Alf Torp

Alf Torp

Data i miejsce urodzenia	27 września 1853 Stryn
Data i miejsce śmierci	26 września 1916 Kristiania
Zawód, zajęcie	językoznawca
Odznaczenia

Alf Torp (ur. 27 września 1853 w Strynie, zm. 26 września 1916 w Kristianii) – norweski językoznawca, profesor sanskrytu i językoznawstwa porównawczego na uniwersytecie w Kristianii (1894–1916).

Zajmował się historią języków indoeuropejskich i nordyckich oraz interpretacją inskrypcji w językach wymarłych, takich jak etruski, frygijski, hetycki czy licyjski. Współpracował z Hjalmarem Falkiem (1859–1928), z którym m.in. opracował słownik etymologiczny języka norweskiego i duńskiego, wydany w latach 1903–1906.

Życiorys

Alf Torp urodził się 27 września 1853 roku w Strynie . W 1871 roku rozpoczął naukę w szkole katedralnej w Bergen (Bergen Katedralskole) . W 1877 roku złożył egzamin nauczycielski z lingwistyki i historii, uzyskując tytuł candidatus philologiæ . Był uczniem Sophusa Bugge (1833–1907).

W latach 1878–1880 studiował w Lipsku u Ernsta Windischa (1844–1918) i Georga Curtiusa (1820–1885), który specjalizował się w badaniach porównawczych, ale nie zaliczał się do szkoły młodogramatyków . W przeciwieństwie do Curtisa Torp przejął elementy metod młodogramatyków . W 1880 roku uzyskał tytuł doktora na podstawie pracy Die Flexion des Pali in ihrem Verhältnis zum Sanskrit, porównującej wzorce fleksyjne języka pali i sanskrytu . W latach 1880–1882 pracował jako nauczyciel w szkołach w Kristianii . W 1882 roku objął stanowisko adiunkta na uniwersytecie w Kristianii, a od 1883 roku prowadził wykłady ze studentami . W 1888 roku rozpoczął badania nad zaimkami w języku indoeuropejskim, a w 1890 roku opublikował książkę o fleksji w języku greckim .

W 1894 roku objął profesurę sanskrytu i językoznawstwa porównawczego . Zajmował się historią języków indoeuropejskich i nordyckich. Poświęcił się studiowaniu starożytnych języków Azji Mniejszej. Specjalizował się w interpretacji inskrypcji w językach wymarłych, takich jak etruski, frygijski, hetycki czy licyjski . W 1912 roku wziął udział w amerykańskiej wyprawie archeologicznej do Turcji jako specjalista od epigrafiki .

Współpracował z Hjalmarem Falkiem (1859–1928), z którym m.in. opracował słownik etymologiczny języka norweskiego i duńskiego (wydany w latach 1903–1906) oraz przełomowe prace dotyczące historii duńsko-norweskiej fonetyki (1898) i składni (1900) . W 1909 roku razem z Mariusem Hægstadem (1850–1927) wydał słownik języka staronordyckiego . Pisał wiersze po łacinie, które wydał w 1896 roku w tomiku Poemata pauca, diktsamling wydanym pod pseudonimem Aulus Turpilius.

Od 1913 roku był przewodniczącym komisji ortograficznej, która miała przygotować reformę ortografii języka norweskiego . W jej składzie znaleźli się zarówno zwolennicy Landsmaal jak i Riksmål, a ich zadaniem było wypracowanie jednego standardu piśmienniczego. Komisja nie sprostała zadaniu, a po śmierci Torpa została rozwiązana.

W 1897 roku ożenił się z Jenny Marie Johnson (1873–1956) . Zmarł 26 września 1916 roku w Kristianii .

Publikacje

Lista podana za Norsk biografisk leksikon :

• 1881 – Die Flexion des Pali in ihrem Verhältnis zum Sanskrit
• 1888 – Beiträge zur Lehre von dem geschlechtslosen Pronomen in den indogermanischen Sprachen
• 1889 – Vokal- og Konsonantstammer
• 1890 – Den græske Nominalflexion sammenlignende fremstillet
• 1894 – Zu den phrygischen Inschriften aus römischer Zeit
• 1896 – Poemata pauca, diktsamling (pod pseudonimem Aulus Turpilius)
• 1896 – Zum Phrygischen
• 1897 – Indogermanische Forschungen
• 1898 – Dansk-norskens lydhistorie (razem z H. Falkiem)
• 1888–1901 – Lykische Beiträge'
• 1900 – Dansk-norskens syntax i historisk fremstilling (razem z H. Falkiem)
• 1902 – Etruskische Monatsdaten
• 1902–1906 – Etruskische Beiträge
• 1903–1906 – Etymologisk ordbog over det norske og det danske sprog (razem z H. Falkiem)
• 1904 – Einige neugefundene etruskische Inschriften (razem z G. Herbigem)
• 1905 – Bemerkungen zu der etruskischen Inschrift von S. Maria di Capua
• 1909 – Gamalnorsk ordbok med nynorsk tyding (razem z M. Hægstadem)
• 1909 – Gamalnorsk ordavleiding
• 1909 – Wortschatz der germanischen Spracheinheit (razem z H. Falkiem)
• 1919 – Nynorsk etymologisk ordbok

Członkostwa

• 1886 – członek norweskiego towarzystwa naukowego 
• członek Królewskiego Towarzystwa Sztuki i Nauki w Göteborgu (Kungliga Vetenskaps- och Vitterhets-Samhället i Göteborg) 
• członek Królewskiej Duńskiej Akademii Nauk (Kongelige Danske Videnskabernes Selskab) 
• członek towarzystwa Accademia delle scienze dell′Istituto di Bologna 
• członek Towarzystwa Ugrofińskiego 

Odznaczenia

• 1905 – kawaler orderu Świętego Olafa 1. klasy 

Bibliografia

• Falk, H.: Alf Torp. W: Brøndum-Nielsen, Johannes , Raunkjær, Palle (wyd.): Salmonsens Konversationsleksikon. Kopenhagen: J. H. Schultz Forlag, 1927. (duń.).
• Grepstad, Jon: Alf Torp. W: Store norske leksikon. 2023-08-01. (norw.).
• Jahr, Ernst Håkon: Alf Torp. W: Norsk biografisk leksikon. 2022-06-29. (norw.).
• Jahr, Ernst: Language Planning as a Sociolinguistic Experiment The Case of Modern Norwegian. Edinburgh University Press, 2014. ISBN 978-0-7486-7834-1. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
• Torp, Alf. W: Westrin, Th. (red.): Nordisk familjeboks. Stockholm: Nordisk familjeboks förlags aktiebolag, 1919, s. 422–425. (szw.).