Zekkai Chūshin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zekkai Chūshin
絶海中津
Ilustracja
Mistrz zen Zekkai Chūshin
Data i miejsce urodzenia

1336
prefektura Kōchi

Data śmierci

1405

Szkoła

rinzai

Linia przekazu
Dharmy zen

Po’an Zuxian

Nauczyciel

Musō Soseki

Następca

Ishō Tokugan

Zakon

zen

Zekkai Chūshin (ur. 9 grudnia 1336, zm. 3 maja 1405; jap. 絶海中津) – japoński mistrz zen szkoły rinzai, uczeń Musō Sosekiego, poeta, kaligraf i czołowa postać ruchu gozan.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rejonu w prefekturze Kōchi na wyspie Sikoku. Jeszcze jako chłopiec udał się do Kioto, gdzie dokonał ceremonii tonsurowej (postrzyżyn) w klasztorze Tenryū w wieku 14 lat. Asystował przy opiece na chorym mistrzem Musō Sosekim przez cały rok aż do jego śmierci. Jako nowicjusz pilnie przykładał się do praktyki zazen i osiągnął pewne doświadczenie oświecenia. Po trzech latach, w 1353 roku, został wysłany do Kennin-ji, którego opatem był wówczas Ryūzan Tokken (1284-1368?). Jego codzienną praktyką kierował uczeń mistrza Musō - Gidō Shūshin (1325-1388). Od obu swoich nauczycieli otrzymał podstawy stylu geju szkoły Gulina Qingmao (1262-1316). W 1364 Ryūzan został opatem najbardziej prestiżowego klasztoru zen - Nanzen-ji, ale przez dziesięć lat, które Zekkai spędził w Kennin-ji, poznał najwybitniejsze osobowości zenu tych czasów[1].

Marzeniem Zekkeia była podróż do Chin, co zrealizował w latach 1368-1378. W jakiś czas po przybyciu do tego kraju znalazł przyjaźnie nastawionego nauczyciela, którym został Jitan Zongle, uczeń znanego mnicha-poety Xiaoyina Daxina. Literacki styl praktyki był dla Zekkeia czymś zupełnie nowym. Głównie inspirowany przez Xiaoyina ruch literacki przenosił tradycje okresu Song do okresu Yuan[a]. Był wyzwolony z chanistycznych i buddyjskich sposobów ekspresji i był de facto nowym zupełnie zsekularyzowanym stylem. Zekkai był zainteresowany tym nowym sposobem wyrazu i starał się o praktyczne jego zastosowanie. W ciągu dziesięcioletniego pobytu w Chinach odwiedził wiele klasztorów, w których uczniowie Xiaoyina doskonalili formę literacką ich mistrza[1].

Po powrocie do Japonii spotkał się w Kioto ze swoim przyjacielem Gidō Shūshinem. Przy jego pomocy został wyznaczony na opata klasztoru Erin w Kai w prefekturze Yamanashi. Przebywał tam przez trzy lata, ale w końcu musiał ustąpić przed ponagleniami ze strony sioguna Yoshimitsu i powrócił do Kioto. Siogun zaoferował mu liczne wysokie urzędy, jednak z powodu nieporozumień, Zekkai został wygnany z Kioto w 1384 roku. W dwa lata później siogun zreflektował się i zezwolił na powrót do Kioto. W latach 1386-1391 Zekkai był opatem Tōji-ji. W 1388 roku zmarł Gidō i Zekkai stał się ostatnim żyjącym uczniem Musō i uznanym liderem ruchu gozan[2].

W roku 1392 Zekkai został opatem Shōkoku-ji, do którego należał mały klasztor Rokuon-in, będący tradycyjnie już siedzibą urzędu sōroku[b]. Po śmierci mnicha Shun’oku Myōha (także ucznia Musō), szefa tego urzędu, stanowisko to objął Zekkai. Dwukrotnie rezygnował ze stanowiska opata, ale Yoshimitsu natychmiast kazał mu powrócić na nie. Gdy w 1394 klasztor ten uległ pożarowi, Zekkai po raz trzeci został jego opatem i przyczynił się do jego odbudowy. Zasadniczo cieszył się opieką sioguna, który także umieścił Shōkoku-ji na czele listy "pięciu klasztorów", nad Tenryū-ji[2].

Mistrz zen Zekkai Chūshin zmarł w 1405 roku.

Rola Zekkaia w ruchu gozan[edytuj | edytuj kod]

Jego rola w ruchu gozan leży głównie w decydującym wpływie jaki miał na rozwój literacki ruchu. Zmienił on styl przewodniczenia ruchowi przez Gidō Shūshina, co musiało go dotknąć, jednak ich przyjaźń zwyciężyła i nigdy nie doszło do zatargu. Do bezkonfliktowo przeprowadzonych zmian przyczyniło się łagodne, pokojowe nastawienie Gidō jak i pełen szacunek dla niego ze strony młodszego Zekkaia.

Podczas gdy Musō pozostał całkowicie japoński, to jego uczniowie, a zwłaszcza Gidō i Zekkai, poddali się w wielkim stopniu wpływom chińskim. Dotyczy do zwłaszcza Zekkaia, który całkowicie poświęcił się jako prawdziwy poeta nowemu poetyckiemu stylowi stworzonemu przez Xiaoyina i którego nauczył się od jego ucznia – Jitana. Jego twórczość była całkowicie chińska i doskonale pasowała do chińskiego charakteru dworu sioguna Yoshimitsu[3].

Pustka spadła na ziemię
Gwiazdy płonące spadają za żelazną górą
Kręcąc salta, upadam obok gwiazd palących pustkę

Prace literackie[edytuj | edytuj kod]

  • Zbiór Zekkai Osho
  • Shoken-shu

Linia przekazu Dharmy zen[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza liczba oznacza liczbę pokoleń od Pierwszego Patriarchy chan w Indiach Mahakaśjapy.

Druga liczba oznacza liczbę pokoleń od Pierwszego Patriarchy chan w Chinach Bodhidharmy.

Trzecia liczba oznacza początek nowej linii przekazu w innym kraju.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Do ruchu należał także mistrz chan Yishan Yining, który przeniósł te idee do Japonii
  2. ↑ Urząd ustanowiony przez Yoshimitsu na wzór chiński (chiń. senglu), który posiadał pełną jurysdykcję nad mnichami i klasztorami należącymi do systemu gozan

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: a History. Japan. Str. 173
  2. ↑ a b Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: a History. Japan. Str. 174
  3. ↑ Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: a History. Japan. Str. 144

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Heinrich Dumoulin: Zen Buddhism: A History. Japan''. Nowy Jork: Macmillan Publishing Company, 1988, s. 509. ISBN 0-02-908250-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zekkai_Chūshin&oldid=72220961”