Wilkus (jezioro)
54°08′50″N 21°55′39″E/54,147222 21,927500| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
116,5 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
96,5 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
7400 m |
| Hydrologia | |
| Rzeki zasilające | |
| Rzeki wypływające |
Sapina |
Położenie na mapie gminy Pozezdrze  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu węgorzewskiego  | |
| 54°08′50″N 21°55′39″E/54,147222 21,927500
| |
Wilkus – jezioro w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze[1].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Jezioro leży na Pojezierzu Mazurskim[2], w mezoregionie Wielkich Jezior Mazurskich[3], w dorzeczu Sapina–Węgorapa–Pregoła. Znajduje się około 15 km w kierunku południowo-wschodnim od Węgorzewa, na zachód od osady Wilkus. Do jeziora wpada od wschodu, od strony jeziora Gołdapiwo rzeka Sapina, która wcześniej mija śluzę Przerwanki. Na północnym zachodzie zbiornika znajduje się przewężenie, za którym znajduje się jezioro Brżąs[4].
Dno jest mało urozmaicone. Brzegi na wschodzie są wysokie, na południu i zachodzie niskie. W otoczeniu znajdują się lasy, pola i łąki, miejscami podmokłe[4].
Zgodnie z typologią abiotyczną zbiornik wodny został sklasyfikowany jako jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wypływie zlewni, niestratyfikowane, leżące na obszarze Nizin Wschodniobałtycko-Białoruskich (6b)[5].
Jezioro leży na terenie obwodu rybackiego jeziora Stręgiel w zlewni rzeki Węgorapa – nr 9[6], jego użytkownikiem jest Polski Związek Wędkarski[4]. Znajduje się na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich o łącznej powierzchni 85 527,0 ha[7].
Morfometria[edytuj | edytuj kod]
Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 96,5 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 1,8 m, a maksymalna – 5,5 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 116,5 m n.p.m. Maksymalna długość jeziora to 2160 m, a szerokość 900 m. Długość linii brzegowej wynosi 7400 m[4].
Często jeziora Wilkus i Brżąs traktowane są jako jedno jezioro o nazwie Wilkus. Według takiego założenia zgodnie z danymi Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody wynosi 136,2 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 1,4 m, a maksymalna – 5,6 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 116,5 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 1894,8 tys. m³. Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię tak rozumianego jeziora na mapach w skali 1:50 000 według Państwowego Układu Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 107,5 ha, a wysokość bezwzględna lustra wody – 116,3 m n.p.m.[2]
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
W skład pogłowia występujących ryb wchodzą m.in. szczupak, płoć, sandacz, okoń, leszcz, lin, karaś, jaź i węgorz. Roślinność przybrzeżna to głównie trzcina, występują też stanowiska pałki wąskolistnej. Wśród nierównomiernie rozłożonej roślinności zanurzonej występują m.in. wywłócznik, rogatek i jaskier krążkolistny. Największe skupiska znajdują się w zatoce w zachodniej części akwenu. Można spotkać także następujące gatunki: moczarka, strzałka wodna oraz grążel żółty[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 380, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ a b Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 348, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.
- ↑ Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
- ↑ a b c d e Jerzy Waluga, Henryk Chmielewski, Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 1999 (Przewodniki wędkarskie; 6), ISBN 83-87506-16-8, OCLC 749533945.
- ↑ Ministerstwo Środowiska, Raport dla Obszaru Dorzecza Wisły z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, marzec 2005, s. 118 [dostęp 2017-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
- ↑ Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie: Obwieszczenie nr 3/2016 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 30 września 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia w sprawie ustanowienia obwodów rybackich na publicznych śródlądowych wodach powierzchniowych płynących. edziennik.mazowieckie.pl, 30 września 2016. [dostęp 2020-02-10].
- ↑ Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego: Uchwała Nr XXII/430/12 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.. bip.warmia.mazury.pl, 27 listopada 2012. [dostęp 2017-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 kwietnia 2017)].