Ulica Mikołaja Kopernika w Warszawie
| Śródmieście Północne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica Kopernika przy ul. Tamka | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
600m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°14′09,5″N 21°01′13,4″E/52,235972 21,020389
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Mikołaja Kopernika – ulica w śródmieściu Warszawy.
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
Na całej długości jest ulicą jednojezdniową, o dwóch pasach ruchu. Składa się z trzech odcinków.
- Odcinek południowy od ul. Foksal do ul. Tamka jest jedynym dojazdem w rejon Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina i ul. Foksal.
- Odcinek środkowy, od Tamki do ul. Świętokrzyskiej ma wydzielone pasy dla rowerów i jest częścią ciągu komunikacyjnego łączącego ulicę Świętokrzyską przez Tamkę z mostem Świętokrzyskim. Do czasu rozpoczęcia budowy II linii metra w 2011 stanowił fragment drogi wojewódzkiej nr 719. W 2013 jezdnia na tym odcinku została zwężona, równocześnie wybudowano na nim dwa ronda – na skrzyżowaniach z ul. Tamką i z ul. Świętokrzyską[1].
- Odcinek północny, biegnący obok Warszawskiego Szpitala dla Dzieci. Przedłużeniem ulicy Kopernika na wprost jest ulica Karasia, sama ulica Kopernika skręca na zachód w stronę Krakowskiego Przedmieścia. Na ostatnim odcinku od Karasia do pomnika Kopernika jest jednokierunkowa i wjechać na nią można tylko od ulicy Oboźnej. Od 2006 nie ma drogowego połączenia z Krakowskim Przedmieściem.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
W przeszłości drogi biegnące wzdłuż dzisiejszej ulicy Kopernika nosiły nazwy: Zjawienie, Aleksandria, Wróbla (odcinek od Foksal do Ordynackiej). Połączenie dwóch ostatnich w jedną ulicę i nadanie jej nazwy na cześć Mikołaja Kopernika nastąpiło w 1907[2].
W listopadzie 2012 Rada Warszawy uściśliła brzmienie nazwy ulicy zmieniając ją z Kopernika na Mikołaja Kopernika[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1670 książę Aleksander Zasławski założył jurydykę przy drodze Zjawienie, później od jego imienia nazwaną Aleksandrią. W XVIII wieku stało w okolicy 7 murowanych domów i 12 drewnianych dworków oraz ocalałe z pożaru w 1788 skrzydło pałacu księcia de Nassau. Następnie przy Aleksandrii miał swoją rezydencję i sklepy Seweryn Uruski. W latach 1874–1875 zbudowano w Aleksandrii szpital dla dzieci, który istnieje do dziś.
Po połączeniu dróg w jedną ulicę Kopernika wzniesiono kilka wielopiętrowych kamienic, m.in. w 1911 budynek Centralnego Towarzystwa Rolniczego (obecnie Kopernika 30). W latach 20. XX wieku zbudowano gmach zaprojektowany przez Antoniego Jawornickiego do pełnienia funkcji hotelowych, którego pierwszym gospodarzem stał się Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych (Kopernika 36/40).
W czasie powstania warszawskiego, na odcinku między ulicami Szczyglą i Foksal znajdowała się powstańcza barykada[4]. Zabudowa ulicy została częściowo zniszczona w wyniku bombardowań Luftwaffe 6 września 1944[5].
Po II wojnie światowej przedłużono ulicę Świętokrzyską, łącząc ją z ulicą Kopernika (wcześniej kończyła się przy Nowym Świecie).
Według koncepcji z początku lat 50. XX wieku[6] ulica Kopernika miała stanowić odciążenie Nowego Światu i przejąć ruch w kierunku północnym. W tym celu przewidziano jezdnię między Domem Partii i Muzeum Narodowym, która miała wiaduktem przechodzić nad Alejami Jerozolimskimi i dalej po wyburzeniu domów przy Smolnej i Foksalu przebiegać poszerzoną ulicą Kopernika, dalej po wyburzeniu szpitala dziecięcego dochodzić przy pomniku Kopernika do Krakowskiego Przedmieścia.
Ważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]
- Pomnik Mikołaja Kopernika
- Pałac Staszica
- Kamienica Władysława Marconiego (nr 15)
- Gmach Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, dawniej siedziba CRZZ, a obecnie Centrali Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (nr 36/40)
- Warszawskie Centrum Opieki Medycznej „Kopernik” (d. Warszawski Szpital dla Dzieci)
- Popiersie Tadeusza Mazowieckiego
- Pomnik „Solidarności”
Obiekty nieistniejące[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Krzysztof Śmietana: Za miesiąc Świętokrzyska będzie węższa. warszawa.gazeta.pl, 2013-09-09. [dostęp 2013-10-08].
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 367. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Uchwała N r XLVI/1259/2012 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie nazw niektórych ulic, placów, ronda i skwerów w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego [on-line]. mazowieckie.pl, 21 listopada 2012. s. 2. [dostęp 2013-10-10].
- ↑ Stanisław Komornicki: Na barykadach Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964, s. 244.
- ↑ Włodzimierz Rosłoniec: Grupa „Krybar” Powiśle 1944. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1989, s. 188, 191. ISBN 83-211-1037-1.
- ↑ Wacław Ostrowski, Zespoły zabytkowe a urbanistyka, Warszawa: Arkady, 1980, ISBN 83-213-2973-X, OCLC 830256724.