Żelazno (powiat kościański)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żelazno
wieś
Ilustracja
Fragment wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

kościański

Gmina

Krzywiń

Liczba ludności (2011)

320[2]

Strefa numeracyjna

65

Kod pocztowy

64-010[3]

Tablice rejestracyjne

PKS

SIMC

0372865

Położenie na mapie gminy Krzywiń
Mapa konturowa gminy Krzywiń, na dole znajduje się punkt z opisem „Żelazno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Żelazno”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Żelazno”
Położenie na mapie powiatu kościańskiego
Mapa konturowa powiatu kościańskiego, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Żelazno”
Ziemia51°56′07″N 16°53′18″E/51,935278 16,888333[1]

Żelaznowieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Krzywiń[4].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość leży nad jeziorem Żelazno, o pow. 28 ha[5][6]. Na południe od wsi przepływa Kanał Obry[6].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Część wsi nad jeziorem

Żelazno było wzmiankowane w 1392, kiedy to Tomasz, opat lubiński nadał je braciom Janowi Roszen i Zbilutowi[7].

Wieś duchowna, własność opata benedyktynów w Lubiniu pod koniec XVI wieku leżała w powiecie kościańskim województwa poznańskiego[8].

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Żelazno należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej[9]. Żelazno należało do okręgu krzywińskiego tego powiatu i stanowiło odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas (1846) Petri[9]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Żelazno liczyło 254 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 30 dymów (domostw)[9].

Pod koniec XIX wieku w miejscowości była szkoła katolicka[7]. Wieś gospodarska liczyła wtedy 80 domostw i 449 mieszkańców, a wieś dworska 7 domostw i 95 mieszkańców[7].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa leszczyńskiego. W 2011 w Żelaźnie mieszkało 320 osób[2].

Dwór z przełomu XIX i XX wieku został przekształcony w sklep[5].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163553
  2. a b woj. wielkopolskie >> pow. kościański >> gmina Krzywiń. Wszystkie dane dla miejscowości Żelazno. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-06-11].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1644 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 2613, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-06-11]. 
  5. a b Paweł Anders: Pojezierze Leszczyńskie. Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1985, s. 60. ISBN 83-7005-010-7. (pol.).
  6. a b Jan Maj, Marek Aleksandrzak: Leszno: mapa topograficzna Polski. Wersja turystyczna. Wyd. 2. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 2011. ISBN 83-7135-149-6.
  7. a b c Żelazno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 764.
  8. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 246.
  9. a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 216.