Wacław Ulass

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wacław Ulass
Ilustracja
starszy sierżant pilot starszy sierżant pilot
Data i miejsce urodzenia

21 sierpnia 1893
Warszawa

Data i miejsce śmierci

23 listopada 1969
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Błękitna Armia
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Fińskie Siły Zbrojne

Formacja

Carskie Siły Powietrzne
Lotnictwo Wojska Polskiego
Armée de l’air
Fińskie Siły Powietrzne
RAF

Jednostki

39 Eskadra Breguetów,
1 pułk lotniczy,
dywizjon 300

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa

Odznaczenia
Polowa Odznaka Pilota
Medal Lotniczy (trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Wacława Ulassa na cmentarzu Bródnowskim

Wacław Ulass (ur. 21 sierpnia 1893 w Warszawie, zm. 23 listopada 1969 tamże[1]) – polski pilot, starszy sierżant Wojska Polskiego. Pilot armii carskiej, błękitnej armii, Wojska Polskiego, uczestnik wojny sowiecko-fińskiej i żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Wojciecha i Antoniny z domu Sławek. Pierwszy kontakt z lotnictwem miał w 1911 roku, kiedy w okolicach Warszawy wykonywał loty ślizgowe na mięśniolocie konstrukcji Leonarda Możdżyńskiego[2]. Został zatrudniony jako kreślarz w biurze konstrukcyjnym Warszawskiego Towarzystwa Lotniczego Awiata, gdzie zapoznał się z samolotami Aviatik i Etrich Taube[3]. W 1912 roku ukończył naukę w warszawskiej Szkole Przemysłowo-Technicznej inż. Jana Dal-Trozzo[4].

Po wybuchu I wojny światowej, na własną prośbę, został skierowany do służby w lotnictwie. Jesienią 1915 roku trafił do Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Kaczi w okolicach Sewastopola, gdzie w 1916 roku uzyskał dyplom pilota wojskowego[5]. Tam 3 maja 1917 roku, jako pierwszy pilot na świecie, wykonał lot odwrócony na samolocie Morane-Saulnier G, pomiędzy latarnią morską Chersonez a środkiem portu sewastopolskiego[6].

W Oficerskiej Szkole Lotniczej służył do lipca 1917 roku. Następnie został przeniesiony do Kronsztadzkiej Eskadry Obrony Piotrogrodu, skąd trafił 18 października do Oddziału Awiatycznego 1 Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego[7]. Po jego rozwiązaniu przedostał się w maju 1918 roku do Francji, gdzie ukończył szkoły lotnicze w Pau, Dijon i Voves. Pracował jako pilot rozprowadzający samoloty z wytwórni do jednostek wojskowych[8][9]. Wstąpił do armii Józefa Hallera, został pilotem 39. Eskadry Breguetów i w jej składzie powrócił do Polski[2]. Został zdemobilizowany z początkiem 1920 roku, nadal pozostał w rezerwie i latał w Eskadrze Ćwiczebnej 1 pułku lotniczego[5].

W latach 20. pracował w Zarządzie Głównym Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, w Departamencie Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji oraz w Zarządzie Miejskim miasta Warszawy. W ZG LOPP był kierownikiem referatu Wystaw Ruchomych, gdzie zajmował się propagowaniem lotnictwa i pracy LOPP[2]. Ponadto w tym czasie związał się z Aeroklubem Warszawskim, w którym latał jako pilot sportowy. We wrześniu 1923 roku na szybowcu Ikub 1a wystartował w I Konkursie Ślizgowców w Białce k. Nowego Targu[10]. Podczas tych zawodów wykonał pierwszy na świecie nocny lot szybowcem trwający 1 min 40 sek[11] i w klasyfikacji ogólnej zajął II miejsce[12] oraz zdobył nagrodę Sztabu Generalnego Wojska Polskiego[13]. W 1925 roku w II Krajowych Zawodach Szybowcowych w Gdyni był jednym z trzech sędziów[13].

W latach 1928–1933 pracował jako zawiadowca portu lotniczego Warszawa-Mokotów oraz odpowiadał za organizację portów lotniczych w Bydgoszczy i Katowicach i reorganizował prace portów lotniczych we Lwowie i w Poznaniu[13]. W maju 1936 roku był w grupie pilotów dokonujących oblotu jedynego polskiego wodnoszybowca MT-1[14]. W lipcu 1935 roku prowadził szybowcowy Ogólnopolski Obóz Przysposobienia Wojskowego na Winnej Górze w Biegonicach[15].

