Wagaicis wagae
| Wagaicis wagae | |||
| (Wańkowicz, 1869) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Wagaicis | ||
| Gatunek |
Wagaicis wagae | ||
| Synonimy | |||
| |||
Wagaicis wagae – gatunek chrząszcza z rodziny czerwikowatych, jedyny z monotypowego rodzaju Wagaicis. Zamieszkuje Europę.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1869 roku przez Jana Wańkowicza pod nazwą Ennearthron wagae. Epitet gatunkowy nadano na cześć Antoniego Wagi[1]. W 1964 roku Gustav Adolf Lohse umieścił go w monotypowym rodzaju Wagaicis[2][3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o zwartej budowy ciele długości od 1,6 do 1,9 mm, lśniącym, ubarwionym brązowo lub czarnobrązowo, z wierzchu nagim, umiarkowanie drobno i niezbyt gęsto punktowanym. Czułki są zbudowane z dziewięciu członów, z których trzy ostatnie formują buławkę. Przedplecze u samca jest prawie tak szerokie jak pokrywy i ma silnie zaokrąglone boczne brzegi, natomiast u samicy jest węższe od pokryw i słabiej po bokach zaokrąglone. Przedpiersie jest szersze niż u Ropalodontus i ma bardzo wąski, ostro-blaszkowaty, w widoku bocznym niemal półkolisty wyrostek międzybiodrowy, całkowicie rozdzielający biodra przedniej pary. Odnóża przedniej pary mają golenie z gęsto upakowanymi na krawędzi zewnętrznej kolcowatymi szczecinkami oraz z zaokrąglonym szczytem[4][5].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad saproksyliczny. Należy do reliktów lasów pierwotnych. Zamieszkuje lasy liściaste o naturalnym lub półnaturalnym charakterze z zachowanym ponadstuletnim drzewostanem, preferując stanowiska o cechach klimatu kontynentalnego. Prowadzi skryty tryb życia[6], bytując w hubach[7][6] o miękkich owocnikach, np. w owocnikach wrośniaka różnobarwnego[6]. Często współwystępuje tam z należącymi do tej samej rodziny czerwikiem żagwiowym, Octotemnus glabriculus czy Sulcacis affinis[7].
Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Francji, Niemiec, Austrii, Finlandii, Litwy, Polski, Czech, Węgier, Rumunii, Chorwacji, Białorusi, Ukrainy oraz europejskiej części Rosji[3][7], gdzie na północ dociera do Karelii, a na południe do Kaukazu[7]. Wszędzie obserwowany jest bardzo rzadko i sporadycznie[4][7]. W Polsce jego rekordy pochodzą z Niziny Mazowieckiej, Puszczy Białowieskiej, Roztocza i Pogórza Przemyskiego[6]. Na „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce” umieszczony został jako gatunek zagrożony wymarciem (EN)[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jan Wańkowicz. Notices entomologiques VI. Descriptions de nouvelles espěces de coléoptéres. „Annales de la Société Entomologique de France”. 4 (9), s. 418–422, 1869.
- ↑ G.A. Lohse. Die in Mitteleuropa vertretene Gattungen der Cisidae. (1. Beitrag zur Kenntnis der mitteleuropâischen Cisidae). „Entomologische Blatter”. 60, s. 116–122, 1964.
- ↑ a b J. Jelínek: Ciidae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 5. Tenebrionoidea. I. Löbl, A. Smetama (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2008, s. 55–62.
- ↑ a b Von Arved Lompe: Gattung: Wagaicis Lohse. [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-02-28].
- ↑ Von Arved Lompe: Familie Ciidae (Cisidae). [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-02-28].
- ↑ a b c d Grzegorz K. Wagner, Paulina Smoleń. Potwierdzenie występowania Wagaicis wagae (Wańkowicz, 1869) (Coleoptera: Ciidae) na Roztoczu. „Wiadomości Entomologiczne”. 41 (4), s. 18–20, 2022. Polskie Towarzystwo Entomologiczne. DOI: 10.5281/zenodo.7344937.
- ↑ a b c d e B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 14. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 3. Warszawa: 1987.
- ↑ Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 88–110. ISBN 83-901236-8-1.