Arkadiusz Kowszyk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Arkadiusz Kowszyk
kapitan intendent kapitan intendent
Data i miejsce urodzenia

9 lutego 1891
majątek Rojówka, pow. wilejski

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

przed 19181940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Formacja

I Korpus Polski

Jednostki

86 Pułk Piechoty,
85 Pułk Strzelców Wileńskich
77 pułk piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej

Arkadiusz Kowszyk (ur. 9 lutego 1891 w majątku Rojówka, pow. wilejski, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan intendent Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Cypriana i Julii z Rożnowskich. Żołnierz I Korpusu Polskiego w Rosji. Uczestnik wojny 1920, brał udział w obronie Wilna.

W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. 1 kwietnia 1921 został zatwierdzony w stopniu porucznika piechoty „z grupy byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[1]. W 1923 służył w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1273 lokatą w 86 pułku piechoty[2]. Od dnia 13 grudnia 1931 do dnia 16 stycznia 1932 był przydzielony do kadry batalionu zapasowego 86 pp[3]. W 1933 jako porucznik 86 pułku został skierowany na 4-miesięczną praktykę u płatnika[4]. Z dniem 1 grudnia 1933 został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów intendentów ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 108, 45 lokatą z jednoczesnym wyznaczeniem na stanowisko płatnika 86 pułku piechoty[5].

W kampanii wrześniowej był kwatermistrzem 85 pułku piechoty. Od połowy września ppłk dypl. August Wiktor Nowosielski odtwarzał 77 pułk piechoty głównie z żołnierzy 77 i 85 pp. Zorganizował dwubatalionowy pułk. Kpt. Kowszyk objął w nim funkcję kwatermistrza. Pułk wszedł w skład grupy płk. Kruka-Śmigli, następnie samodzielnie przebijał się ku Wiśle. Około 17 września przeprawił się przez Wisłę, a następnie wszedł w skład grupy płk Zieleniewskiego. Walczył do 2 października 1939.

Arkadiusz Kowszyk został wzięty do niewoli radzieckiej. Według stanu na kwiecień 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 4 a 7 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa bez numeru z 2.04.1940. Został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[6]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 15.04.1943. Przy szczątkach znaleziono kartę pocztową[7]. Figuruje na liście AM-169-127 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem: GARF-5-0124. W spisie AM i PCK błędnie napisano nazwisko – Kowszik. Na liście PCK nie odnotowano znalezienia karty pocztowej[8]. Krewni do 1946 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. W Archiwum Robla (pakiet 02567-03) znajduje się (znaleziony przy szczątkach Konstantego Zacherta) spis grupy oficerów z obozu kozielskiego nie posiadających środków pieniężnych.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty z Jadwigą z Szabłowskich, miał dwóch synów[9][6].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[15].
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. „Dziennik Personalny” (R. 2, nr 9), 1921, s. 362.
  2. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1924, s. 324, 385.
  3. „Dziennik Personalny” (R. 16, nr 5), 1935, s. 36.
  4. „Dziennik Personalny” (R. 14, nr 8), 1933, s. 142.
  5. „Dziennik Personalny” (R. 15, nr 11), 7 czerwca 1934, s. 152.
  6. a b УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 385.
  7. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 169.
  8. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  9. Arkadiusz Kowszyk [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-11-18].
  10. Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000, s. 299.
  11. M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  12. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  13. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1932, s. 82.
  14. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1928, s. 100, 238.
  15. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.