Zwojek skręcony
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zwojek skręcony |
| Nazwa systematyczna | |
| Barbula convoluta Hedw. Sp. Musc. Frond. 120 1801.[3] | |
Zwojek skręcony (Barbula convoluta Hedw.) – gatunek mchu należący do rodziny płoniwowatych (Pottiaceae Schimp.). W Polsce podawany np. z województwa śląskiego[4], pasma Gorców[5] i Bieszczadów[6]. Występuje powszechnie w Brytanii[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Gametofit
- Formuje jasne lub ciemne żółtozielone poduszki lub gęste darnie. Łodyżki przeważnie długości 0,5–2 cm, sporadycznie dorastają do 2,5 cm. Listki rozpostarte, skręcone w stanie suchym, przeważnie krótsze niż 1,5 mm, podłużne, ze zwężającym się wierzchołkiem. Żebro pojedyncze, kończy się wraz z wierzchołkiem lub lekko wystaje. Brzegi blaszki mogą być zawinięte do dołu lub falowane[7].
- Sporofit
- Puszki osadzone na żółtych setach pojawiają się licznie. Listki rosnące bezpośrednio przy secie owijają się wokół niej[7].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Rośliny kilkuletnie, dwupienne. Rozmnaża się także wegetatywnie przy pomocy rozmnóżek. Na obszarze Bieszczadów nie obserwowano sporogonów[6].
Gatunek światłolubny, kserofilny, neutrofilny. Rośnie na glebie, w zbiorowiskach ruderalnych[6], na zakłóconych otwartych siedliskach takich jak ścieżki, ogrody, pola i mury[7].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Synonimy[3]: Barbula closteri Austin, Barbula commutata Jur., Barbula sulcata Geh., Streblotrichum convolutum (Hedw.) P. Beauv.
Odmiany według The Plant List[3]:
- Barbula convoluta var. eustegia (Cardot & Thér.) R.H. Zander
Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek został wpisany w 2011 r. na czerwoną listę mchów województwa śląskiego z kategorią zagrożenia „LC” (najmniejszej troski). W Czechach w 2005 r. również nadano mu kategorię „LC”[4].
Stanowiska tego gatunku występują na obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2017-03-09] (ang.).
- ↑ a b c Barbula convoluta. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ a b Adam Stebel, Barbara Fojcik, Henryk Klama, Jan Żarnowiec. Czerwona lista mszaków województwa śląskiego - The Red List of Threatened Bryophytes of Silesian Voivodship. „Czerwone listy wybranych grup grzybów i roślin województwa śląskiego”. 2, 2012. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. ISSN 1427-9142. [dostęp 2017-03-19]. (pol.).
- ↑ Adam Stebel, Paweł Czarnota. Wykaz mchów pasma Gorców w polskich Karpatach Zachodnich. List of mosses of the Gorce range in the Polish Western Carpathians. „Ochrona Beskidów Zachodnich”. 4, s. 7–25, 2012.
- ↑ a b c d Jan Żarnowiec, Adam Stebel: Mchy polskich Bieszczadów Zachodnich i Bieszczadzkiego Parku Narodowego - stan poznania, ekologia, zagrożenia. Wyd. I. Ustrzyki Dolne, Bielsko-Biała: Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Dolnych, Instytut Ochrony i Inżynierii Środowiska Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, 2014, seria: Monografie Bieszczadzkie. Tom XVI. ISBN 978-83-88505-49-2.
- ↑ a b c d Barbula convoluta. W: Mosses and Liverworts of Britain and Ireland - a field guide. Ian Atherton, Sam Bosanquet, Mark Lawley (red.). Wyd. I. British Bryological Society, 2010, s. 454. ISBN 978-0-9561310-1-0. [dostęp 2017-03-20]. (ang.).