Szpileczka czerniejąca
.JPG) Szpileczka czerniejąca na kapeluszu grzybówki | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
szpileczka czerniejąca |
| Nazwa systematyczna | |
| Spinellus fusiger (Link) Tiegh. Annls Sci. Nat., Bot., sér. 6 1: 66 (1875) | |
Szpileczka czerniejąca (Spinellus fusiger (Link) Tiegh.) – gatunek grzybów należący do typu Mucoromycota[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phycomycetaceae, Mucorales, Incertae sedis, Mucoromycetes, Mucoromycotina, Mucoromycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1824 r. Johann Heinrich Friedrich Link nadając mu nazwę Mucor fusiger. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1875 r. Philippe Édouard Léon Van Tieghem[1].
- Mucor fusiger Link 1824
- Mucor macrocarpus Corda 1838
- Mucor rhombosporus Ehrenb. 1818
- Phycomyces agaricicola Boedijn 1959
- Spinellus macrocarpus (Corda) P. Karst. 1878
- Spinellus macrocarpus f. angustatus Naumov 1954
- Spinellus macrocarpus (Corda) P. Karst. 1878 f. macrocarpus
- Spinellus rhombosporus (Ehrenb.) Pound 1894[2].
Morfologia i rozwój[edytuj | edytuj kod]
- Morfologia
Grzybnia powietrzna na podłożu tworzy grubą, filcowatą opilśń, zwykle z 1–4 cierniowatymi gałązkami o grubości do 11 µm i długości 15–150 µm. Wyrastają z niej nierozgałęzione sporangiofory o wysokości 1–6 µm, u podstawy rozszerzone, proste, gładkie, brunatne. Zarodnie kuliste, czarne, o średnicy do 300 µm, z cienką, delikatną i szybko rozpływającą się błonką, wewnątrz z dużą, półkulistą, brunatnoczarną kolumellą. Zarodniki gładkie, brunatne lub niebieskoczarne, wąskowrzecionowate, z zaokrąglonymi końcami, czasami jednostronnie spłaszczone, 32–42 × 9–14 µm. Czarne, kuliste lub beczułkowate zygodpory o średnicy 180–400 µm tworza się na grzybni powietrznej. Suspensory silnie nabrzmiałe i niewiele cieńsze od zygospor[3].
- Rozwój
Po zainfekowaniu grzyba przez zarodniki Spinellus fusiger we wnętrzu jego owocnika rozwija się grzybnia, która na kapeluszu grzyba wytwarza proste, wzniesione sporangiofory. Na ich szczycie rozwijają się zarodnie, w których powstają w wyniku rozmnażania bezpłciowego zarodniki. Są to tzw. aplanospory. Po dojrzeniu zarodniki stają się czarne, a ściana zarodni rozpuszcza się. Uwolnione zarodniki roznoszone są przez wiatr, wodę lub owady[4].
Grzyb mikroskopijny, do obserwowania szczegółów jego budowy niezbędny jest mikroskop. Rozmnaża się wyłącznie bezpłciowo. Jest homotaliczny, to znaczy, że w jego plesze brak zróżnicowania płciowego i wszystkie plechy tego gatunku mogą z sobą koniugować i wytwarzać zarodniki[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Zanotowano występowanie Spinellus fusiger w Ameryce Północnej, Europie i Azji[5].
Grzyb nagrzybny będący bezwzględnym pasożytem innych grzybów – głównie grzybówek (Mycena)[6], ale stwierdzono jego występowanie także na innych gatunkach grzybów: Gymnopus alkalivirens, łysostopek pospolity (Gymnopus dryophilus), łysostopek bursztynowy (Gymnopus ocior), monetnica maślana (Rhodocollybia butyracea)[4] oraz niektórych gatunkach muchomorów (Amanita) i wodnich (Hygrophorus)[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-09-08] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2016-10-14] (ang.).
- ↑ Krzysztof Bitner, Grzyby jako pasożyty grzybów kapeluszowych, 1953, s. 695–697 (pol.).
- ↑ a b c M. Jing, B. Tolgor, Observation on morphology of Spinellus fusiger, „Journal of Fungal Research”, 6 (1), 2008, s. 4–6.
- ↑ Występowanie Spinellus fusiger na świecie (mapa) [online], Discover Life Maps [dostęp 2016-10-14].
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 94, ISBN 978-83-89648-75-4.
- ↑ Fungicolous fungi”, [w:] W. Gams, P. Diederich, K. Poldmaa, Biodiversity of Fungi: Inventory and Monitoring Methods, Amsterdam: Elsevier Academic Press, 2004, s. 369, ISBN 0-12-509551-1.