Almandyn

Almandyn
Granaty almandynowe
Granat
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	krzemian żelaza i glinu (Fe3Al2(SiO4)3)
Twardość w skali Mohsa	7–7,5
Przełam	muszlowy
Łupliwość	nie wykazuje
Układ krystalograficzny	regularny
Gęstość minerału	3,95-4,30 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	intensywnie czerwony (karbunkuł), fioletowoczerwony, brązowoczarny
Rysa	biała
Połysk	szklisty
Inne	Dyspersja - 0,027

Almandyn – minerał z grupy granatu, z gromady krzemianów. Należy do grupy minerałów pospolitych, szeroko rozpowszechnionych.

Nazwa pochodzi od Alabanda, dawnej nazwy miejscowości położonej w Azji Mniejszej, gdzie szlifowano najpiękniejsze okazy tych kamieni.

Właściwości

• Inkluzja - stanowią ją różne minerały, szczególnie:
  • kryształy cyrkonu, dające efekt aureoli dzięki obecności pierwiastków radioaktywnych
  • igły rutylu
  • kryształy hornblendy
  • igły augitu i hornblendy układające się równolegle do krawędzi ścian kryształu
  • apatyt, ilmenit, spinel, monacyt, biotyt i kwarc, a także włókniste inkluzje piroksenu i amfiboli dające efekt migotania, a w oszlifowanych kaboszonach czteroramienną gwiazdę.

Tworzy dobrze wykształcone, izometryczne kryształy o pokroju dwunastościanu rombowego. Zazwyczaj występuje jako minerał wrosły. Jest kruchy, przezroczysty, tworzy kryształy mieszane z piropem – zwane rodolitem. Niektóre kryształy wykazują asteryzm w postaci czteroramiennej gwiazdy.

Występowanie

Stanowi składnik skał powstałych wskutek metamorfizmu regionalnego (łupki mikowe, paragnejsy). Buduje eklogity. Występuje w strefach kontaktowych intruzji granitowych zwłaszcza w hornfelsach. Spotykany w ryolitach, dacytach, andezytach.

Miejsca występowania:

• najpiękniejsze okazy znajdują się w Indiach (Dżajpur, Radżasthan, Hajdarabat) - materiał jubilerski dający efekt asteryzmu;
• Cejlonie - kryształy o znacznych rozmiarach i pięknej barwie,
• Brazylia - Minas Gerais, Bahia,
• USA - Idaho, wyspa Wrangla, Alaska
• Australia

W Polsce - w gnejsach k. Strzelina; w amfibolach i pegmatytach Gór Sowich.

Zastosowanie

• stosowany jako materiał ścierny (papier, płótno ścierne)
• do wytwarzania narzędzi skrawających, szlifierskich, wierteł
• ma znaczenie naukowe – wskaźnik metamorfizmu
• poszukiwany przez kolekcjonerów
• Szeroko stosowany w jubilerstwie do wyrobu biżuterii i ozdób. Najczęściej poszukiwane są kamienie wykazujące efekt asteryzmu (gwiazdy).

Zobacz też

• granat

Bibliografia

• Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 popr. i uzup.. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.
• Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.