Wodnicha gładka
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
wodnicha gładka |
| Nazwa systematyczna | |
| Hygrophorus penarius Fr. Anteckn. Sver. Ätl. Svamp.: 45 (1836) | |
Wodnicha gładka (Hygrophorus penarius Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Limacium penarium (Fr.) Wünsche 1877
Nazwę polską nadała w 1997 r. Barbara Gumińska, Stanisław Domański w 1955 r. opisywał ten gatunek pod nazwą oślaz suchy[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 6–13 cm, za młodu półkulisty z podwiniętym brzegiem, później łukowaty, w końcu rozpostarty z tępym i szerokim garbem. Początkowo mają powierzchnię białą lub z odcieniem kości słoniowej, potem kremową z ochrowo-pomarańczowym odcieniem, na starość znów stają się białe lub śmietankowe[4].
Zbiegające, rzadkie, grube, początkowo białe, potem kremowożółte[4].
Gruby, pełny, walcowaty, pod kapeluszem nieco grubszy, podstawa zaostrzona, powierzchnia gładka, sucha, o barwie od białej do kremowej[4].
Gruby, zwarty, o niewyraźnym zapachu i przyjemnym smaku[4].
- Cechy mikroskopijne
Wysyp zarodników biały. Zarodniki owalne, eliptyczne lub jajowate 6–9 × 4–5,5 μm z jedną gutulą i dużym dzióbkiem. Podstawki 40–55 × 7–9 μm, półmaczugowate, 4-zarodnikowe, czasami 2- zarodnikowe, o rozmiarach 40–100 × 2–5 μm[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Wodnicha gładka występuje głównie w Europie, poza nią znana jest tylko w Kolumbii Brytyjskiej (Kanada) i jednym miejscu w Australii[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. notowana na pięciu stanowiskach. Jej rozprzestrzenienie i stopień zagrożenia w Polsce nie są znane. Wymieniona jest na liście gatunków zagrożonych w Anglii, Estonii i Norwegii[3].
Siedlisko: w lasach liściastych, w cieplejszych buczynach i grądach na nizinach i terenach pagórkowatych. Owocniki pojawiają się wiosną i jesienią[4].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Najbardziej podobna jest wodnicha biała (Hygrophorus eburneus). Jest cała biała lub w kolorze kości słoniowej, bez kremowych i ochrowych odcieni, ponadto ma śluzowaty trzon. Gąska gołębia (Tricholoma columbetta) odróżnia się białymi i niezbiegającymi blaszkami, oraz jedwabiście włóknistym kapeluszem[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2019-02-25].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2019-02-25].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e B. Gumińska, Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae), Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki, 1997, ISBN 83-7052-949-6
- ↑ Hygrophorus penarius [online] [dostęp 2019-02-25].
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-02-25].
- ↑ Pavol Škubla Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1