Teresa Walewska-Przyjałkowska
| |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Tytuł naukowy |
doktor inżynier |
| Uczelnia | |
| Wydział | |
| Odznaczenia | |
| |
Teresa Maria Barbara Walewska-Przyjałkowska (ur. 10 września 1937[1], zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polska naukowiec i działaczka społeczna, wiceprezes fundacji "Golgota Wschodu", założycielka i prezes Stowarzyszenia Krzewienia Kultu św. Andrzeja Boboli[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jej rodzicami byli Polikarp Konstanty Collona Walewski (1897–1965, inżynier lotnictwa) i Aleksandra, z domu Rosińska (1905–1989)[a][3]. W czasie okupacji niemieckiej i powstania warszawskiego przebywała w Warszawie[4]. Jej mężem był Andrzej Przyjałkowski (zm. 1978)[5].
Teresa Walewska-Przyjałkowska była wieloletnim pracownikiem Wydziału Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej, posiadała stopień naukowy doktora inżyniera i specjalizowała się w automatyce i robotyce przemysłowej[6]. W ramach pracy naukowej opracowywała system komunikacji związany ze sterowaniem na górkach rozrządowych dla pociągów towarowych, w latach 60. jako pierwsza organizowała na swoim wydziale badania nad nimi[7].
Była związana z warszawską parafią św. Andrzeja Boboli w Warszawie-Mokotowie[7]. Na początku lat 90. założyła, a od 1997 była prezesem Stowarzyszenia Krzewienia Kultu św. Andrzeja Boboli; organizowała pielgrzymki jego śladami[7]. Z jej inicjatywy w 2002 roku w sanktuarium św. Andrzeja Boboli przy ul. Rakowieckiej w Warszawie dokonano intronizacji obrazu Matki Bożej Kozielskiej, namalowanego na podstawie płaskorzeźby wykonanej w obozie NKWD w Kozielsku[2]. W 2003 roku obraz ten został poświęcony przez Jana Pawła II[2].
Poprzez działalność w życiu kościelnym poznała ks. Zdzisława Peszkowskiego, wraz z którym działa w ramach fundacji "Golgota Wschodu", była inicjatorką powołania komitetu zabiegającego o zgłoszenie jego kandydatury do pokojowej Nagrody Nobla[7]. W 2006 była szefową komitetu organizacyjnego międzynarodowej konferencji "Prawda, Pamięć, Tożsamość Katynia i Golgoty Wschodu", która odbyła się 28 września 2006 w gmachu Sejmu RP[7]. Po śmierci prezesa fundacji "Golgota Wschodu", ks. Peszkowskiego w 2007, kierowała fundacją lecz z szacunku dla kapelana rodzin katyńskich formalnie nie przyjęła funkcji prezesa i funkcjonowała jako wiceprezes[7]. Organizowała spotkania i konferencje naukowe poświęcone zbrodni katyńskiej[8].
Zginęła 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154 w Smoleńsku[9], udając się wraz z polską delegacją na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej jako przedstawicielka Rodzin Katyńskich[2]. 16 kwietnia została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[10]. 22 kwietnia 2010 po mszy św. w sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Warszawie odbył się jej pogrzeb na stołecznym cmentarzu Powązkowskim[11][12].
18 września 2012 na polecenie Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Warszawie prowadzącej śledztwo w sprawie katastrofy smoleńskiej dokonano ekshumacji zwłok pochowanych w grobie Teresy Walewskiej-Przyjałkowskiej na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[13]. 25 września prokuratura podała, iż ciało Walewskiej-Przyjałkowskiej zostało zamienione z ciałem Anny Walentynowicz i błędnie pochowane w grobie tej ostatniej[14]. 2 października 2012 odbył się ponowny pogrzeb Teresy Walewskiej-Przyjałkowskiej. Po mszy św. w kościele św. Karola Boromeusza[7] jej zwłoki, poprzednio spoczywające na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku-Wrzeszczu, pochowano w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 305-5-17/18)[15][16].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nieprawdziwa jest informacja podawana niekiedy (Grzegorz Miecznikowski, Teresa Walewska-Przyjałkowska (10.09.1937 - 10.04.2010) [online], Gazeta.pl, 8 kwietnia 2011 [dostęp 2013-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-28]., Teresa Walewska-Przyjałkowska [online], Muzeum Historii Polski [dostęp 2013-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-28].), iż ojciec Teresy Walewskiej-Przyjałkowskiej był ofiarą zbrodni katyńskiej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Катастрофа ТУ-154 в Смоленске: список погибших [online], Life.Ru, 10 kwietnia 2010 [dostęp 2010-05-12] [zarchiwizowane z adresu 2010-04-12] (ros.).
- ↑ a b c d Teresa Walewska-Przyjałkowska [online], Interia.pl, 13 kwietnia 2010 [dostęp 2010-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-16].
- ↑ Barbara Karpińska, Teresa Maria Barbara Walewska-Przyjałkowska, [w:] Blog „Panie, przenikasz i znasz mnie (Ps 139)” [online], Onet.pl, 11 kwietnia 2010 [dostęp 2014-02-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-27].
- ↑ Pożegnaliśmy Panią Teresę Walewską-Przyjałkowską [online], Publiczne Gimnazjum w Belsku Dużym [dostęp 2014-02-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-26].
- ↑ Teresa Maria Barbara Walewska-Przyjałkowska 10.09.1937 – 10.04.2010 [online], pomniksmolensk.pl, 2 października 2012 [dostęp 2014-02-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-28].
- ↑ Dr Teresa Walewska-Przyjałkowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-04-28].
- ↑ a b c d e f g Piotr Czartoryski-Sziler, Ten wylot był jej marzeniem [online], Nasz Dziennik, 2 października 2012 [dostęp 2013-12-27].
- ↑ Piotr Czartoryski-Sziler, Walczyła o prawdę o Katyniu [online], Nasz Dziennik, 3 października 2012 [dostęp 2013-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-27].
- ↑ Lista pasażerów i załogi samolotu TU-154 [online], Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, 10 kwietnia 2010 [dostęp 2010-04-28].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 kwietnia 2010 r. o nadaniu orderów M.P. z 2010 r. nr 040, poz. 587
- ↑ 30.04.2010 [online], Golgota Wschodu [dostęp 2013-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-28].
- ↑ Teresa Walewska-Przyjałkowska pochowana na Powązkach [online], rmf24.pl, 22 kwietnia 2010 [dostęp 2010-04-28].
- ↑ Ekshumacje ofiar katastrofy smoleńskiej: Szczątki Walentynowicz i Walewskiej-Przyjałkowskiej w Zakładzie Medycyny Sądowej [online], gazetaprawna.pl, 18 września 2012 [dostęp 2012-09-19].
- ↑ Ciało Walentynowicz zamienione z ciałem innej ofiary katastrofy [online], TVN24.pl, 25 września 2012 [dostęp 2012-09-25].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: POLIKARP KONSTANTY COLONNA WALEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-23].
- ↑ Ostatnie pożegnanie Teresy Walewskiej-Przyjałkowskiej [online], Nasz Dziennik, 2 października 2012 [dostęp 2012-10-03].