Żabcze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Artykuł

50°32′32″N 24°0′28″E

- błąd

39 m

WD

50°36'N, 24°2'E

- błąd

19684 m

Odległość

3 m

Żabcze
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

hrubieszowski

Gmina

Dołhobyczów

Liczba ludności (2021)

208[1][2]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-540[3]

Tablice rejestracyjne

LHR

SIMC

0887138[4]

Położenie na mapie gminy Dołhobyczów
Mapa konturowa gminy Dołhobyczów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Żabcze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Żabcze”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Żabcze”
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego
Mapa konturowa powiatu hrubieszowskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Żabcze”
Ziemia50°32′32″N 24°00′28″E/50,542222 24,007778

Żabcze – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Dołhobyczów[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego. Wieś stanowi sołectwo gminy Dołhobyczów[6].

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Żabcze położone jest w południowo-wschodniej części województwa lubelskiego w sąsiedztwie z Ukrainą. Wieś o charakterze rolniczym i zabudowie zagrodowej. Żabcze to siódma co do wielkości miejscowość gminy Dołhobyczów. Od Hrubieszowa oddalone jest o 37,2 km, od Zamościa 72,9 km, od Lublina 159 km, od Warszawy 334 km. Najbliższe przejście graniczne znajduje się w Dołhobyczowie i oddalone jest o 7,8 km.[7]

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku liczba ludności we wsi Żabcze to 224 z czego 51,8% mieszkańców stanowią kobiety, a 48,2% ludności to mężczyźni[8]. Miejscowość zamieszkuje 3,8% mieszkańców gminy. W latach 1998-2011 liczba mieszkańców zmalała o 27,0%. 57,1% mieszkańców wsi Żabcze jest w wieku produkcyjnym, 17,9% w wieku przedprodukcyjnym, a 25,0% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym.[9]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś tenuty poturzyńskiej w XVIII wieku[10]. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1895, Żabcze, wieś w powiecie tomaszowskim, gminie Poturzyn, parafii Oszczów, około pół mili oddalone od Poturzyna. Wieś leży na dwu stokach gór ku sobie zwróconych, mając w dole łąki i ogrody. Żabcze posiadały około 1895 roku 60 domów i 379 mieszkańców w tym 20 wyznania rzymskokatolickiego, 650 mórg roli ornej 45 mórg łąk, 63 mórg lasu. Ludność trudni się rolnictwem. Cerkiew filialna parafii Poturzyn, zbudowana z drzewa, kiedy erygowana nie wiadomo. Folwark Żabcze należał do dóbr poturzyńskich i posiadał 351 mórg roli, 45 mórg łąk, 97 mórg łasu[11].

W 1492 r. wieś należała jako dzierżawa do Mikołaja Rogali z Wereszyna, zaś w XVI-XVIII stuleciu należała już do starostwa bełskiego. Według lustracji z 1564/65 r. na 5 łanach (84 ha) gruntów było 13 kmieci, karczmarz. Dochód z wsi wynosił 76 zł 6 gr. W XVIII w. wieś częściowo znajdowała się w posiadaniu Rulikowskich. W poł. XIX w. należała do Wojciechowskich. Według spisu z roku 1827 było tu 42 domów 264 mieszkańców. W 1880 r. wieś liczyła 60 domów i 379 mieszkańców; zaś wg spisu ludności z r.1921 - 81 domów oraz 527 mieszkańców, w tym 23 Żydów i 453 Ukraińców.[12] Majątek ziemski w 1930 r. liczył 291 ha, należał do Józefa Rulikowskiego.[13] W 1938 r. w ramach akcji repolonizacyjnej zburzono cerkiew w Żabczu.[14] W marcu 1944 r. w Żabczu dochodziło do ataków ukraińskich nacjonalistów, w czasie jednego z ataków zginęło 30 ludzi.[15]

Prawdopodobnie równocześnie z budową cerkwi (przełom XVII i XVIII w.) założono cmentarz grzebalny w kształcie czworoboku o powierzchni 0,35 ha. Cmentarz ten funkcjonował do końca II wojny światowej. W czasie budowy drogi w latach siedemdziesiątych XX w. został częściowo uszkodzony.[16]

Ludzie związani z Żabczem[edytuj | edytuj kod]

Urodził się tu Jan Leonowicz, ps. „Burta” (ur. 15 stycznia 1912, zm. 9 lutego 1951 w Nowinach) – członek SZP-ZWZ-AK, działacz WiN, dowódca oddziału partyzanckiego na Lubelszczyźnie.

W Żabczu mieszkali rodzice[17] Bolesława Prusa (Aleksandra Głowackiego) – polskiego literata, autora powieści "Lalka". Ojciec pisarza pracował w majątku Woyciechowskich jako oficjalista.[12][18][19][20]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wieś Żabcze w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2023-02-03] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-03].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1617 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-11-18]. 
  6. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Dołhobyczów. Urząd Gminy Dołhobyczów. [dostęp 2016-01-07].
  7. ↑ Opracowano na podstawie Google Maps
  8. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. ↑ Wieś Żabcze w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2019-07-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  10. ↑ Wiesław Bondyra, Własność ziemska w województwie bełskim w czasach saskich, Lublin 2015, s. 41.
  11. ↑ Żabcze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 709.
  12. ↑ a b Wiesław Bondyra, Słownik historyczny miejscowości województwa zamojskiego, Lublin - Zamość 1993 [1]
  13. ↑ Mapa majątków ziemskich na Lubelszczyźnie
  14. ↑ Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i południowym Podlasiu [2]
  15. ↑ Kalendarz Pamięci Ludobójstwa na Kresach - MARZEC
  16. ↑ Serwis Nekropole
  17. ↑ Dom Bolesława Prusa [w] Tygodnik Zamojski nr 27/2011
  18. ↑ Informacje ze strony gminy Dołhobyczów
  19. ↑ Prus. Śledztwo biograficzne [w] Uważam Rze. Historia, nr 8/2017
  20. ↑ Związki Bolesława Prusa z Wożuczynem [w] „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, nr 4/2012, s. 89 -92. [3]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Zdjęcia Żabcza w serwisie eholiday [4]
  • Akta gruntowe tyczące się cerkwi parafialnych. Dekanat tyszowiecki, Parafia Poturzyn, filie: Żabcze i Witków [5]
  • Cegły dworku w Żabczu, zbiory muzeum w Hrubieszowie [6]
  • Zdjęcia zburzonej cerkwi w Żabczu [7]
Gmina Dołhobyczów
Wsie
Kolonie
Osady
Osady wsi
  • Gołębie
  • Kościaszyn
Inne miejscowości

POL gmina Dołhobyczów COA.png

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Żabcze&oldid=69592759”