Brał udział w kampanii wrześniowej jako pilot Eskadry Łącznikowej 1. pułku lotniczego; wykonał 11 lotów[16]. 12 września 1939 roku został zestrzelony w okolicach Mińska Mazowieckiego[13]. Następnie, przez Węgry, Jugosławię i Grecję dotarł do Francji[2]. Z uwagi na podeszły wiek nie został zakwalifikowany do latania operacyjnego, dlatego też zgłosił się do służby w lotnictwie Finlandii, w którym służył w Ośrodku Uzupełnień 2 pułku lotniczego (Täydennyslentorykmentti 2, w skrócie T-LentoR 2) w Parola[17]. Po zakończeniu wojny radziecko-fińskiej został zdemobilizowany 31 marca 1940 roku[18][19]. Przez dwa lata przebywał na terenie Szwecji[17] skąd został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymał numer służbowy RAF 703037[20] i został skierowany do służby w dywizjonie 300. Pracował w komisji zajmującej się opieką nad rodzinami pilotów rannych, zaginionych i poległych w lotach bojowych[13].

Został zdemobilizowany i w czerwcu 1947 roku powrócił do Polski[20]. Początkowo pracował w Wojskowym Przedsiębiorstwie Budowlanym, następnie przeszedł do Instytutu Mechaniki Precyzyjnej. W 1958 roku przeszedł na emeryturę[13], ale pozostał czynnym pilotem Aeroklubu Warszawskiego i członkiem Warszawskiego Klubu Seniorów Lotnictwa[2]. W grudniu 1965 roku za swe dokonania został uhonorowany pamiątkową plakietką przyznaną przez Klub Seniorów Lotnictwa APRL[21].

W czasie swej kariery pilota wylatał łącznie 2117 godzin na 32 typach samolotów[13].

Zmarł 23 listopada 1969 roku[22] w Domu Rencisty im. Rodziny Matysiaków w Warszawie, gdzie mieszkał od lutego 1966 roku[13]. Jest pochowany w Warszawie na cmentarzu rzymskokatolickim na Bródnie (kwatera 42K-2-29)[23].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Ulass Wacław. listakrzystka.pl. [dostęp 2019-04-14]. (pol.).
  2. ↑ a b c d e Skrzydlata Polska i 11'1962 ↓, s. 6.
  3. ↑ Januszewski 2019 ↓, s. 476.
  4. ↑ Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 173.
  5. ↑ a b Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 174.
  6. ↑ Skrzydlata Polska i 18'1962 ↓, s. 17.
  7. ↑ Skrzydlata Polska i 3'1966 ↓, s. 9.
  8. ↑ Januszewski 2019 ↓, s. 52.
  9. ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 176.
  10. ↑ Album dziesięciolecia 1930 ↓, s. 235-240.
  11. ↑ Sportowiec i 31'1923 ↓, s. 20-23.
  12. ↑ Glass 1976 ↓, s. 347.
  13. ↑ a b c d e f g h i j k Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 175.
  14. ↑ Skrzydlata Polska i 12'1966 ↓, s. 352-353.
  15. ↑ Kosecki 2004 ↓, s. 119.
  16. ↑ Januszewski 2018 ↓, s. 141.
  17. ↑ a b Młodzianka 2016 ↓, s. 80-93.
  18. ↑ Januszewski 2019 ↓, s. 477.
  19. ↑ Za wolność Finlandii! Udział polskich pilotów w wojnie zimowej. cozahistoria.pl. [dostęp 2019-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-14)]. (pol.).
  20. ↑ a b Krzystek 2012 ↓, s. 545.
  21. ↑ Skrzydlata Polska i 30'1963 ↓, s. 8.
  22. ↑ Wacław Ulass. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2019-05-19]. (pol.).
  23. ↑ Wacław Ulass. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2019-04-14]. (pol.).
  24. ↑ LISTA LAUREATÓW AEROKLUBU WARSZAWSKIEGO. old.aeroklub.waw.pl. [dostęp 2019-05-19]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wacław_Ulass&oldid=71096550”