Zlata Filipović

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zlata Filipović
Data i miejsce urodzenia

3 grudnia 1980
Sarajewo

Narodowość

bośniacka

Dziedzina sztuki

literatura, film dokumentalny

Ważne dzieła

Dziennik Zlaty, Najdalej (film dokumentalny)

Nagrody

Emmy (2018)

Zlata Filipović (ur. 3 grudnia 1980 w Sarajewie) – pisarka i producentka filmów dokumentalnych. W czasie wojny w Bośni i Hercegowinie prowadziła dziennik, który został wydany i przetłumaczony na trzydzieści sześć języków[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Dorastała w rodzinie klasy średniej jako dziecko adwokata i chemiczki. W latach 1991–1993, mieszkając w Sarajewie, prowadziła dziennik opisujący przeżycia wojenne. Przez niektórych jest nazywana bośniacką Anne Frank[2]. Filipović oraz jej rodzina przeżyli wojnę i uciekli do Paryża, gdzie mieszkali przez rok. Filipović uczęszczała do szkoły Dublinie (St. Andrew’s College), jest absolwentką Uniwersytetu Oksfordzkiego w zakresie nauk humanistycznych[2]. Od 2016 roku mieszka w Dublinie, gdzie zajmuje się produkcją filmów dokumentalnych. W 2011 roku wyprodukowała krótkometrażowy film Stand Up! przeciwko dręczeniu w szkołach na tle homofobicznym. Film na YouTube obejrzano ponad 1,8 million razy[3]. Współpracowała z Amnesty International, jest założycielką NYPAW (Network of Young People Affected by War)[4]. Wielokrotnie publicznie zabierała głos w sprawie udziału dzieci w konfliktach zbrojnych.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Dziennik Filpović został wydany w 1993 roku. W Polsce ukazał się jako Dziennik Zlaty[5]. Pisarka opisuje w nim życie w bombardowanym mieście, niedobory żywności oraz koniec szczęśliwego dzieciństwa. Czytelnicy śledzą jej transformację z bystrej dziewczynki w osobę, której cały świat został zniszczony przez okrucieństwo wojny[2]. W 1992 roku Zlata dała pamiętnik swojemu nauczycielowi, który przekazał go do małego wydawnictwa w Sarajewie[2]. Po publikacji wzbudził zainteresowanie na całym świecie. Filipović napisała także przedmowę do The Freedom Writers Diary oraz współredagowała Stolen Voices: Young People’s War Diaries, From World War I to Iraq[6].

Od 2011 roku zajmuje się także produkcją filmową. Jej dorobek obejmuje filmy dokumentalne i krótkometrażowe[7]. W 2016 roku była nominowana do IFTA (Irish Film and Television Awards) za The Story of Yes na temat wprowadzenia równości małżeńskiej w Irlandii. W 2018 roku otrzymała nagrodę Emmy za The Furthest (Najdalej), który przedstawia historię Programu Voyager[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Zlata Filipovic | Penguin Random House [online], PenguinRandomhouse.com [dostęp 2019-03-05] (ang.).
  2. a b c d Paul R. Bartrop, Bosnian Genocide: The Essential Reference Guide: The Essential Reference Guide, ABC-CLIO, 18 stycznia 2016, ISBN 978-1-4408-3869-9 [dostęp 2019-03-05] (ang.).
  3. Stand Up! - Don’t Stand for Homophobic Bullying. BeLonG To Youth Services 2011-04-01. [dostęp 2019-03-05].
  4. Young conflict survivors launch network for children caught in war [online], UNICEF [dostęp 2019-03-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-06].
  5. Dziennik Zlaty [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2019-03-05] (pol.).
  6. Zlata Filipović [online], www.goodreads.com [dostęp 2019-03-05].
  7. Zlata Filipovic [online], IMDb [dostęp 2019-03-05].
  8. Irish produced feature wins News and Documentary Emmy [online], 2 października 2018 [dostęp 2019-03-05] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]