Stanisław Sommer

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Sommer
Makina
kapral podchorąży kapral podchorąży
Data i miejsce urodzenia

12 listopada 1923
Jaworzno

Data i miejsce śmierci

6 kwietnia 2002
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

AK Armia Krajowa

Jednostki

27 Wołyńska Dywizja Piechoty,
zgrupowanie „Radosław” (batalion „Czata 49”)

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Późniejsza praca

pisarz, fotograf

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari

'Stanisław Sommer, ps. „Makina” (ur. 12 listopada 1923 w Jaworznie, zm. 6 kwietnia 2002 w Warszawie) – kapral podchorąży Wojska Polskiego, fotograf, pisarz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]

W czasie okupacji był żołnierzem „Kompanii Warszawskiej” saperów w 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej. Walczył na Wołyniu, gdzie został odznaczony Orderem Virtuti Militari[1].

Do Warszawy wrócił pod koniec lipca 1944. W powstaniu warszawskim brał udział jako żołnierz batalionu „Czata 49”, walczył na Woli, Czerniakowie i Starym Mieście. Ranny 12 sierpnia 1944 roku w czasie walk w rejonie Stawek na przyczółku Czerniakowskim, 20 września 1944 przepłynął Wisłę w grupie rannych z batalionu „Czata 49". Z fotografii, które wykonał w czasie powstania, ocalało kilkanaście klatek z rejonu Starego Miasta[2][3]. Fotografował aparatem Contax[4]. Podczas okupacji mieszkał wraz z Bronisławem Bachlińskim pod jednym adresem, przy ulicy Hożej 42 w Warszawie[5].

Powstanie warszawskie: Zdzisław Zołociński „Piotr” (po prawej) i żołnierze z plutonu por. „Szczęsnego” z batalionu „Czata 49" w połowie sierpnia na podwórzu domu stanowiącego wysuniętą placówkę powstańczą na rogu ulic Bonifraterskiej i Żoliborskiej (zdj. Stanisław Sommer)

Powstańczy szlak bojowy[edytuj | edytuj kod]

Wola – Stare Miasto – kanały (oddział desantu na pl. Bankowy) – Śródmieście – Górny Czerniaków.

Wykonał szereg powstańczych zdjęć batalionu „Czata 49”, m.in. żołnierzy z plutonów por. „Piotra” i „Czarnego” na ul. Wolskiej (2 zdjęcia), rusznikarni przy ul. Karolkowej, plutonu „Piotra”, plutonu „Szczęsnego” w tzw. Domu Bankowym na rogu ul. Bonifraterskiej i Przebieg (3 zdjęcia), sanitariuszki „Xeni”, por. „Piotra”[5][6].

Powstanie warszawskie: Żołnierze z oddziału por. Zdzisława Zołocińskiego „Piotra” z batalionu „Czata 49" na ul. Wolskiej przy Karolkowej na Woli, 4 sierpnia 1944 r. (zdj. Stanisław Sommer)

Fotografia[edytuj | edytuj kod]

Po wojnie Stanisław Sommer kontynuował naukę, uzyskując stopień magistra inżyniera. Pracował także na Uniwersytecie Warszawskim jako chemik o specjalności fotochemicznej. Współredagował miesięcznik „Fotografia”, był współautorem wielkiej wystawy fotograficznej „Warszawa oskarża[4].

Fotografia na materiałach nietypowych autorstwa Stanisława Sommera

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Proces negatywowy i pozytywowy w fotografii (Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1954)
  • Ćwiczenia rysunkowe z technologii chemicznej z zarysem maszynoznawstwa chemicznego (Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1954)
  • Fotografia na materiałach nietypowych (Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1955)
  • Vademecum fotografa (współpr. Witold Dederko, Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1956)

Źródło:[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Karolina Korwin Piotrowska, córka powstańca: Jak patrzę, co się dzieje ze znakiem Polski Walczącej, to szlag mnie trafia [online], wiadomosci.dziennik.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  2. Adam Roman „Adam” – Archiwum Historii Mówionej [online], www.1944.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  3. Powstanie Warszawskie w obiektywie filmowców i fotoreporterów [online], www.akademiapolskiegofilmu.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  4. a b Stanisław Kopf, Z kamerą w powstańczej Warszawie – 1944, Warszawa: Związek Polskich Artystów Fotografików, 1994, s. 145–147, ISBN 83-900225-2-4.
  5. a b Stanisław Sommer – powstańcze biogramy [online], www.1944.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  6. Batalion „Czata 49” [online], www.dws.org.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  7. Stanisław Sommer [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2023-11-13].