł = Putin revokes Russian ratification of global nuclear test ban treaty | opublikowany= Reuters | data = 2023-11-02 | data dostępu = 2023-11-07 | url = https://www.reuters.com/world/europe/putin-revokes-russias-ratification-nuclear-test-ban-treaty-2023-11-02/ | język = en}}</ref>. |
W październiku 2023 roku [[Duma Państwowa Federacji Rosyjskiej]] przyjęła ustawę uchylającą ratyfikację traktatu, uzasadniając to brakiem ratyfikacji przez USA<ref name="Irwin">{{cytuj | autor = Lauren Irwin | tytuł = Russia simulates nuclear strike after lawmakers revoke test ban treaty ratification | data = 2023-10-25 | data dostępu = 2023-11-07 | url = https://thehill.com/policy/international/4274998-russia-simulates-nuclear-strike-after-lawmakers-remind-test-ban-treaty-ratification/ | język = en}}</ref>. 2 listopada prezydent Rosji, [[Władimir Putin]], podpisał tę ustawę<ref name="tvn24">{{cytuj | tytuł = Rosja wycofuje się z traktatu o zakazie prób jądrowych. Jest podpis Putina | data = 2023-11-02 | data dostępu = 2023-11-07 | opublikowany = TVN24 | url = https://tvn24.pl/swiat/rosja-wycofuje-sie-z-traktatu-o-zakazie-prob-jadrowych-jest-podpis-putina-7419333}}</ref><ref name="Osborn">{{cytuj | autor = Andrew Osborn | tytuł = Putin revokes Russian ratification of global nuclear test ban treaty | opublikowany= Reuters | data = 2023-11-02 | data dostępu = 2023-11-07 | url = https://www.reuters.com/world/europe/putin-revokes-russias-ratification-nuclear-test-ban-treaty-2023-11-02/ | język = en}}</ref>. |
||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [http://www.ctbto.org/ |
* [http://www.ctbto.org/ Organizacja Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych] {{lang|en}} |
||
* [http://www.ctbto.org/fileadmin/content/treaty/treatytext.tt.html Tekst traktatu] {{lang|en}} |
* [http://www.ctbto.org/fileadmin/content/treaty/treatytext.tt.html Tekst traktatu] {{lang|en}} |
||
* [https://www.ctbto.org/the-treaty/treaty-text/ Tekst traktatu] {{lang|fr}}, {{lang|ru}}, {{lang|es}} |
* [https://www.ctbto.org/the-treaty/treaty-text/ Tekst traktatu] {{lang|fr}}, {{lang|ru}}, {{lang|es}} |
||
Wersja z 01:51, 21 maj 2024
Legenda:
państwa z Załącznika 2, podpisany i ratyfikowany
państwa z Załącznika 2, podpisany, ale nieratyfikowany
państwa z Załącznika 2, niepodpisany
pozostałe państwa, podpisany i ratyfikowany
pozostałe państwa, podpisany, ale nieratyfikowany
pozostałe państwa, niepodpisany
Traktat o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową (ang. Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty, CTBT) – podpisany 24 września 1996 w Nowym Jorku, zakładający całkowity zakaz przeprowadzania prób nuklearnych.
Traktat sporządzono w 6 językach: arabskim, chińskim, angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim (art. 17). Depozytariuszem jest Sekretarz Generalny ONZ (art. 16). Siedziba Organizacji Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych (CTBTO), monitorującej przestrzeganie traktatu, znajduje się w Wiedniu.
Ratyfikacja
Do jego wejścia w życie wymagana jest ratyfikacja przez 44 państwa (w tym Polskę)[1] wyszczególnione w układzie (Załącznik 2 do artykułu 14). Do października 2023 r. proces ratyfikacyjny zakończył się w 36 spośród nich, a Indie, Pakistan i Korea Północna w ogóle nie złożyły swych podpisów[a]. Łącznie traktat podpisany został przez 187 państwa, z czego 178 go ratyfikowały[3].
W październiku 2023 roku Duma Państwowa Federacji Rosyjskiej przyjęła ustawę uchylającą ratyfikację traktatu, uzasadniając to brakiem ratyfikacji przez USA[4]. 2 listopada prezydent Rosji, Władimir Putin, podpisał tę ustawę[5][6].
Zobowiązania
Traktat w art. 1 zobowiązuje strony, by nie przeprowadzały jakichkolwiek wybuchów jądrowych oraz zapobiegały wszelkim takim wybuchom na wszystkich obszarach podlegających ich władzy. Strony zobowiązane są także, że powstrzymają się od powodowania, zachęcania do lub uczestniczenia w jakikolwiek sposób w przeprowadzaniu takich wybuchów.
Spory, jakie mogą wyniknąć ze stosowania lub wykładni Traktatu, za zgodą stron rozstrzygać ma Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (art. 6).
Zastrzeżenia do Traktatu i załączników są zakazane, do Protokołu (omawiającego nadzór nad przestrzeganiem) oraz załączników do niego zakazane są zastrzeżenia sprzeczne z celami i zadaniami Traktatu (art. 15).
Zobacz też
- Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej
- Traktat o zakazie broni jądrowej
- Broń masowego rażenia
- Broń jądrowa
Uwagi
Przypisy
- ↑ Ustawa z 22 stycznia 1999 r. o ratyfikacji Traktatu o całkowitym zakazie prób jądrowych (Dz.U. z 1999 r. nr 15, poz. 136)
- ↑ Status of Signatures and Ratifications. Annex 2 States Only, Organizacja Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych [dostęp 2023-11-07] [zarchiwizowane 2023-10-12] (ang.).
- ↑ Status of Signatures and Ratifications, Organizacja Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych [dostęp 2023-11-07] [zarchiwizowane 2023-11-02] (ang.).
- ↑ Lauren Irwin, Russia simulates nuclear strike after lawmakers revoke test ban treaty ratification [online], 25 października 2023 [dostęp 2023-11-07] (ang.).
- ↑ Rosja wycofuje się z traktatu o zakazie prób jądrowych. Jest podpis Putina [online], TVN24, 2 listopada 2023 [dostęp 2023-11-07].
- ↑ Andrew Osborn, Putin revokes Russian ratification of global nuclear test ban treaty [online], Reuters, 2 listopada 2023 [dostęp 2023-11-07] (ang.).
Bibliografia
- Marcin Kaczmarski: Problematyka zbrojeń i rozbrojenia. W: Ryszard Zięba: Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2008, s. 535. ISBN 978-83-60501-92-4.
Linki zewnętrzne
- Organizacja Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych (ang.)
- Tekst traktatu (ang.)
- Tekst traktatu (fr.), (ros.), (hiszp.)
- Traktat o całkowitym zakazie prób jądrowych
- Lista stron Traktatu. treaties.un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-26)]. (ang.).