Adam Bilczewski
| |
| Data i miejsce urodzenia |
3 lutego 1934 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
27 września 1987 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
taternik, himalaista, pisarz |
| Edukacja |
dr nauk technicznych, ceramik |
| Alma Mater |
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie |
| Małżeństwo |
Helena Maly-Bilczewska |
| Odznaczenia | |
| |
Bilczewski Adam (ur. 3 lutego 1934 w Kętach, zm. 27 września 1987 w Murzasichlu) – polski taternik, himalaista, pisarz górski[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył studia w AGH w Krakowie, gdzie w 1956 roku otrzymał dyplom magistra inżyniera ceramika. Po studiach podjął pracę w Centralnym Inspektoracie Standaryzacji przy MHZ w Gliwicach, w którym pracował przez dziesięć lat. Następnie był zatrudniony na stanowisku adiunkta w Centralnym Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Przemysłu Izolacji Budowlanej „Izola”. Podczas pracy tam uzyskał doktorat. Opublikował kilkanaście artykułów w czasopismach naukowo-technicznych. Brał czynny udział w pracach Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Budowlanego. Był współautorem wielojęzycznego słownika pojęć z jego dziedziny[2].
W 1977 r. był hospitalizowany z powodu stanu przedzawałowego. Lekarze nie wróżyli mu powrotu w wysokie góry, ale dzięki sile woli i intensywnej rehabilitacji w 1979 r. stanął na szczycie Lhotse. W 1980 r. został członkiem Zarządu Polskiego Związku Alpinizmu, przewodniczącym jego Komisji Sportowej, a w ciągu ostatniej kadencji wiceprezesem[3]. W 1987 r. postanowił poświęcić się pracy literackiej i szkoleniowej. W ostatnich latach życia serce ponownie zaczęło sprawiać kłopot. Przyjmował lekarstwa, ale nie zmniejszał liczby funkcji i spraw, w które był zaangażowany. Podjął decyzję rezygnacji z pracy inżynierskiej i objęcia funkcji szefa Centralnego Ośrodka Szkolenia ,,Betlejemka” na Hali Gąsienicowej. Wkrótce potem w Murzasichlu podczas jazdy poczuł się źle, zatrzymał się, zostawił motocykl na poboczu drogi i usiadł w przydrożnym rowie, gdzie zmarł.
Jego odejście zauważono w świecie, a pożegnania zamieściły czołowe czasopisma górskie, wśród nich angielskie ,,Mountain” (nr 118) i japońskie ,,Iwa to Yuki” (nr 125). Spoczął na gliwickim Cmentarzu Lipowym, odprowadzany przez przeszło tysiąc przyjaciół, kolegów i znajomych[4].
Aktywności wysokogórskie[5]
[edytuj | edytuj kod]
Do śląskiego środowiska taternickiego, wprowadził go w 1952 r. starszy o dwa lata brat Jacek. W 1956 r. ukończył kurs instruktorski. W latach 1952–1959 wspinał się w Tatrach, przeszedł m.in.: wschodnie ściany Kościelca i Mięguszowieckiego Szczytu, drogi Łapińskiego i Paszuchy na Mnichu, Kazalnicy Mięguszowieckiej i Galerii Gankowej. Zimą przeszedł pn. ścianę Mięguszowieckiego Szczytu i grań Morskiego Oka[6]. W latach sześćdziesiątych XX w. ze względów rodzinnych i pracy naukowej zrezygnował z intensywnej wspinaczki. W latach siedemdziesiątych powrócił do zdobywania szczytów. Od 1972 roku był prezesem Koła Gliwickiego Klubu Wysokogórskiego[7]. W 1971 r. wziął udział w wyprawie w Andy Peruwiańskie, w 1974 r. był zastępcą kierownika wyprawy w subarktyczne góry Alaski i Kanady. Organizował i prowadził trzy zwycięskie ekspedycje na ośmiotysięczniki himalajskie: w 1979 r. na Lhotse północno-zachodnią ścianą, w 1982 r. na Makalu pierwsze wejście lewym żebrem zachodniej ściany o trudnościach i wreszcie – w zimie 1984-85 na Dhaulagiri, drugie wejście zimowe a pierwsze podczas zimy kalendarzowej (na szczyt weszli wtedy Andrzej Czok i Jerzy Kukuczka)[8].
Działalność literacka[9]
[edytuj | edytuj kod]Tworzywo jego książek stanowią przeżycia górskie. Ich karty wypełniają nie techniczne relacje, ale ludzie, koledzy z wyjazdów i wypraw, których rozwój akcji górskich przenosi w sytuacje często pełne dramatyzmu, a czasem banalne i śmieszne. Jego bohaterowie, to nie alpiniści-nadludzie, lecz zwykli zjadacze chleba, których pasje górskie zmuszają czasami do heroicznych zachowań i ekstremalnych wysiłków. Był jednym z pięciu autorów książki W górach Alaski i Kanady[10], w której jego teksty zajmują około połowy objętości książki. W 1983 r. wydał książkę Lhotse czwarta góra Ziemi[11], a w 1987 r. książkę Alpiniści[12], w której pokazał wielu kolegów-wspinaczy, w chwilach gdy znajdowali się na krawędzi życia.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bilczewski Adam [online], z-ne.pl [dostęp 2021-02-07].
- ↑ Adam Bilczewski, Irena Gajdzik, Małgorzata Przewłocka, 6-języczny wykaz wyrażeń branżowych stosowanych w przemyśle izolacji budowlanej: [polsko-rosyjsko-angielsko-francusko-niemiecko-szwedzki], Katowice: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce, 1981, OCLC 1150536023.
- ↑ Janusz Kurczab, Polskie Himalaje. Cz. 2, Lodowi wojownicy, Warszawa: Agora, 2008, ISBN 978-83-7552-379-9, OCLC 297839500.
- ↑ Zdzisław Kirkin-Dziędzielewicz, Janusz Skorek, Adam Bilczewski, „Taternik”, 64 (1(264)), 1988, ISSN 0137-8155.
- ↑ Małgorzata Kiełkowska, Jan Kiełkowski, Eduardo Díaz Guedeney, Wielka encyklopedia gór i alpinizmu. T. 6, Ludzie gór, Katowice: Wydawnictwo "Stapis", 2013, ISBN 978-83-61050-89-6, OCLC 860567948.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 1995, ISBN 83-7104-009-1, OCLC 35208429.
- ↑ Klub Wysokogórski [online], kwgl.org [dostęp 2021-02-07].
- ↑ Władysław Borowiec i inni, Taternicy byli i są wśród nas: biogramy ludzi gór, powiązanych z AGH, Kraków: Wydawnictwa AGH, 2018, ISBN 978-83-66016-00-2, OCLC 1034648648.
- ↑ Adam Bilczewski [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-02-07].
- ↑ Adam Bilczewski i inni, W górach Alaski i Kanady, Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 1977.
- ↑ Adam Bilczewski, Lhotse czwarta góra ziemi, Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1982.
- ↑ Adam Bilczewski, Alpiniści, Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, ISBN 83-03-01941-4, OCLC 18300538.